BUSSUM - Werknemers moeten de komende jaren meer geld opzij leggen voor hun pensioenregelingen. Anders gaan óf de gepensioneerden, óf de huidige premiebetalers er uiteindelijk op achteruit, zo waarschuwde Henk van der Kolk, cao-coördinator van de vakcentrale FNV, gisteren tijdens het Nationaal Pensioen Debat. "Iets inleveren ten gunste van het pensioeninkomen later. Da's een faire deal."

Van der Kolk schetste op de bijeenkomst (georganiseerd door adviesbureau Akkermans & Partners en deze krant) een somber toekomstbeeld.

Door de vergrijzing zal er de komende decennia een structureel tekort aan arbeidskrachten zijn, hetgeen een blijvende opwaartse druk op de lonen met zich meebrengt. Gepensioneerden, juist dankzij de vergrijzing een in electoraal opzicht steeds belangrijker groep, zullen die loonstijgingen terug willen zien in hun pensioen, ook al zijn die fondsen (nog) niet wettelijk verplicht tot indexering van de uitkering.

Na het einde van de vette jaren op de aandelenmarkten mag er ook niet van worden uitgegaan dat de toekomstige verplichtingen gefinancierd kunnen worden met hoge rendementen op de belegde vermogens, zo stelt de FNV-bestuurder. "Daarom is het verstandig nu een stapje terug te doen om het pensioen veilig te stellen. Pensioenregelingen kosten nu eenmaal een paar centen. Dat is door het huidige beursklimaat weer scherper op tafel gekomen."

Driekwart van de aanwezigen op het pensioendebat gaat er vanuit dat er de komende jaren meer voor pensioenregelingen zal worden betaald. Van der Kolk weet uit ervaring dat er buiten de kring van verzekeraars en pensioenfondsen heel anders over wordt gedacht.

"Als ik vraag om een half procentje in te leveren voor een goede pensioenregeling dan krijg ik, in welke sector dan ook, niet zo'n uitslag. Er is nogal wat zendingswerk te verrichten. Maar het is een onderwerp dat zo langzamerhand echt moet gaan leven. De afgelopen jaren zijn we in de cao-onderhandelingen bezig geweest om vut-regelingen om te zetten in prepensioenregelingen, zodat werknemers zelf sparen voor vervroegde uittreding. Dat was de voorloper van het debat dat nu gaat komen."

Van der Kolk wil niet zeggen hoeveel procentpunten van de beschikbare loonruimte aan hogere pensioenpremies moeten worden besteed. "Laten we eerst maar eens de discussie aangaan. Bovendien bestaan er grote verschillen tussen pensioenfondsen."

"Pappen en nathouden is geen optie", zo stelt de vakbondsman klip en klaar: iedere pensioengulden kan nou eenmaal maar één keer worden uitgegeven. "Als we zo doorgaan, dan moeten we linksom of rechtsom snijden. Of je geeft de indexatie van de huidige pensioenen op, of de toekomstige pensioenen van de huidige werknemers worden minder riant."

"Het is ook nog mogelijk dat de huidige jongeren meer premie gaan betalen, louter en alleen om de indexatie van de huidige gepensioneerden te bekostigen." Dat laatste zou betekenen dat het huidige pensioensysteem, waarbij (afgezien van het aow-gedeelte) iedereen voor zijn eigen oude dag spaart, deels verwordt tot een soort omslagstelsel waarbij werkenden direct betalen voor gepensioneerden.

Een systeem dat steeds onbetaalbaarder wordt naarmate de getalsverhouding tussen jongeren en ouderen scheefgroeit. "Dat dilemma moeten we zien te doorbreken", aldus Van der Kolk.

Meer opzij leggen voor later heeft volgens hem nog een bijkomend voordeel: de loonstijgingen worden er automatisch door gematigd, en daarmee uiteindelijk ook de pensioenaanspraken.

Overigens betekenen hogere premies niet dat er ook in de toekomst grote groepen werknemers niet zullen kampen met een pensioentekort. Bijvoorbeeld omdat zij, om welke reden dan ook, te weinig dienstjaren hebben voltooid om de nagestreefde uitkering ter grootte van 70% van het laatstverdiende inkomen te behalen. Het berekenen van dit zogenaamde 'pensioengat' is in de meeste gevallen echter een schier ondoenlijke zaak, aldus de Consumentenbond gisteren. De informatievoorziening van de meeste pensioenfondsen is nog steeds niet om over naar huis te schrijven.

De bond bepleit daarom dat pensioenfondsen en verzekeraars 1/100ste procent van de honderden miljarden belegde euro's aanwenden om een systeem op te zetten waarmee premiebetalers snel te weten kunnen komen wat ze aan rechten hebben opgebouwd, en wat de financiële consequenties zijn van eerder stoppen met werken.

"Heel simpel: wat krijg ik?" aldus beleidsmedewerker Rob Goedhart. "Pas dan weet je of je er genoeg aan hebt of niet. De één kan van de helft van zijn laatstverdiende salaris rondkomen, omdat de kinderen het huis uit zijn en de hypotheek is afbetaald. De ander heeft aan 70% nog niet genoeg, en moet zich dus bijverzekeren. We moeten pensioenbewuster worden. Maar niet op grond van de veronderstelling waar de verzekeraars mee schermen, namelijk dat de meeste mensen een tekort hebben."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 11 april 2002