PEKING - Met de excuses van de Verenigde Staten en de daaropvolgende Chinese aankondiging dat de 24 Amerikanen die na een botsing met een Chinese straaljager al elf dagen worden vastgehouden, huiswaarts mogen keren, is voorlopig de angel uit het conflict tussen de twee grootmachten gehaald.
De Amerikaanse verontschuldiging stond in een brief die ambassadeur Joseph Prueher gisteren in Peking aan de Chinese minister van Buitenlandse Zaken, Tang Jiaxuan, overhandigde.
"Aangezien de Amerikaanse regering haar excuses aan het Chinese volk heeft aangeboden, heeft de Chinese regering uit humanitaire overwegingen besloten de 24 bemanningsleden toestemming te geven China te verlaten, nadat de noodzakelijke formaliteiten zijn vervuld", zei Tang tegen Prueher volgens het Chinese persbureau Xinhua.
De verwachting is dat die formaliteiten snel zijn afgerond en dat de bemanning vandaag het eiland kan verlaten. Er is al een Amerikaans toestel op weg om hen op te pikken. Gisteren kregen de bemanningsleden een gsm waarmee ze hun familieleden het goede nieuws konden vertellen.
De bemanning van het Amerikaanse spionagetoestel moest op 1 april een noodlanding maken als gevolg van een botsing met een Chinees gevechtsvliegtuig ten zuiden van het eiland Hainan. Het Chinese vliegtuig stortte in zee. De piloot, Wang Wei, die met een parachute uit het vliegtuig ontsnapte, wordt nog steeds vermist.
In de Amerikaanse verklaring over elk woord is lang en intensief onderhandeld met de Chinezen heeft zowel president George W. Bush, als zijn minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell, zijn diepe spijt betuigd over het vermiste vliegtuig en de vermiste piloot. "Laat het Chinese volk en de familie van de piloot Wang Wei weten dat het verlies ons ten zeerste spijt", vermeldde de brief.
Een directe verontschuldiging voor het ongeluk is in de brief achterwege gelaten. Wel werden excuses gemaakt voor het binnendringen van het Chinese luchtruim nadat de botsing had plaatsgevonden. "Het spijt ons dat het vliegtuig het Chinese luchtruim is binnen gevlogen en dat geen toestemming voor de landing is gevraagd."
Peking benadrukte echter dat de kwestie hiermee nog niet uit de wereld is. "De Chinese regering en het volk eisen dat de Amerikanen afdoende uitleg verschaffen over het incident. Spionagevluchten vlak bij de Chinese kust zijn een bedreiging voor de veiligheid van China en we eisen dat de VS hiermee ophouden en effectieve maatregelen nemen om herhalingen te voorkomen", aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Beide partijen zullen volgende week bijeenkomen om te praten over de mogelijke oorzaak van de ramp. Waar de ontmoeting plaats zal hebben, is niet bekend. Er zullen daarnaast voorstellen worden gedaan hoe botsingen in de toekomst kunnen worden voorkomen. Ook zal worden gepraat over het Amerikaanse spionagetoestel dat nog steeds op het eiland Hainan staat geparkeerd.