door Pieter van der Sloot MOSKOU - Ilja Nikolski importeerde zijn T-shirts, blouses en spijkerbroeken vóór de roebelcrisis van augustus 1998 hoogstpersoonlijk uit Turkije. Een afmattende onderneming, waarvoor hij de trein, de boot of het vliegtuig nam. Al naar gelang het de voormalige 'tsjelnok' (tasjeshandelaar) goedkoper uitkwam.

Een boer uit het Oryel-gebied verkoopt aardappelen in Moskou.

Maar sinds een paar jaar produceert hij de textiel zelf. Dat wil zeggen: hij laat deze produceren, ergens in de omgeving van Moskou. Waar precies wil hij niet vertellen. Evenmin wil de 29-jarige Ilja op de foto, terwijl hij van de fiscus toch niet langer te vrezen heeft. Want vorig jaar is Ilja 'uit de schaduw gekomen', zoals de kreet luidt waarmee het Kremlin de burgers dezer dagen met banieren boven de straat en tv-spotjes maant tot het betalen van belasting. Ilja voldeed een eenmalige boete en is nu een legale ondernemer.

De zaken gaan goed, zegt Ilja in één van zijn kioskjes nabij het Kazanstation, de zogeheten 'lavki' die de afgelopen jaren als een korstmos Rusland hebben overwoekerd. Er wordt van alles uit verkocht: kleding, cosmetica, tijdschriften, pasteitjes, ijs en vooral veel sigaretten en drank. Hij bezit in totaal zes 'lavki's', alle bemand door familieleden. Zodat hij niet bestolen wordt, voegt hij eraan toe.

"Omdat de inkoop nu goedkoper is geworden, zijn mijn winsten hoger", zegt Ilja die in een Opel uit 1993 rijdt en onlangs een eerste aanbetaling van 20.000 dollar deed voor een nieuwe flat. "En het Poetin-plan om de middenstand nu eens eindelijk te steunen is echt fantastisch. Ook mijn leverancier in Kostroma vindt dat. O, verdorie, nou heb ik de plaats toch verklapt."

Poetin (Foto: REUTERS)

Zelfs de liberale oppositie in de Doema (het Russische lagerhuis) was prettig verrast toen de Kremlinleider onlangs vanuit het Siberische Irkoetsk een plan voor het herstel van het Russische midden- en kleinbedrijf aankondigde. De 48-jarige Kremlinleider noemde het zelfs net zo revolutionair als de 13 procent inkomstenbelasting die sinds dit jaar voor iedereen geldt.

Premier Michail Kasjanov gaf vorige week nog toe dat de positieve economische effecten van de roebelcrisis (waarbij de Russische munt driekwart in waarde daalde) en de aanhoudend hoge olieprijs inmiddels zijn weggeëbd. Wil het gat tussen Rusland en de rest van de westerse wereld niet snel groter worden dan moet er wat gebeuren.

"De kleine ondernemers - de timmerman, de winkelier, de bakker en de uitbater van restaurantjes - zijn daarbij cruciaal", zegt een analist in Moskou. "De middenstand vormt de ruggengraat van ieder maatschappij. In Rusland draagt deze echter tot dusver maar tien procent bij aan het nationaal product."

Voor een middenstanders als Ilja, van wie er in Rusland naar schatting inmiddels zo'n 850.000 zijn, zullen de belastingen fors worden verlaagd en het systeem van betalen vereenvoudigd. "Het zal iedere Russische burger de mogelijkheid geven om zijn eigen zaakje te beginnen", belooft de Russische minister van Financiën, Aleksej Koedrin. "We komen met simpele boekhoudkundige eisen en minimale eisen voor vergunningen."

Ilja's echtgenote Sveta, een voormalige lerares geschiedenis op een middelbare school, is bezig om een eigen kapsalon te beginnen. "Russische vrouwen gaan veel vaker naar de kapper dan in het Westen en de winsten in die business zijn hoog."

Maar winkelhuurprijzen van 6000 dollar per maand in het centrum van Moskou zijn heel normaal. En een kredietsysteem voor beginnende ondernemers bij Russische banken is nauwelijks ontwikkeld. Sveta probeert geld te krijgen van familie en kennissen. "In Rusland zijn de mensen hun eigen bank. Zo was het vroeger en zo is het nu", zegt Sveta, die haar kapsalon wil openen in de verre buitenwijk Toesjino. "Ik geloof in Moskou, het is een fantastische stad die kolkt en bloeit."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 16 april 2002