AMSTERDAM - De opmars van illegale cd's lijkt onstuitbaar. Voor een knaak kan iedereen een nagenoeg perfecte kopie van een cd maken. Kan de muziekbranche iets doen om het tij te keren? Wie cd's illegaal kopieert helpt de muziekindustrie om zeep. Dat was de gezamenlijke boodschap van Nederlandse artiesten en de muziekbranche eind 1999.

'Don't stop the music. Start thinking, stop copying', klonk het op tv. Met de dichtgesnoerde monden van bekende artiesten als dramatiserend effect. De campagne is mislukt, moet de muziekindustrie nu erkennen. De illegale 'huisvlijtpiraterij' heeft samen met de georganiseerde criminaliteit de cd-verkoop naar beneden gedrukt.

"Al hadden we er destijds tien keer zoveel geld tegenaan gegooid, dan was het waarschijnlijk nog niet gelukt", zegt Martin de Wilde van de NVGD, de brancheorganisatie voor cd-winkeliers. "Mensen denken dat muziek gratis is. Dat komt omdat ze overal muziek horen, op straat en in de winkel. Het is heel moeilijk om dat besef te doorbreken."

Toch gaat de muziekbranche door met het geven van voorlichting. Deze keer specifiek gericht op scholieren, want die komen op het schoolplein veelvuldig in contact met illegaal gebrande cd's. Wanneer de campagne van start gaat kan een van de initiatiefnemers, de Stichting Brein, niet zeggen.

De Stichting houdt zich samen met Buma Stemra bezig met de opsporing van illegale cd-branders. Vaak bieden ze hun waren gewoon aan op internet, waardoor ze snel tegen de lamp lopen. Het aantal sites is talrijk. "We schieten raak in het donker", zegt woordvoerder Tim Kuik, tevens hoofd van de opsporingsdienst van de Buma Stemra.

Het afgelopen jaar spoorde de Stichting Brein elfhonderd sites op die op illegale wijze liedjes aanboden. Nog eens 165 sites boden illegaal geperste cd's aan. Illegale cd-branders voelen de hete adem van de opsporingsdienst in hun nek en gaan steeds vaker ondergronds. Ze laten zich hun lucratieve handel niet zomaar afpakken. "Iemand die het goed aanpakt heeft een jaaromzet van ƒ200.000 gulden", becijfert Kuik. "En diegene hoeft maar een paar dagen per week te werken."

Om de illegale cd-handel echt in te dammen moet er veel geld bij, vindt Kuik. Een eigen opsporingsdienst onder Justitie ziet hij als een goede oplossing. "We zijn in gesprek met de overheid en voor de jaarwisseling moet er duidelijkheid zijn." Ook pleit Kuik voor hogere straffen voor kleinere overtreders. Te vaak komen ze weg met relatief lage taakstraffen, vindt hij.

De muziekbranche gaat zelf ook het nodige doen om de cd-verkoop te stimuleren. De cd moet een aantrekkelijker product worden. "Er moet meer emotie in", vindt De Wilde van de NVGD. "Bied volledige songteksten aan en doe er een cd-rom gedeelte bij. Dat gebeurt nog veel te weinig." In combinatie met een lagere prijs kan de markt dan wellicht weer aantrekken "De nieuwe André Hazes kost winkeliers dertig gulden. Op die manier wordt hij voor de consument al snel te duur."

De organisatie van de entertainment, de NVPI, onderkent dat de cd's aantrekkelijker moeten worden, maar ziet niets in een prijsverlaging. "De prijsopbouw is heel zuiver", zegt woordvoerder Jonne Boesjes. Ze heeft een hoge verwachting van de kopieerbeveiligingen. "Die zijn beter dan ooit." Gekopieerde cd's worden onbruikbaar gemaakt door er geluiden toe te voegen, of er voor te zorgen dat cd-spelers zeniet kunnen lezen. Dergelijke beveiligingen worden doorgaans snel gekraakt, maar daar kan volgens Boesjes snel verandering in komen. "Door Europese regelgeving is het straks strafbaar om een kopieerbeveiliging te omzeilen."

Door zelf songs op internet aan te bieden kan de muziekbranche inkomsten terugwinnen. Ook hier biedt nieuwe Europese regelgeving volgens de NVPI uitkomst. "Het is dan niet langer mogelijk om voor jezelf een kopie te maken van de gedownloade song", zegt Boesjes. Voor gewone cd's blijft die uitzondering volgens haar wel bestaan.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 6 september 2001