Alan Parker maakte mooi musical-monument

'Evita' en Madonna zijn schitterend

door Henk ten Berge

Het is nauwelijks kerstmis en het duurt dus nog eventjes, maar er komen onvermijdelijk Oscars aan voor 'Evita', de schitterende film die Alan Parker maakte van de musical-opera van Andrew Lloyd Webber. Madonna voert hij naar een triomfale prestatie die weinigen voor mogelijk zullen houden bij deze vooral als ondeugd in de publiciteit verkerende superstar. Ze mag er straks best ook een hebben, zo'n begeerd gouden beeldje.

Het verschijnsel 'Evita' waart al ruim twintig jaar door de theatercentra van de wereld. De reputatie was bekend evenals die van componist Lloyd Webber en auteur Tim Rice. Het grote moderne bioscoopdoek biedt echter ruimte aan een ander medium met nieuwe mogelijkheden en vele gevaren. Alan Parker, de gelouterde Engelse filmregisseur, heeft die glansrijk benut en overwonnen, nadat de oorspronkelijke makers van de musical-opera zorgvuldig juist hem hadden gekozen. Zij hebben op zijn verzoek speciaal voor de film het lied 'You must love me' geschreven als een erkenning van deze verrassende wedergeboorte van hun schepping.

'Evita' is het relaas van het korte maar onstuimige leven van een kansloos Argentijns arbeidersmeisje dat zich bevlogen, ontembaar en schaamteloos naar een hogere status opwerkt. Zij wordt First Lady van haar land met de status bijna van koningin naast de leider Juan Peron en verwerft met haar charismatische krachten een mateloze populariteit. Het Peronisme heeft de bestendigheid van zijn bewind vooral te danken aan haar. Zij spreekt het volk aan met kracht en ontroering in een periode waarin de gewone man en vrouw onderworpen waren aan de arrogantie van de heersende klasse. Aan de hoon en achterklap over haar treurige en soms bedenkelijke verleden heeft zij maling.

Op haar 33e echter al werd zij ernstig ziek en stierf zij. Argentinië rouwt er bij wijze van spreken nog om. Het Peronisme is er nog steeds een begrip, niet eens zozeer vanwege Peron zelf maar vooral dankzij Eva of Evita zoals zij nu de theatergeschiedenis is ingegaan. Deze gefilmde versie zet die historie imponerend voort.

Het is voelbaar dat Madonna zich met hart en ziel op de titelrol gestort heeft. Ze houdt de ogen en de oren moeiteloos in fascinatie en maakt acterend zowel de armoedige als de glamourrijke en heilige jaren van Evita overtuigend waar. Antonio Banderas is de cynische uitvreter in de geschiedenis die steeds opduikt als een vals duiveltje of als een bedwelmde bewonderaar. Banderas creëert de rol van zijn leven met een warme stem en de briljante Britse acteur Jonathan Pryce zet waardig en rustig zing-zeggend de afstandelijke Juan Peron zo neer dat je waarachtig meent hem een beetje te kennen.

De muziek en lyrics van het duo Lloyd Webber en Price blijven natuurlijk de onverwoestbare basis onder de musical-opera, maar de cinematografische vormgeving van Alan Parker is daarop een staaltje filmregie van het mooiste niveau. Hij maakt de muziek zichtbaar in gepassioneerde beelden die zonder overdrijving of kitsch regelmatig de gevoelige snaar raken. Ze zijn zeer dynamisch. De hele film is gezongen; er is nauwelijks een dialoogje en geen moment is er kans op verstarring. Bij de eerste Nederlandse voorstelling in Tuschinski bleef de zaal ademloos tot en met de verdrietige rouw bij het afscheid van Evita waar de film tot slot overgaat in stilte. Het was een schitterende belevenis.

Première 19 december 1996


Triomf voor 'Evita'

De Golden Globes, de onderscheidingen van de buitenlandse persvereniging in Hollywood die doorgaans worden beschouwd als voorlopers van de Oscar, zijn vooral een triomf geworden voor "Evita". De film van Alan Parker zelf werd uitgeroepen tot beste in het genre komedie en musical, terwijl Madonna voor de titelrol werd onderscheiden.