DEN HAAG - De val van het tweede paarse kabinet-Kok lijkt onvermijdelijk nu de ministers Jan Pronk (Milieu) en Frank de Grave (Defensie) willen aftreden in verband met het NIOD-rapport over Srebrenica.

Minister Pronk stapt in zijn auto na spoedoverleg met premier Kok.

PvdA-bewindsman Pronk, die in het weekeinde tot grote woede van premier Kok voor zichzelf de knoop heeft doorgehakt zonder het kabinetsberaad af te wachten, sleept zo goed als zeker het complete kabinet mee in de val. Pronk lapt met voortijdige mededelingen over zijn vertrek afspraken in het kabinet dat er een lijn zou worden getrokken aan zijn laars.

Op talloze plekken werd gisteren in Den Haag crisisoverleg gevoerd over het naderend einde van de paarse coalitie, die bijna acht jaar heeft stand gehouden.

Kok, die alle zeilen moet bijzetten om de regie in handen te houden, wil vandaag besluiten wanneer de kogel door de kerk gaat en het kabinet opstapt. GroenLinks-leider Rosenmöller wil de premier hierover vandaag reeds in de Tweede Kamer aan de tand voelen.

Pronk moest zich gisteravond bij Kok op het Torentje verantwoorden na zijn uitspraak dat "zijn oordeel over Srebrenica vaststaat". Pronk vindt dat het NIOD-rapport niet ver genoeg gaat in de veroordeling van het handelen van het eerste kabinet-Kok.

VVD-minister De Grave, die ook wil aftreden in verband met Srebrenica, voerde politiek spoedoverleg met VVD-partijleider Dijkstal op diens werkkamer. Kok sprak gisteravond laat nog met PvdA-leider Melkert op het Catshuis over de naderende crisis.

Na het beraad bij Kok, waar harde noten werden gekraakt, stelde Pronk dat hij vrijdag pas formeel weet of hij aftreedt. "De minister-president heeft mij opheldering gevraagd over mijn uitspraken", aldus Pronk na afloop.

"Voor mezelf ben ik tot een oordeel gekomen over het NIOD-rapport en dat oordeel zal ik inbrengen in de gedachtenwisseling in de ministerraad. Over mijn eigen uiteindelijke afweging heb ik geen uitspraken gedaan."

Pronk vindt dat de ministerraad moet uitspreken dat Dutchbat in 1995 tijdens de val van Srebrenica te weinig bescherming heeft geboden aan de bevolking van deze moslimenclave. Pronk tilt zwaar aan de uitgesproken 'lotsverbondenheid' van het kabinet met de moslimbevolking in Srebrenica. Het kabinet zou volgens Pronk daar als conclusie aan moeten verbinden dat het aftreedt.

De uitlatingen van Pronk zorgden gisteren voor een shock op het Binnenhof. Politieke kopstukken zoals VVD-leider Dijkstal, CDA-voorman Balkenende en D66'er De Graaf hekelden het gedrag van Pronk.

De Graaf stelde dat de bewindsman beter maar gelijk kan aftreden als zijn besluit toch al vaststaat." Als Pronk wil aftreden, dan zal D66 hem niet tegenhouden", aldus De Graaf.

VVD-leider Dijkstal reageerde gisteren met verbazing op de commotie rondom Pronk. ,,Het is een chaos. Ik kan hier geen chocola meer van maken", aldus de liberaal, die ook in zijn maag zit met de opstelling van De Grave.

Balkenende keurt de actie van Pronk eveneens ten zeerste af. De CDA-voorman vindt het onacceptabel als vrijdag in de ministerraad zou blijken dat Pronk gisteravond al bij Kok zijn aftreden heeft aangekondigd. "Dat is staatsrechtelijk verstoppertje spelen", aldus Balkenende, die evenals GroenLinks-leider Rosenmöller rekent op het vertrek van het hele kabinet.

Ministers en staatssecretarissen vroegen zich gisteren niet af of het kabinet zou vallen, maar wanneer het licht wordt uitgedaan.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 16 april 2002