AMSTERDAM - Vandaag verlaten de spelers van het Nederlands elftal met een zucht van verlichting het 'huis van Oranje'. Een huis waarin de laatste dagen veel is nagedacht, gedebatteerd en gefilosofeerd over de nederlaag tegen Ierland en het jammerlijk missen van de kwalificatie voor de eindronde van het WK voetbal in Korea/Japan volgend jaar juni.
Los van het nietszeggende resultaat tegen Estland, gisteravond, zijn enkele opvallende conclusies te trekken. Bondscoach Louis van Gaal ziet nog steeds kansen om met zijn selectie wereldkampioen te worden in 2006, zo zegt hij zelf. Geweldig. Hulde. Maar hij weet net als iedereen ook niet om welke spelers het dan zou kunnen gaan.
De enorme negatieve impact die de miskwalificatie voor de WK eindronde in alle geledingen van de voetbalsport, maar ook de maatschappij heeft, inclusief de consequenties, is nauwelijks doorvoeld, begrepen.
Dat duidt op misplaatste arrogantie. Op schromelijke overschatting. Kenmerken van mensen of groepen die aan een tunnelsyndroom lijden. In een eigen exclusieve wereld leven, waarin iedereen tot vijand wordt verklaard als die niet tot de eigen bloedgroep kan worden gerekend. Ze staan niet meer met beide benen in de werkelijkheid van het leven. De gemakzucht ook waarmee Van Gaal c.s. zelfs dagen erna nog omgaan met de vernederende uitschakeling in een van de zwakste WK-kwalificatiegroepen schreeuwt dan ook om correctie.
Met Van Gaal of met die spelers hoeft niemand daarom medelijden te hebben. De coach is een machiavellist van het zuiverste water. Een verdeel en heers-trainer die het schreeuwen en dicteren niet verafschuwt zodra hij ook maar het begin van een kritische noot waarneemt. Daar vallen mensen voor, zeker in de KNVB-organisatie, om de simpele reden dat daar sinds kort een ontstellend gebrek is aan leiding, sturing en besluitvaardigheid. Eenvoudig omdat daarvoor de gewenste kwaliteiten ontbreken.
De door velen terecht als arrogant ervaren Van Gaal spint daar garen bij, zoals in zijn eerste bewindsjaar (van de zes!) is gebleken. Maar in het voordeel van de ontwikkelingen rondom het Nederlands elftal is dat bepaald niet geweest. Als straks ook het armoedige Andorra nog aan de kant wordt geschoven en de WK-reeks voorbij is, moet Van Gaal maar eens goed, scherp en alert zoals hij vaak is op persconferenties, in de spiegel kijken. Besturen of (een club gaan) trainen, dat zal voor hem de kwestie zijn die hij zelf in alle oprechtheid moet oplossen. In het belang van de KNVB, waar hij als technisch-directeur nog steeds de scepter zwaait.