ZOETERWOUDE - Het is oer-Hollands: een sloot, groen grasland met daarin vredig grazende koeien. De laatste jaren was dit plaatje echter op steeds minder plaatsen waar te nemen. Het is voor de melkveehouder economischer en praktischer om de dieren het hele jaar in de stal te houden. 'De koe in de wei' wordt steeds meer een bewuste keuze. Zo ook voor de familie De Jong uit Zoeterwoude. Soms worden melkveehouders in die keuze gestimuleerd: in Noord-Holland betaalt kaasmakerij Cono de boeren een halve eurocent per liter melk meer voor melk 'van gras'.

"Je kan maar een keer de keuze maken of je de koeien in de wei laat of niet", vertelt beleidsmedewerker Marc Jansen van de boerenorganisatie LTO Nederland. "Als een boer beslist om de koeien het hele jaar op stal te laten staan, moet hij namelijk superzwaar investeren. De stallen bijvoorbeeld moeten aan extra eisen voldoen en er moet worden nagedacht over een melkrobot."

Koeien die het hele jaar op stal staan, produceren meer melk dan vee dat in de wei staat. Bovendien is het praktischer: geen gedoe met mest dat op de graslanden terechtkomt en geen geregel met bijvoeren. Nu de melkveehouderijbedrijven steeds groter worden waardoor er voor steeds meer koeien moet worden gezorgd, is het binnenhouden van de dieren eenvoudigweg veel efficiënter.

De koeien van boer De Jong uit Zoeterwoude mogen voor het eerst dit jaar de wei in. (Foto: HENK BOUWMAN)

Familie De Jong (82 koeien) kent de voordelen, maar vindt dat er nog andere zaken bij het boeren komen kijken. Die van dierenwelzijn bijvoorbeeld. "Voor de koeien is het heerlijk om buiten te lopen. Wat dat betreft is het niet anders als bij mensen", legt Nel de Jong uit. Ook voor de gezondheid is het beter: in de stal hebben melkkoeien vaker gebreken aan hun poten en klauwen.

Volgens Frits van der Schans van het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) heeft het verdwijnen van de koeien uit de wei ingrijpende gevolgen. Naast die van dierenwelzijn en gezondheid voor de dieren zelf, is het Nederlands cultuurlandschap zonder dieren een stuk saaier. "Verder is het zo dat de uitstoot van ammoniak minder is als koeien buiten lopen. Ook is het zo dat het imago van de Nederlandse boeren is gebaseerd op het positieve beeld van de weidende koe."

Kaasmakerij Cono uit de Beemster kent de voordelen van koeien die grazen in de wei. "De Beemsterkaas is een zachte kaas", legt directeur Eric Hulst uit. "Als de koeien alleen maar op stal staan, krijgen ze meer maïs te eten. Hierdoor wordt de melk harder en dat is niet goed voor het product." Daarom heeft het bedrijf besloten om de boeren die hun koeien in de wei laten lopen extra te belonen: ze krijgen een halve eurocent per liter meer. Voor wie bijvoorbeeld een bedrijf heeft met een quotum van 400.000 liter betekent dit €2000 per jaar erbij.

Het is uiteindelijk aan de consument om de iets hogereprijs te betalen, maar Hulst voorziet daar geen problemen. "Beemsterkaas valt al in het duurdere segment. Mensen die het kopen, zijn zich er zeer van bewust waar Beemsterkaas voor staat. Dat koeien in de wei lopen, hoort daarbij."

Hulst benadrukt echter wel dat het bedrijf de boeren niet verplicht de dieren buiten te laten lopen, "het gaat erom de mensen te stimuleren. Die melk van die andere koeien die ook in de kaas zit, is natuurlijk ook goed".

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 24 april 2002