AMSTERDAM - Veel ouderen bezitten een eigen woning die in de afgelopen jaren veel meer waard is geworden. Doordat er op de hypothecaire lening is afgelost of doordat er een spaarverzekering is opgebouwd, beschikken deze mensen veelal over een aantrekkelijk eigen vermogen in de woning. Bij menigeen bestaat de wens om deze waarde te gebruiken, bijvoorbeeld als aanvulling op het pensioen. Daarbij is het oppassen geblazen, want de fiscale spelregels zijn veranderd.

Tot voor kort waren er twee veelgebruikte mogelijkheden om het vermogen dat in het eigen huis aanwezig is te benutten. De eerste mogelijkheid hield in, dat er een nieuwe hypothecaire lening tegen een hoger bedrag werd afgesloten. De tweede mogelijkheid was het verkopen van het zogenoemde blote eigendom van het eigen huis, meestal aan de kinderen.

De nieuwe belastingwetgeving heeft deze mogelijkheden fiscaal veel minder aantrekkelijk gemaakt. Wie de bestaande hypotheek op de eigen woning verhoogt, wordt geconfronteerd met twee problemen. Ook bij een flinke overwaarde zijn banken en verzekeraars in het algemeen niet happig om de hypothecaire lening te verhogen indien iemand een beperkt (pensioen)inkomen heeft. Iemand moet in staat zijn uit zijn of haar inkomen de rente en aflossing op de hypotheek te voldoen. Wanneer het inkomen bij pensionering daalt, is het inkomen heel vaak onvoldoende.

Lukt het echter wél een nieuwe en hogere hypothecaire lening te krijgen, dan krijgt men te maken met de fiscaliteit. De rente over bestaande hypotheken op een eigen huis is fiscaal aftrekbaar, maar voor verhogingen geldt die aftrekmogelijkheid al enige tijd niet meer. Tenzij men het huis verkoopt en een andere woning aanschaft. Op dat nieuwe huis mag je zoveel hypotheek nemen als je kunt krijgen en dan is de rente wél volledig aftrekbaar. Maar wie wil nu het eigen huis verlaten en naar een ander huis gaan alleen ter wille van de aftrek van hypotheekrente?

Ook de verkoop van het blote eigendom van de woning aan de kinderen is minder aantrekkelijk geworden. De kinderen kopen dan het kale huis (blote eigendom), terwijl de ouders er blijven wonen: het vruchtgebruik blijft bij de ouders. De rente kon dan worden afgetrokken. Onder het nieuwe belastingregime kan dat niet meer, omdat het huis voor zowel eigenaar als vruchtgebruiker in box 3 valt. Zowel ouders als kinderen kunnen dus geen rente meer aftrekken. Wél kan overdracht aan kinderen aantrekkelijk blijven ter besparing van successierechten. De notaris kan exact zeggen tegen welke waarde een bepaald huis moet worden overgedragen.

De volgende aflevering van de Financiële Consument gaat in op een mogelijkheid de overwaarde te benutten, waarbij er nog wel fiscaal voordeel te behalen valt.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 27 augustus 2001