FRANKFURT - President Duisenberg van de Europese Centrale Bank heeft gisteren niet toegegeven aan de hoog opgelopen druk om de rente te verlagen. De ECB vindt de inflatierisico's nog te hoog. Tegen de verwachting in hield Duisenberg de poot stijf en de rente in de eurozone op 4,75%. Analisten blijven er echter van uitgaan gaan dat een renteverlaging in mei of juni alsnog in het vat zit, zodra er meer zekerheid is dat de inflatie inderdaad onder controle is.

President Duisenberg van de Europese Centrale Bank. (Foto: AP)

De euro verloor verder terrein na het uitblijven van een renteverlaging en sloot in Amsterdam een halve cent lager op $0,8841.

De inflatie in de eurozone staat nu gemiddeld op 2,6% met uitschieters tot zelfs dichtbij de 5%, waaronder Nederland, Spanje, Portugal en Ierland. Juist de centrale bankpresidenten van deze landen lijken de overhand te hebben gehad om de 'wait and see'- politiek van de ECB nog een tijdje te handhaven. Volgens Duisenberg was er echter geen stemming nodig, men werd het zo wel eens. Hij hoopt wel dat landen als Nederland snel iets doen om de veel te hoge inflatie van 4,6% omlaag te krijgen.

Op de vraag of hij niet gevoelig is voor de argumenten van diverse politici, het IMF, de OESO en zes belangrijke Duitse economische instituten om de rente te verlagen om de terugvallende groei te compenseren zei hij: "De groei zal minder zijn maar toch nog robuust met meer dan 2%. We hebben de rente steeds verhoogd tussen november 1999 en october 2000 om geldgroei en inflatie onder controle te krijgen. Dat wil niet zeggen dat je het roer meteen om moet gooien als die doelstellingen binnen bereik komen. U wacht maar af en wij kijken." Duisenberg zei wel te verwachten dat de inflatie tegen het eind van het jaar onder de 2% zal duiken, "maar wel nipt."

Mede vanwege die lange remweg en omdat de ECB nog zorgen heeft over de loonontwikkeling, hield zij haar kruit droog. Duisenberg wilde niet ingaan op de vraag of een renteverlaging uit is gebleven omdat er zo luid om was geroepen. De ECB zou dan immers licht verweten kunnen worden aan een touwtje te lopen. "Ik ben een beleefd man, ik hoor alle argumenten aan maar ik ben niet verplicht ernaar te luisteren."

De ECB is nu enige van de grote vier centrale banken die de rente niet heeft verlaagd om de economie te stimuleren, de VS, Engeland en Japan hebben dat wel gedaan, al staan de Amerikaanse en Engelse rentevoeten nog net boven de Europese. Met name 1,5% renteverlaging in de VS in paar maanden tijd maakte een verlaging in Europa waarschijnlijker. Maar Duisenberg liet een heleboel mist hangen over de vraag wanneer de rente dan wel omlaag ging. Hij wilde niet eens kwijt of het ECB-bestuur nu wel denkt in die richting.

Analisten hadden tenminste op een verlaging met 0,25% gerekend, vooral naarmate sommige ECB-bestuurders zoals de Duitser Otmar Issing erkenden dat er terugval van de groei is. Volgens Duisenberg was er ditmaal bij de ECB sprake van een 'eenstemmig orkest' dat het lied 'wait and see' bleef zingen dat nu al een halfjaar geldt. Maar naarmate de ECB langer wacht is straks ook een verlaging met 0,5% mogelijk. Het is bekend dat Duisenberg niet van kleine stapjes houdt. Door nu niets te doen heeft hij in elk geval de onafhankelijkheid van de ECB benadrukt.

Maar het hoe en waarom van het uitblijven van een rentebesluit was niet het enige wat Duisenberg moest uitleggen. Hij werd ook belaagd over toenemende druk om vóór de intrede van de eurobiljetten en -munten bekend te maken wanneer hij opstapt en wie zijn opvolger wordt. Frankrijk heeft haast want de Franse vice-president Noyer is de eerste die eind mei 2002 weg moet. De Fransen kunnen dan wel nieuw persoon benoemen, maar die kan geen president worden zo lang Duisenberg er zit en ook niet later want men mag maar eenmaal in het bestuur plaatsnemen. De Fransen willen hun centrale bankier Jean-Claude Trichet graag op de stoel van Duisenberg, maar dat wordt nu wel erg lastig. Ten eerste is Trichet nog onderwerp van een fraude-onderzoek en ten tweede zei Duisenberg gisteren het volgende: "Ik heb op 31 december 1998 gezegd dat ik niets meer zeg over mijn termijn. Daarvoor heb ik een paar dingen in interviews gezegd, namelijk dat er geen afspraken zijn over tussentijds opstappen en dat ik desgewenst tot 2006 kan aanblijven. Ik heb ook gezegd dat dat niet waarschijnlijk is en ook dat ik niet medio 2002 al opstap. Al die uitspraken van toen gelden nog steeds. Verder geldt de afspraak van eind 1998 dat ik hier niets meer over zeg."

Nu Duisenberg nog een keer heeft bevestigd dat hij niet medio 2002 al weg wil, blokkeert dat dus de weg voor de Fransen om Trichet of welke andere Fransman dan ook in de zomer van 2002 benoemd te krijgen als president van de Europese Centrale Bank, alleen dus als nieuwe vice-president. De Fransen hebben lang dwars gelegen bij de benoeming van Duisenberg en lijken nu de rekening te krijgen.

do 12 april 2001