door Annet de Jong en René Steenhorst AMSTERDAM - Wat door belangengroeperingen al lange tijd werd voorspeld is uitgekomen: de in 1998 ingevoerde Wet op de Orgaandonatie is dood. Niets is bereikt van hetgeen deze wet beoogde, want het aanbod van levensreddende donororganen nam juist dramatisch af in plaats van toe. Dat blijkt uit het gisteren openbaar gemaakte evaluatierapport inzake de Wet op de Orgaandonatie (WOD). Daarin staan onder meer de ontwikkelingen opgetekend over vraag en aanbod van organen en donoren in de afgelopen drie jaar.

De Tweede Kamer maakt zich ernstig zorgen over de falende wet. En ook patiëntenorganisaties, zoals de Nierpatiëntenvereniging LVD, de Nierstichting Nederland en de Nederlandse Hartstichting roepen om een snelle herziening van deze lang voorbereide wetgeving.

Minister Borst (Volksgezondheid) vindt een wetswijziging op dit moment niet aan de orde. Zij wacht nog op een drietal andere onderzoeken, waaronder de resultaten van het aanstellen van donatiefunctionarissen, waarvan er nog maar 12 aan het werk zijn. Borst is zelf voorstander van het geen-bezwaarsysteem, maar VVD en CDA hebben dat tot nog toe geblokkeerd.

PvdA en SP twijfelen zeer over huidige systeem, waarbij iedereen zich schriftelijk aan moet melden als donor bij het Donorregister. Nog geen 40 procent van alle Nederlanders heeft dit gedaan. Een Kamermeerderheid is nu nog niet bereid om het systeem om te gooien. De Kamer pleit voor een nieuwe voorlichtingscampagne die mensen ertoe moet aanzetten zich te laten registreren.

Alleen de SP wil zo snel mogelijk een systeem van 'geen bezwaar', waarbij iedereen na zijn dood automatisch zijn organen beschikbaar stelt. In dat systeem moet iemand die dit niet wil dit officieel laten registreren. De PvdA is eventueel ook bereid om over te stappen op die methode "als we de garantie hebben dat wachten op een donororgaan dan niet meer hoeft."

Het 'geen bezwaar'-systeem heeft eveneens de voorkeur van de Nierpatiëntenvereniging en de Nederlandse Hartstichting: "Invoering van dit systeem heeft absolute prioriteit" en "uitstel kan niet meer gedoogd worden."

Het PvdA-Kamerlid Oudkerk is geschokt door de bevindingen van TNO, die onderzoek deed naar de werking van de wet. De onderzoekers concluderen dat de overheid een verkeerde inschatting heeft gemaakt door ervan uit te gaan dat de nabestaanden van niet-geregistreerden dit feit zouden uitleggen als "geen bezwaar".

In de praktijk blijkt dat 60 procent van de Nederlandse bevolking zich niet in het donorregister heeft laten inschrijven. "Door het beslissysteem in combinatie met het donorregister wordt een groter aantal organen gemist dan vóór invoering van de wet", concludeert TNO.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 17 november 2001