door Jan Colijn ALMELO - De gebrekkige situatie bij S.E. Fireworks komt grotendeels op het conto van de gemeente Enschede en het controlebureau Milan van het ministerie, en niet op dat van directeuren Rudi Bakker en Willy Pater. Bakker (39) en Pater (50) werden gisteren in het proces rond de Enschedese vuurwerkramp veroordeeld tot zes maanden celstraf, waarvan drie maanden voorwaardelijk.

Omdat het vonnis gelijk is aan de tijd die de twee directeuren van het vuurwerkbedrijf tijdens het voorarrest al in de cel zaten, zijn beiden vrij om te gaan. Wel moeten zij een boete van 2250 euro betalen.

De straf viel fors lager uit dan de eis omdat de rechtbank de overheid, waaronder de gemeente Enschede en het Bureau Milan van het ministerie van Defensie, grotendeels verantwoordelijk stelt voor de wantoestanden bij de vuurwerkopslag.

Slachtoffers van de vuurwerkramp reageerden ronduit geschokt op het milde vonnis. "Voor ons een knal, voor hen een sisser", aldus een van hen voor de camera's van de regionale omroep RTV Oost. zei verrast te zijn door het lage vonnis.

"Of hier recht is gedaan? Ja, maar niet aan de slachtoffers," aldus zegsman Jan Calis van de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede (BSVE). "Anderzijds hoop ik dat er geen hoger beroep wordt ingesteld zodat we dit als een afgesloten hoofdstuk kunnen beschouwen. Dan kunnen de slachtoffers eindelijk beginnen aan hun rouwverwerking."

Willy Pater verlaat met mede-vennoot Marianne Schippers het gerechtsgebouw. (Foto: REINIER VAN WILLIGEN)

De rechtbank verweet het ondernemersduo onder meer het aantal opslagcontainers voor vuurwerk te hebben uitgebreid, terwijl het daarvoor geen vergunning had. Volgens het vonnis hadden zij 'zonder enige aansporing van buitenaf' voor adequate brandblusvoorzieningen, waaronder een volautomatische sprinklerinstallatie, moeten zorgen.

De rol van de overheid in de vuurwerkramp is een kwalijke, aldus de rechtbank. Vooral de handhaving leek helemaal nergens op. "Zowel de ambtenaren van de gemeente Enschede als de ambtenaren van het Bureau Milan van het ministerie van Defensie hebben hun taken op een volstrekt onbegrijpelijke wijze uitgevoerd," luidt het vernietigend oordeel. Zo is nooit gewerkt aan een deugdelijk inventarisatie van de gevaren van vuurwerk: "Eigenlijk niemand in Nederland - ook niet de instanties die belast waren met de vergunningverlening en advisering daarbij - had enig benul van de gevarenklasse waarin grote hoeveelheden opgeslagen vuurwerk ingedeeld behoorden te worden. Zo zijn er nooit testen gedaan." Gelijktijdig was de gemeente Enschede volgens de rechtbank drukker om haar ambtenaren in te zetten op 'prestigeprojecten' dan te controleren op handhaving van vergunningen.

Niettemin voegde de rechter eraan toe er wel begrip voor op te kunnen brengen dat het OM het Rijk en de gemeente Enschede nooit strafrechtelijk heeft vervolgd, "hoe onvoorstelbaar onzorgvuldig hun optreden op alle fronten ook is geweest". Volgens de rechtbank biedt daarvoor de huidige jurisprudentie onvoldoende mogelijkheden. De rechter verklaarde gisteren dat daar een taak is weggelegd voor de overheid als wetgever of het gerechtshof in Arnhem. Advocaat mr. G. Meijers van Pater is bij het Hof in Arnhem een zogenoemde artikel 12-procedure begonnen in een poging alsnog strafvervolging tegen de blunderende ambtenaren af te dwingen.

Rudi Bakker toonde zich na afloop een opgelucht man, maar wenste niet te spreken van een overwinning: "Twee jaar hebben we gevochten en op de meeste punten gelijk gekregen. Maar ik kan hier niet blij mee zijn. Daarvoor zijn we met elkaar in Enschede te veel kwijtgeraakt. Er is een hele woonwijk weg, dat was míjn omgeving."

Collega-directeur Pater verbrak gisteren voor het eerst het stilzwijgen: "Ik ben ontzettend opgelucht dat alles achter de rug is. Vooral de vrijspraak aan de medeschuld aan 22 doden weegt voor mij erg zwaar. Ik heb slechts één hoop: dat het OM niet in hoger beroep gaat en dat hiermee eindelijk een punt onder deze hele zaak wordt gezet. Ik ben zwaar genoeg gestraft."

De rechtbank noemde het 'onbegrijpelijk' dat Harm Smallenbroek als vorige eigenaar van S.E. Fireworks nooit is vervolgd.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 3 april 2002