JERUZALEM - De partijen in het Midden-Oosten hebben, onder zware druk van de VS, vooruitgang geboekt in het overleg over een bestand. Israël trok zich vannacht terug uit onder meer Bethlehem en de aangrenzende vluchtelingenkampen. Daarmee is voldaan aan een belangrijke voorwaarde voor vredesoverleg.
De terugtrekking uit Bethlehem betekent het einde van een van de grootste Israëlische militaire operaties in decennia. In het kader van de operatie drongen Israëlische militairen de afgelopen maand een zestal Palestijnse bevolkingscentra binnen op zoek naar Palestijnse strijders. Eerder trokken de Israëliërs zich al terug uit de andere Palestijnse gemeenschappen.
Het Israëlische leger en de Palestijnse Autoriteit legden niet onmiddellijk een verklaring af. Tijdens veiligheidsbesprekingen hadden de Palestijnen als voorwaarde voor een bestand de terugtrekking van de Israëlische manschappen geëist. De Palestijnse onderhandelaar Jibril Rajoub noemde de onderhandelingen onder leiding van de Amerikaanse gezant Anthony Zinni "hard en ernstig, maar positief". Hij zei dat de Israëliërs hadden beloofd zich uit alle Palestijnse gebieden op de Westoever terug te trekken.
Uitgangspunt voor de onderhandelingen die vandaag verder gaan is het 'veiligheidsplan' dat CIA-directeur George Tenet afgelopen juni heeft opgesteld. Volgens dat plan moet er een bestand komen en dient Israël zich terug te trekken naar zijn posities van voor de start van de Al-Aksa intifada. De Palestijnen moeten hard optreden tegen militanten en illegale wapens confisqueren.
Zinni kreeg gisteren versterking in de persoon van de Amerikaanse zwaargewicht Dick Cheney. De vice-president maakte zijn tiende tussenstop tijdens een tour door het Midden-Oosten, waarin de Amerikaanse oorlog tegen het terrorisme centraal had moeten staan maar waarin vooral over het Israëlisch-Palestijnse conflict werd gesproken.
Na aankomst in Israël ging Cheney samen met Zinni bij Sjaron op bezoek. Cheney zei de onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen nieuw leven in te willen blazen met als doel een volledige vrede op basis van VN-resoluties.
Hij riep beide partijen op een einde aan het geweld te maken. Arafat moet zich "100 procent" geven om het terrorisme te bestrijden, aldus Cheney. "En met Sjaron zal ik het hebben over de stappen die Israël kan ondernemen om het economisch leed van de onschuldige Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen te verzachten."
Tot groot ongenoegen van de Palestijnen heeft Cheney geen ontmoeting met PLO-leider Jasser Arafat op het programma staan. President Bush sluit een ontmoeting tussen Cheney en Arafat echter niet uit. Het is volgens Bush afhankelijk van de aanbeveling van Zinni of er een ontmoeting komt. Maar de Palestijnse minister van informatie Abed Rabbo zei dat er geen Palestijnse functionaris met Cheney zal praten voordat deze Arafat heeft gesproken.
(AP/Reuters)