Patrick Buis TOKIO - In de aanloop naar de jaarlijkse bijeenkomst van de Internationale Walviscommissie (IWC) in de Japanse havenstad Shimonoseki, lopen de gemoederen over de walvisvangst in Japan hoog op. Dit keer komen de boze woorden niet uit de Verenigde Staten of Europa, maar van de Japanners zelf. Met vlaggen, spandoeken en buttons geven zij uiting aan hun toenemende frustratie over de aanhoudende kritiek van het Westen op de walvisvangst.
Juist in Shimonoseki werd het afgelopen weekeinde het jaarlijkse zeefestival gevierd. Middels shintoïstische rituelen worden de goden positief gestemd in de hoop daarmee een voorspoedig jachtseizoen af te smeken. Een bezoek aan het festival betekent een leuke dag met familie en/of vrienden en gratis rauwe, gebakken of gefrituurde walvis eten.
Veel bezoekers lopen rond in T-shirts met spuitende walvisjes. Overal hangen spandoeken met teksten als 'Red de walvissen, eet ze'. Japan hoopt dat eind deze maand tijdens de IWC-bijeenkomst het moratorium op de commerciële walvisvaart wordt opgeheven. Deze tijdelijke opschorting van de walvisvangst is sinds 1986 in werking omdat enkele walvissoorten met uitsterven werden bedreigd. Japan heeft die altijd handig weten te omzeilen door een bepaling die het vangen van walvissen voor wetenschappelijke doeleinden wel toestond.
De westerse kritiek wordt niet begrepen. Iedere Japanner is het er mee eens dat bedreigde diersoorten moeten worden beschermd, inclusief de walvis. ,,Maar er zijn verschillende soorten walvissen, waaronder de dwergvinvis, die hier het meest wordt geconsumeerd. Deze walvissoort wordt alles behalve met uitsterven bedreigd, er zijn er genoeg van", aldus Joji Morishita, een functionaris van het Bureau van Visserij.
Hij bekritiseert de politiek van de IWC als overbescherming, die ertoe zou leiden dat het ecosysteem uit balans raakt. "Walvissen eten grote hoeveelheden makreel, inktvis, kabeljauw en sardines. De afgelopen vijf jaar is het aantal walvissen vertienvoudigd en is er niet meer voldoende voedsel. Vissoorten worden hierdoor bedreigd, maar ook de walvis zelf. In hun zoektocht naar voedsel komen de dieren steeds vaker te dicht bij de kust waardoor ze aanspoelen en dood gaan", aldus de functionaris.
Keio Takashi, een bezoekster van het zeefestival, merkt schamper op dat de walvis zijn populariteit in Japan te danken heeft aan het Westen. ,,Na de Tweede Wereldoorlog zagen wij ons uit armoede gedwongen walvisvlees te eten. Sindsdien is het een traditie en beschouwen wij de walvis als een bron van geluk en voorspoed." Lachend neemt zij nog een hapje.