door Patrick van Weerdenburg - Al zo'n vijf jaar doet Sarah Ferguson, de ex-vrouw van de Engelse prins Andrew, de tweede zoon van koningin Elizabeth verwoede pogingen haar danig bevuilde blazoen op te poetsen. Helaas voor de hertogin van York wil dat maar niet lukken. In de ogen van met name de Britten blijft ze een lellebel, een klaploper en een uitvreter. Ook haar tomeloze inzet voor stichtingen als Children in Crisis (Kinderen in nood) en Chances for Children (Kansen voor kinderen) worden smalend afgedaan als doorzichtig na-apen van prinses Diana.

"Ik kan geen goed doen, nog steeds niet. Ondanks dat ik een heel ander leven ben gaan leiden. Bijna voorbeeldig. Ik blijf dat rooie kreng, waarbij het mij beledigen verheven is tot een sport. Niet alleen door de pers, maar ook door de man in de straat", vertelt Sarah Ferguson in een exclusief interview met Privé tijdens een lunch in het chique Amsterdamse hotel l'Europe. "Maar het is voor een belangrijk deel ook mijn eigen schuld. Ik heb me compleet laten overdonderen en het spelletje meegespeeld. Tot ik uiteindelijk, recalcitrant als een verwende puber en wentelend in zelfbeklag, van het ene op het andere moment wakker werd geschud. Op een perron in Boekarest. Door een zestienjarig lijmsnuivertje, een straatjochie, die zich toen het er op aan kwam gedroeg als een heer."

Sarah Ferguson (Foto: AP)

Dik tien jaar geleden waarschuwde prins Andrew, Fergy al: "Als we deze scheiding doorzetten - waarmee Andrew overigens volledig mee instemde - zullen ze je helemaal kapot maken. Achtervolgen en mangelen." Hij kreeg gelijk. Aan het hof werd ze genegeerd, in de pers werd ze keer op keer belachelijk gemaakt en vernederd. 'Fergy is een nationale ramp', was nog het aardigste wat er over haar werd geschreven. Het is kennelijk not done om van een prins te scheiden.

Met haar financieel adviseur John Bryan vertrok Sarah voor een korte vakantie naar Zuid-Frankrijk. Hoffunctionarissen lieten haar vakantieadres uitlekken naar de pers, om haar dusdanig in diskrediet te brengen dat Fergy met goed fatsoen niet meer zou kunnen terugkeren naar de Britse koninklijke familie. Dat lukte. Door een fotograaf die op 100 meter afstand, vanonder een dekzeil met een fototoestel met een enorme lens één korrelig plaatje schoot van een zonnebadende Fergie op het dek van een luxueus jacht. Bryan knabbelde luttele seconden aan een hertoginnelijk teentje en klik-klak, het was gedaan. Negen pagina's foto's publiceerde de Daily Mail over dit tripje en heel Engeland sprak schande over zoveel losbandigheid.

"Ik werd tot op het bot vernederd. Het was werkelijk een hel", vertelt ze nippend aan een glas bronwater. "Er werd me keihard duidelijk gemaakt dat ik maar een gewone volkse meid was die zeker niet geschikt was een prinses te zijn. Ik was indertijd zo labiel dat ik er zélf in geloofde. Ik schikte me in de door de pers toebedeelde rol van waardeloze, geldverspillende nietsnut. Ik ben voor alles wat lelijk is uitgemaakt. Gisteren gaf ik live een interview voor de Canadese radio. De eerste vraag die me werd gesteld was: 'Mijn hond heet ook Fergy, hoe moet ik jou dan noemen'?"

Niet opgestaan en weggelopen?

"Nee, maar ik had het wel moeten doen", zegt Sarah. "Het was uitermate onfatsoenlijk." Maar het kan nog erger, illustreert de hertogin met het openingsverhaal van een Britse tabloid: 86 procent van de mannen zou nog liever met een geit slapen dan met Fergy, zegt ze ieder woord met nadruk uitsprekend. "Het is een klap in je gezicht hoor, dergelijke teksten. Maar alles went. Het idiote was dat ik indertijd vond dat ze gelijk hadden. Ik vond mezelf lelijk, had zelfmedelijden. Zoals een ander vlucht in drank of drugs, of sigaretten, zo sloeg ik aan het eten."

"Mijn grootmoeder had het me al herhaaldelijk gezegd: 'Kind, je moet eens weten hoe goed jij het hebt. Er zijn zoveel jonge mensen in uitzichtloze situaties die nauwelijks kans op een toekomst hebben. En jij, je gedraagt je als een verwend nest. Je zou je moeten schamen'. Tot ik op een dag in Roemenië was en in een vlaag van, noem het maar verstandsverbijstering vond dat ik maar eens een nacht in een kartonnen doos moest gaan slapen. Zoals die kansloze zielenpietjes waar mijn oma het over had. Ik belandde op een perron in Boekarest. Daar ontmoette ik Joey, een 16-jarige knul die al jaren door de straten van Boekarest zwierf. Zijn vader was een bullebak, zijn moeder alcoholiste en hijzelf was een lijmsnuivertje. Joey was een brutaal, bikkelhard ventje dat zich had opgewerkt tot leider van een kleine straatbende. Maar, hij had zich ontfermd over Romana, een meisje van amper 12, die niet wist wat haar overkwam toen ze voor het eerst ongesteld raakte. Joey regelde alles voor haar. Een arts, medicamenten, verband, beschutting, noem maar op. En niemand hoefde het te wagen zich ook maar in de buurt van Romana te wagen. Als een ridder op het witte paard had hij haar in bescherming genomen. Zo nobel en onbaatzuchtig. Dat straatschoffie opende mijn ogen. Mijn leven was op slag veranderd toen ik vervolgens in Polen een leukemieafdeling in een kinderziekenhuis inspecteerde. Die kinderen hadden niets. Geen dekens, lakens, geen medicijnen, geen speelgoed, echt helemaal niets."

Al jaren wijdt ze zich nu aan het welzijn van kinderen over de hele wereld. Ze heeft haar geestelijk evenwicht hervonden, zegt ze. "Ik ben 25 kilo afgevallen, heb het wilde leven afgezworen, leer mijn dochters Beatrice en Eugenie de werkelijke waarden in het leven en ik zorg voor mijn eigen kostje. Ik ben onder meer promotor voor Wedgewood serviezen en heb sinds kort een huis in Sunninghill Park. Niet ver van Windsor Castle, zodat mijn dochters makkelijk bij oma en haar familie langs kan. Met prachtige gele azalea's voor de deur, een kleine tuin met potplanten, een huis met een dak en een schoorsteen. Mìjn huis en dat van mijn kinderen. En, ach", verzucht ze, "het zal nog lang duren voordat ik serieus zal worden genomen. Nu ben ik weer dat vrouwtje dat zonodig prinses Diana naar de kroon moet steken, vanwege mijn inzet voor het welzijn van kinderen. Het zij zo. Het komt wel goed. Eens."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 30 april 2002