door Gijsbert Termaat en Tjerk de Vries AMSTERDAM - De grote steden in ons land hebben de oorlog verklaard aan zwartrijders. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag wordt per jaar door reizigers 52 miljoen keer gratis in bus, tram en metro gereden. Hierdoor lopen deze steden ieder jaar in totaal zo'n 60 miljoen euro aan inkomsten mis.

Het GVB in Amsterdam vervoert met 25 miljoen niet betalende passagiers de meeste reiziger ongewild gratis, op de voet gevolgd door Rotterdam met 22 miljoen zwartrijders. In de hoofdstad worden jaarlijks in totaal bijna honderd miljoen kilometers afgelegd door reizigers zonder kaartje.

Verscherpte controles, meer conducteurs, onaangekondigde politieacties op de stations en tourniquets zijn enkele maatregelen die de steden gaan treffen om meer zwartrijders te ontmaskeren.

In zowel Amsterdam als Rotterdam is het percentage niet betalende klanten tien procent. In Den Haag ligt dat op 4,1%, wat betekent dat er 5 miljoen onbetaalde ritjes worden gemaakt.

Utrecht biedt de zwartrijders vrijwel vrij spel, want daar is nauwelijks controle. Exacte cijfers ontbreken hier dan ook. "Wij hebben vorig jaar 400 boetes uitgedeeld aan zwartrijders", zegt woordvoerster M. Brouwers van het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Utrecht (GVU). "Dat is natuurlijk heel weinig op 33 miljoen reizigers, maar wij controleren gewoon heel weinig. Er zijn vier mensen die dit doen. De controle staat hier gewoon op een veel lager pitje dan in de andere steden en wij weten niet hoeveel mensen er zwartrijden."

Directeur Gert-Jan Kroon van het Amsterdamse GVB zegt dat keihard wordt opgetreden tegen zwartrijders. "De cijfers liegen er niet om en we blijven doorgaan met ons offensief om iedereen te laten betalen. Zwartrijden is pure diefstal en dat moet worden aangepakt."

De kersverse topman van het Amsterdamse vervoerbedrijf zegt dat zijn bedrijf hierdoor jaarlijks ongeveer 30 miljoen euro aan inkomsten misloopt. "De pakkans moet dus verhoogd worden, zodat mensen het niet meer aandurven zonder kaartje te reizen. Daarbij komt dat passagiers zich onveilig voelen door zwartrijden. De situatie is zo ernstig dat sommigen zelfs niet meer durven te reizen met tram, metro of tram en daar moet onmiddellijk verandering in komen."

Kroon zegt dat hij zelfs brieven krijgt van mensen die zeggen al jaren achtereen keurig te betalen voor hun kaartje, maar die zich beklagen nog nooit gecontroleerd te zijn. "Dat zijn signalen die we ons moeten aantrekken. Zoiets mag natuurlijk niet gebeuren en schreeuwt om een andere, stringente aanpak", aldus Kroon.

In Amsterdam gaat men het aantal onverwachte controles dan ook drastisch opvoeren. "Mensen die geen kaartje kopen moeten zich onveilig voelen en niet de mensen die zo fatsoenlijk zijn dat wel te doen."

Ook de RET in Rotterdam en de HTM in Den Haag kondigen aan korte metten te gaan maken met zwartrijders. "Het heeft te lang geduurd dat we de zachte hand hanteerden, maar nu moeten we met gerichte en onverwachte acties het tij zien te keren", aldus een woordvoerder in de hofstad.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 5 april 2002