SCHIPHOL - De gestrande samenwerking van British Airways en American Airlines heeft de positie van KLM en Northwest Airlines in het wereldalliantiespel danig versterkt. Voor BA en AA kent dat spel tot nu toe alleen verliezers. BA moet haastig op zoek naar een partner in de Verenigde Staten, AA zit al even klem en mist nu ook aansluiting bij een van de grote allianties.

De KLM staat er niet slecht voor. (Foto: WFA CAPITAL PHOTOS)

Voor BA is de ramp van het mislukte strategospel met AA welhaast nog completer; een volledig liberaal luchtvaartverdrag, 'open skies' tussen Engeland en de VS ontbreekt nog steeds. En dat is nodig om in de lucht te blijven in een mondiale 'vechtindustrie' zoals de luchtvaart.

Voor de KLM & partners is de recente ontwikkeling en het afgeketste BA/AA verbond niet ongunstig, integendeel. Voor BA kan een deel van de oplossing in samenwerking met de KLM worden gevonden.

BA heeft dus nu de KLM hard nodig: tot voor kort gold dat, zij het in mindere mate, nog omgekeerd. De onderhandelingspositie voor de KLM-top is daarmee nu heel wat rooskleuriger. KLM wordt niet meer per definitie een ondergeschoven kindje. In de directie richt men zich daarom nu ook terecht met meer energie op alternatieven, zoals bijvoorbeeld Air France

Verder biedt een Schiphol 'connection' met de KLM de Britten kansen op aansluiting bij Northwest Airlines. AA zal grotere problemen hebben om een vruchtbaar bruidsbed te vinden. De KLM staat er in dat krachtenveld in elk geval nu zonder twijfel het sterkste voor.

De Britse luchtvaartbelangen creperen onder het gemis aan een 'open skies'-verdrag, waarvoor de onderhandelingen deze week weer voor de zoveelste maal weer zijn opgeschort. Onbeperkte vliegmogelijkheden tussen beide landen zijn noodzakelijk voor gelijke concurrentie en om optimaal profijt te hebben van allianties. BA en AA liepen in hun pogingen vast op hun bijnamonopolie.

Toch schuilt er in het alliantiespel en de recente ontwikkeling in elk geval nog een addertje onder het gras Het ministerie van Transport in de VS (DOT) gaf BA en AA daarvoor toestemming, mits 224 start- en landingsvergunningen voor hun verbindingen tussen de VS en Engeland zouden worden opgegeven. Het zou alleen BA al meer dan 500 miljoen dollar aan operationele winst kosten. BA-topman Rod Eddington en Don Carty van AA vinden dat offer te groot en zeiden de alliantie daarom te laten afketsen. Spraken beide luchtvaarttycoons de waarheid of speelden zij slechts hoog spel. In internationale luchtvaartkringen wordt nog ernstig rekening gehouden met dat toneelspel.

"De Amerikaanse minister van Transport kon van de gevolgen wel eens danig schrikken en de voorwaarden voor groen licht alsnog versoepelen", luidt de speculatie. De directie van Northwest Airlines, ongetwijfeld bij de transatlantische belangen gesteund door de KLM-leiding protesteerde ook niet voor niets direct dat het inleveren van 224 slots veel te weinig zou zijn.

Als het afblazen van de alliantie echt een feit zou zijn staat BA nu niet alleen meer voor de al eerder voorgenomen ingrijpende herstructurering. Tegelijkertijd bestaat ook de noodzaak dat met gezwinde spoed aansluiting bij een partner moet worden gevonden, zoals de KLM, waarvoor in Europa eigenlijk geen gelijke is te vinden.

In de coulissen van de Britse 'vlag' maatschappij wordt het een en ander van die herstructurering nu gecombineerd. De kern van BA is in dat scenario voorbestemd voor intercontinentale vluchten, daarnaast een op Europa gerichte maatschappij, die uit een samengaan met bijvoorbeeld de KLM zou kunnen worden geboren voor onder meer de internationale doorverbindingen in en ook buiten Europa. De BA-operaties in Europa zijn nu zwaar verliesgevend. Het kon er wel eens toe bijdragen dat de kroon voorlopig met trots op de KLM-vliegtuigen kan blijven staan.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 29 januari 2002