HOUTEN - De centrale FNV-looneis van 4% voor 2002 is "niet realistisch en negeert doelbewust alle signalen dat de economie minder draait". Geen kritiek opgetekend uit de mond van de werkgevers, nee, hier spreekt voorzitter Jacques Teuwen van vakbond De Unie (100.000 leden).

Teuwen is nooit te beroerd om tegen heilige huisjes te schoppen, alhoewel het "hier om een principiële zaak gaat", zo benadrukt hij. "Het gaat om de geloofwaardigheid van de vakbeweging tegenover zijn eigen achterban. Gaan we volgend jaar weer alleen voor de poen of willen we meer kwaliteit in cao's, dat is de vraag. Hoge looneisen jagen werkgevers alleen maar op kosten, hetgeen bij de huidige economische tegenwind leidt tot reorganisaties en ontslagen. Daarmee snijdt de FNV uiteindelijk in eigen vlees."

Het cao-roer moet volgend jaar volgens Teuwen dan ook definitief om. Weg met de collectieve looneis, nuchter koersen op de naar beneden bijgestelde economische groeicijfers (in 2000: 3,5%, in 2001 én 2002: 2%), individualisering van arbeidsvoorwaarden, meer flexibele beloningsvormen en vooral aandacht voor de goede doelen in cao's, zoals werk/privé, scholing en ouderenbeleid.

De sociale partners spraken in 1998 in de Sociaal-Economische Raad (SER) af de zogenoemde arbeidsinkomensquote (aiq) als barometer voor een verantwoorde loonkostenontwikkeling te gebruiken. De aiq geeft aan wat bedrijven uitgeven aan lonen, afgezet tegen de totale bedrijfskosten. Voor een gezonde concurrentiepositie van het bedrijfsleven en ontwikkeling van de werkgelegenheid werd afgesproken vast te houden aan een aiq van maximaal 80%. "Ook bij een onvermijdelijk weer eens optredende conjunturele tegenwind", zo staat te lezen in het bewuste SER-stuk.

Volgens nog vertrouwelijke cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) die op Prinsjesdag naar buiten komen, komt de aiq dit jaar uit op 85,25%. Voor 2002 verwacht het CPB een aiq van 85%.

Teuwen heft zijn armen ten hemel en zegt: "De FNV speelt leuke spelletjes met al die aandacht voor topinkomens en stelt een collectieve looneis van 4% daar tegenover. Of de bedrijven de stijgende loonkosten aan kunnen, interesseert ze blijkbaar niet. De discussie over maatvoering bij topbestuurders, geldt omgekeerd natuurlijk ook voor ons."

Echt verontrustend vindt Teuwen de boodschap van het CPB dat dit jaar de arbeidsproductiviteit in de bedrijven negatief uitvalt. Het CPB signaleert een daling van 0,25%; voor 2002 wordt een stijging van 1,25% verwacht. "Technisch bekeken zou de contractloonstijging dit jaar dan ook geen 4,25%, maar 2,5% moeten zijn", aldus Teuwen.

Hetzelfde scenario geldt dan ook voor volgend jaar, zou je zo zeggen. Maar op de vraag met welk percentage Teuwen zijn cao-onderhandelaars dan op pad stuurt, blijft het stil. "Wat ik wel kwijt wil dat je per sector moet bekijken wat haalbaar is. Hetgeen overigens nog een reden is om de collectieve eis van de FNV af te wijzen." Daarnaast zou Teuwen een lastenverlichting van het kabinet om de koopkracht van vooral de middeninkomens te bewaken, toejuichen.

De Unie wil volgend jaar bij de cao-onderhandelingen de FNV-collega's het goede voorbeeld geven en hameren op meer individualisering, flexibele beloningsvormen en goede doelen. "Een onsje minder collectief en meer sociale aspecten", aldus Teuwen. "Vooral de FNV moet beseffen dat de tijd van het collectief echt voorbij is. Werknemers willen maatwerk en meer keuzevrijheid, ook wat betreft flexibele beloningsvormen ongeacht of het nu om pure prestatiebeloning, winstdeling of bonussen gaat."

Volgens Teuwen is er voor de vakbeweging nog een wereld te winnen op het terrein van ouderenbeleid. "Het ouderenbeleid in het bedrijfsleven stelt niets voor. Vanaf 50-plus gebeurt er niets alhoewel men de buitenwereld anders wil laten geloven. Wij zullen ons daar volgend jaar hard voor maken. Bijvoorbeeld scholingsbudgetten komen nu alleen terecht bij werknemers onder de 35 jaar."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 6 september 2001