door Pieter van der Sloot MOSKOU - Een week na het op zwart zetten van diens commerciële televisiestation TV6, heeft het Kremlin de Russische zakentycoon Boris Berezovski de duimschroeven verder aangedraaid. Moskou wil de voormalige 'nieuwe Raspoetin', een bijnaam die Berezovski midden jaren '90 verwierf vanwege zijn grote invloed op de clan ('De Familie') rondom Boris Jeltsin, koste wat het kost in een Russische cel hebben. En wel zo snel mogelijk.

Boris Berezovski ...kritiek op Poetin... (Foto: AP)

De actie volgt nadat de afgelopen maanden andere leden van de 'Familie', onder wie de ex-minister van Spoorwegen Nikolaj Aksjonenko, werden weggezuiverd. De FSB (opvolger van de KGB) beschuldigt Berezovski er nu van de moslimrebellen in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië te financieren. Een internationaal arrestatiebevel kan ieder moment naar Interpol uitgaan, zo suggereerde FSB-chef Nikolaj Patroesjev afgelopen weekeinde.

De miljardair Berezovski, die in de 'wilde' privatiseringsjaren onder Jeltsin in onder meer de auto- en de oliehandel een fortuin vergaarde, zit al anderhalf jaar in ballingschap in Londen. Het Russische openbaar ministerie verdenkt hem er al langer van honderden miljoenen dollars van de luchtvaartmaatschapppij Aeroflot te hebben verduisterd.

Zowel deze verdenking als de recente beschuldiging dat hij hechte banden onderhoudt met onder anderen de Tsjetsjeense leider Aslan Maschadov, doet Berezovksi met zijn gebruikelijke air van onaantastbaarheid af als "pure onzin". De laatste contacten die hij met de Tsjetsjenen zou hebben gehad, dateren van 1997, toen hij als speciale afgezant van Jeltsin een vrede in de separatistische Kaukasus-republiek moest bewerkstelligen, werpt hij tegen.

Berezovski, die Vladimir Poetin destijds hielp met zijn politieke carrière maar direct in ongenade viel toen deze als Kremlinleider was gekozen, moet het ditmaal evenwel benauwder hebben dan ooit tevoren. Nu TV6 is gesloten is - zijn forum dat kritiek spuide op Poetin, die Berezovski ervan beschuldigt in Rusland een "dictatuur" te willen vestigen en de vrije pers om zeep te helpen - lijkt ook zijn laatste restje invloed in Rusland verdwenen.

Als de Russen met relevante bewijzen op tafel komen, dan is een enkeltje Moskou voor Berezovski niet denkbeeldig. Elke zweem van hulp aan terroristen is, zeker na de aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten, een doodzonde. "In dat geval moet het buitenland tot actie overgaan", aldus FSB-woordvoerder Aleksandr Zdanovitsj.

Maar hypocriet is de actie van het Russische OM volgens veel waarnemers wel, omdat andere dubieuze zakentycoons tot dusver geen strobreed in de weg wordt gelegd. De actie komt niet onverwacht, maar lijkt versneld door uitspraken van Berezovski, een paar weken geleden. Hij beweerde bewijzen te hebben dat de FSB in het najaar van 1999 aanslagen pleegde op onder andere twee woonblokken in Moskou, waarbij 300 mensen werden gedood. Deze terreurdaden werden onmiddellijk toegeschreven aan de Tsjetsjeense opstandelingen en betekenden zowel de aftrap als de rechtvaardiging van de zogeheten Tweede Tsjetsjeense oorlog, een veldtocht die Poetin uiteindelijk zijn presidentschap opleverde.

De aanslagen zijn echter nooit opgelost. Het is nu wachten op wie als eerste met bewijzen komt, het Kremlin of Berezovski. En hoe overtuigend deze zijn voor (ditmaal) zowel binnen- als buitenlands gebruik.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 29 januari 2002