Sinds 'Het dagboek van Bridget Jones' en de gelijknamige navenante film, kan het imago van de single niet meer stuk. Ze kunnen stappen tot ze erbij neervallen, het bed in duiken met wie ze willen, eten wat en wanneer ze willen. Kortom, ze hebben de vrijheid om met niemand rekening te hoeven houden. Maar dit leven heeft ook een keerzijde, ontdekten psychologen Sil Dings en Sybille Labrijn.

                                                                                                         Illustratie: Dilys de Jong

NIJMEGEN - Toen Sil Dings en Sybille Labrijn besloten hun psychologenpraktijk aan de met zichzelf worstelende vrijgezel te wijden, hebben ze naar eigen zeggen de problemen van singles op de therapeutische kaart gezet. Want die blijken toch net iets ongelukkiger door het leven te gaan dan diegenen die een partner hebben. "De problemen van het solobestaan zijn veel te lang niet serieus genomen", aldus Sybille Labrijn.

Ze zijn allebei ervaringsdeskundigen. Het langst dat Sybille Labrijn alleen door het leven ging was vier jaar, Sil Dings drie jaar. Maar toen ze in 1996 besloten hun praktijk aan het leven van de onzekere single te wijden, hadden ze beiden inmiddels net een nieuwe relatie. Sybille Labrijn: "Dat maakte natuurlijk niets uit, want in onze omgeving speelde het probleem nog wel. Daarnaast heb ik zelf lang met het thema geworsteld. Relaties die uitgingen, het feit dat ik op een gegeven moment moeder wilde worden." Sil Dings: "Ja, dat had ik ook. Er was een hoop herkenning."

Onzekerheid

Maarwaar worstelt die single dan mee? "Het grote probleem is onzekerheid, over zichzelf en over de toekomst. Want we willen allemaal wel een poosje vrijgezel zijn, als we zeker weten dat die prins of prinses op het witte paard over een jaar voorbijkomt. "Veel mensen gaan tobben als dat langer duurt dan ze gepland hadden", stelt Sybille Labrijn, die ook het boek Nu alleen de liefde nog schreef over singles. "Zo van: 'Ik heb nu geen relatie en wie geeft mij de garantie dat dat over een jaar wel zo is?'." Sil Dings vult aan: "Ja, en dat mensen in de omgeving vervolgens gaan zeggen 'Je bent toch een leuke meid?' Vooral vrouwen hebben de neiging het op zichzelf te betrekken en te denken 'Waarom heb ik geen vriend? Ben ik soms te kieskeurig, te saai, te bitcherig?'." Sybille Labrijn: "Of te stom, te lelijk, te dik. In de trant van: 'Ik verdien een partner blijkbaar niet'."

Omdat elke avond in je uppie op de bank zitten ook niet alles is, hebben alleenstaanden vaak een actief, druk en gevarieerd leven. Maar ze zijn niet altijd die happy dynamische levensgenieters zoals ons wordt voorgeschoteld in magazines, reclames en tv-series als Sex and the City, Ally McBealof ozengeur en Wodka Lime. Dat blijkt wel uit onderzoek. Hoewel de alleenstaande aangenaam emancipeerde van oude vrijster of trieste man naar een alom geaccepteerde single, blijken vrijgezellen ongelukkiger te zijn dan diegenen die wel een partner hebben. Ze gaan vaker naar de huisarts, zijn vaker betrokken bij verkeersongevallen en lopen eerder kans op een verslaving.

"Mensen hebben behoefte aan structuur en aan de intimiteit van een partner", stelt Sil Dings. "De verhouding met vrienden is toch anders. Met je partner ga je elke avond slapen, sta je elke morgen op. En met je partner heb je natuurlijk seks." Sybille Labrijn: "Mensen hebben nou eenmaal behoefte aan iemand die ze heel goed kent, die een soort continuïteit in hun leven is. Iemand die je door dik en dun steunt, en dan bedoel ik niet je ouders, want van hen moet je je juist losmaken. Bijna niemand leert je zo goed kennen als je partner en bij niemand kun je zo jezelf zijn als bij je vriend of vriendin."

