AMSTERDAM - Moet er wel of niet worden betaald voor bouwoffertes die aannemers opstellen? Branchevereniging AVBB, vertegenwoordiger van de bouwbedrijven, vindt van wel en probeerde de afgelopen jaren tot overeenstemming te komen met een aantal grote opdrachtgevers, zoals Schiphol, Rijkswaterstaat en Railinfrabeheer. De opdrachtgevers proberen op hun beurt onder elke verplichting uit te komen. Daarmee blijft het aanbestedingsproces in de bouwsector, afgelopen week in opspraak geraakt door vermeende fraude, schimmig.

Meer dan een eerste aanzet om tot een eenduidige regelgeving te komen lijkt de onlangs door de branchevereniging AVBB opgestelde notitie Uniform Aanbestedings Reglement (UAR) niet.

De discussie rond de bouwfraude lijkt zich de laatste dagen toe te spitsen op de zogeheten rekenvergoedingen: tegemoetkomingen in de kosten voor het maken van offertes. Volgens een schaduwboekhouding van oud-directeur Ad Bos van het Groningse bouwbedrijf Koop Tjuchem, zouden bouwbedrijven elkaar vergoedingen toeschuiven wanneer een offerte niet leidt tot een bouwopdracht. Die betalingen worden gedaan door die bouwer die de opdracht heeft binnengehaald. Deze handelwijze is echter al sinds 1992 verboden door de Europese Unie, maar zou nog immer usance zijn.

In het lijvige UAR-boekje van de branchevereniging staat precies wat voortaan wel en wat niet mag bij openbare aanbestedingen. Zo is afgesproken hoeveel offertes er per aanbesteding mogen worden aangevraagd. De regels die de AVBB daarin stelt zijn verplichte kost voor de Rijksoverheid. Op één uitzondering na: de in het boekje opgesomde vergoedingen voor rekenwerk zijn vrijblijvend.

Zowel Rijkswaterstaat als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hebben in onderhandelingen met de AVBB aangedrongen op een aparte paragraaf waarmee ze onder de rekenvergoedingen uit konden komen. Rijkswaterstaat wil alleen de knip trekken bij ingewikkelde aanbestedingen.

Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten, één van de grootste opdrachtgevers in Nederland op het gebied van infrawerken, is geen voorstander van een verplichte vergoeding. "Als bouwbedrijven sowieso een vergoeding krijgen voor het maken van offertes, is er weinig stimulans om doelmatig te calculeren", zo vindt de VNG-directie.

Binnen het verbond is toen intern gevloekt. "Wilden we heldere afspraken maken met onze opdrachtgevers, loopt het mis op dit soort zaken. Zo hoefde het voor ons niet", vertelt een directeur van het bouwverbond. Een nutsbedrijf als Railinfrabeheer, verantwoordelijk voor de hele spoorinfrastructuur in Nederland, hoeft zich ook al niets aan te trekken van de AVBB-reglementen. "Wij hebben onze eigen afspraken. Net als andere nutsbedrijven", zegt woordvoerder Yvonne Derksen. "Die regels zijn vorig jaar vastgelegd."

Zo is Railinfrabeheer pas bereid een tegemoetkoming aan de bouwers te betalen als ze bijvoorbeeld zelf een brug moeten ontwerpen, werk dat normaal gesproken aan ingenieursbureaus wordt uitbesteed. Voor de normale bestekken betaalt Railinfrabeheer niets.

Voor particulieren, bedrijven en kleine gemeenten staan er al helemaal geen regels op papier over het betalen van rekenvergoedingen. Het is onwaarschijnlijk dat daar op korte termijn verandering in komt. Zo is het voor Luchthaven Schiphol "absoluut niet aan de orde" om te gaan betalen voor het maken van offertes. "Acquisitiekosten moeten door de opdrachtnemer worden genomen", zo vindt de luchthaven. "Dat is hun risico."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 17 november 2001