AMSTERDAM - Verzekeringsmaatschappijen reageren verbijsterd op de plannen van de drie grootste politieke partijen om na de verkiezingen de huidige basisaftrek voor lijfrenteverzekeringen totaal af te schaffen. Een politieke meerderheid, bestaand uit PvdA, VVD en CDA, maakt dit kenbaar in de respectievelijke verkiezingsprogramma's. "Dit is schandalig", zegt het Verbond van Verzekeraars.

Belasting-aftrek is straks alleen nog mogelijk voor hen die een pensioen- tekort hebben. (Foto: MARTIN MOOIJ)

Nog maar een jaar geleden werd de standaard aftrekbaarheid van lijfrenteverzekeringen met de invoering van het nieuwe belastingstelsel aanzienlijk teruggebracht tot ruim €1000 per persoon. Alleen nog mensen die een tekort in hun pensioenopbouw kunnen aantonen, komen sindsdien in aanmerking voor extra belastingaftrek.

"De inkt van de huidige belastingregel is amper droog of het moet weer anders. Alles wordt op losse schroeven gezet, terwijl consumenten juist zorgvuldig hun financiële huishouding proberen te plannen", aldus een woordvoerster van het Verbond. Verzekeraars zeggen ook niet goed te begrijpen waarom de partijen zo'n impopulaire maatregel aankondigen in het zicht van de verkiezingen. "Iedereen wordt straks opgescheept met ingewikkelde berekeningen om het pensioengat vast te stellen." Volgens verzekeraars heeft driekwart van de Nederlanders een pensioentekort.

De basisaftrek vormde in 1999 een overwinning van verzekeraars op de toenmalige PvdA-staatsecretaris Vermeend, die toen al van plan was om de aftrek geheel te schrappen. In ruil voor een belastingvoordeel dat verzekeraars genoten, sleepte de branche toen de basisaftrek binnen. "Een belangrijke overwinning, want met behulp van dat laagdrempelige forfait raak je als verzekeraar gemakkelijk in gesprek met potentiële klanten", weet een verzekeraar.

Dat de VVD de basisaftrek om zeep wil helpen, wist de assurantiebranche al. Een eerdere lobbypoging om dat via VVD-coryfee Jos van Rey (zelf verzekeringsman) te voorkomen, mislukte.

PvdA-staatssecretaris Bos (Financiën) is niet verrast dat PvdA, VVD en CDA af willen van de lijfrenteaftrek, die de fiscus een besparing van €300 miljoen oplevert.

Hoewel voorafgaand aan de invoering van het nieuwe belastingstelsel besloten was een weliswaar kleinere basisaftrek te handhaven, is afschaffing nu toch de beste optie.

Volgens de PvdA-er heeft zijn partij tot afschaffing van de resterende basisaftrek van ruim €1000 besloten, omdat deze in feite niet meer nodig is voor het helpen van mensen met een pensioentekort.

"Het is voor verzekeraars commercieel interessant om voor mensen die een pensioentekort hebben een lijfrente af te sluiten. Die mogelijkheid moet ook blijven bestaan, maar de 'gratis' aftrek van €1000 is daarmee overbodig", zo stelt Bos is zijn hoedanigheid als PvdA-kandidaat. "Die bleek alleen nog handig voor mensen die het eigenlijk helemaal niet nodig hebben en reeds op een goed pensioen kunnen rekenen."

"De banken en verzekeraars zijn nu in staat om voor iedereen uit te rekenen hoe groot zijn of haar pensioentekort is", aldus Bos. "Die groep kan men vervolgens dus benaderen. Men is echt geen knip voor de neus waard indien dat niet zou lukken", zo stelt de PvdA-er.

Ook VVD-er Van Beek denkt dat de basisaftrek geen nut meer heeft. "Het gaat om een relatief klein bedrag en hoge kosten. Als je het goed uitrekent is het erg onrendabel", aldus de liberaal, die het geld onder meer wil gebruiken voor verlaging van het toptarief van 52 naar 49%.

Volgens de verzekeraars maken de politieke partijen een kapitale fout bij de berekening van de besparing die de maatregel zal opleveren. "De overheid loopt in de huidige situatie geen belasting mis, want bij de uitkering van lijfrentes vloeit het geld vanzelf weer de staatskas binnen. Schrappen van de basisaftrek maakt dus geen verschil, behalve dat de belastingopbrengsten naar voren worden gehaald. Blijkbaar wordt er aan kortetermijnpolitiek gedaan", aldus de brancheorganisatie.

Bos erkent dat banken en verzekeraars met een groot aantal klanten meerjarige contracten hebben afgesloten om jaarlijks van de basisaftrek te profiteren. "Maar het moet mogelijk zijn die langlopende contracten zonder kosten om te zetten", aldus de PvdA-er.

Ook Van Beek wil niet dat mensen die met hun bank of verzekeraar afspraken hebben gemaakt de dupe worden. "Bij dit soort veranderingen is het altijd verstandig om voor een fatsoenlijke overgangsregeling te zorgen."

Bos hoopt dat de komende jaren ook met werkgevers betere afspraken kunnen worden gemaakt om de loonstrookjes inzichtelijker te maken als het gaat om de pensioenrechten. "Werknemers moeten veel makkelijker kunnen zien of zij een pensioentekort hebben en hoe ze dat eventueel kunnen aanvullen", aldus de PvdA-er.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 29 maart 2002