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telt Nederland ongeveer 2,3 miljoen alleenstaanden. Dat is bijna een half miljoen meer dan tien jaar geleden en in de toekomst zal het aantal alleen maar groeien. Geschat wordt dat in 2025 het aantal alleenstaanden gegroeid is naar drie miljoen. Overigens blijven die alleenstaanden natuurlijk niet altijd single. De meesten zijn na een verbroken relatie slechts tijdelijk vrijgezel.

En met die groei van het aantal singles zou je toch verwachten dat men elkaar wel een keertje ontmoet. Volgens de therapeuten is het vooral de tijdsgeest die ons parten speelt. Want we settelen ons steeds later, willen eerst een beetje rondkijken in het leven, uitzoeken wat bij je past qua werk maar ook qua relatie. Dus als die opleiding afgerond is en die leuke baan gevonden, dan verwacht de vrijgezel dat de partner zich ook een-twee-drie aandient. Want als je leven maakbaar is, is je relatie dat toch ook? "We willen wel de mooiste vis uit de vijver. Het moet meteen met iemand klikken, we willen meteen verliefd zijn, het moet snel slagen", aldus Sybille Labrijn.

Dertigers

Vooral dertigers, bang de boot te missen, gebeurt dit. Sil Dings: "Bij dertigers, hoog en laag opgeleid, wordt veel gejaagd. Men zoekt naarstig en als de relatie het niet helemaal is, als het niet meteen klikt, dan wordt een ander gezocht. Het is even proeven en weer weg." Sybille Labrijn: "Maar je kunt daar wel deuken van oplopen. Want als jij degene bent die dumpt, ga je lopen piekeren of je toevallig niet aan bindingsangst lijdt. En aan de kant gezet worden, heeft ook weer zo zijn specifieke emoties."

In hun praktijk is het merendeel vrouw dat zich aandient voor therapie, maar het is volgens de dames zeker niet zo dat alleen de hoogopgeleide vrouwen van rond de dertig bij hen aankloppen. Sybille Labrijn: "Dat is dus echt een mythe die door de media bedacht is. Ze bestaan wel, maar zijn deel van een veel grotere groep." "Wij hebben cliënten in alle lagen van de bevolking", stelt Sil Dings. "Wel is het zo dat elke leeftijdsgroep zo zijn specifieke problemen kent. Oudere singles nemen meer ballast met zich mee. Het is een ander soort pijn en problemen zijn anders, omdat er vaak al kinderen zijn. Of er zit nog heel veel woede. Zo van: 'Als een nieuwe man maar niet denkt dat ik elke dag met het eten klaar zit'."

Gemiddeld volgen cliënten tien sessies bij Sybille Labrijn of Sil Dings. En daarna hebben ze binnen no time een partner gevonden? Nee, zo werkt het natuurlijk niet. Gouden tips bestaan niet, wel adviezen. Sybille Labrijn: "Wacht niet met gelukkig zijn. Koop dat huis, ga op reis, stel je niet afhankelijk op, leef! Heb er vertrouwen in dat het wel goed komt. De helft van de mensen onder de 35 blijkt binnen een jaar een nieuwe relatie te hebben, maar als dat niet zo is, accepteer dat dan. Die druk van liever gisteren dan vandaag is nergens voor nodig."

"En wijs iemand niet te snel af", vervolgt ze. "Neem de tijd om een persoon te leren kennen. Daarom is de kroeg ook niet echt de plek om een partner te ontmoeten. Daar draait het meer om versieren. Werk, opleiding, hobbyplekken, verjaardagen of feestjes zijn veel beter geschikt." Sil Dings: "En denk goed na wat je in een partner zoekt. Maar net zo belangrijk: kijk eens wat jij iemand te bieden hebt. Een relatie bestaat immers uit twee mensen."