AMSTERDAM - Oliemaatschappij Shell is bereid $1,8 miljard in contanten op tafel te leggen voor Pennzoil-Quaker State, één van de grootste motoroliefabrikanten in de wereld. Daarnaast neemt het Brits-Nederlandse concern een schuld van $1,1 miljard over. Met de acquisitie wordt Shell de grootste verkoper van smeermiddelen in de Verenigde Staten (VS) en wereldwijd.
Shell Oil, de Amerikaanse dochter van de Koninklijke/Shell Groep, betaalt $22 per aandeel Pennzoil. Dat is een premie van 42% op de slotkoers van gisteren. Als de aandeelhouders en de mededingingsautoriteiten met de overname instemmen, kan de overeenkomst in de tweede helft van dit jaar worden afgerond. Shell verwacht in het eerste volle jaar na de overname van Pennzoil al een bijdrage aan de winst en denkt dat de synergievoordelen in 2004 op zullen lopen tot $140 miljoen voor belastingen. Eenmalige kosten voor de transactie zullen ongeveer $100 miljoen bedragen. Het is de derde grote overname in de down-stream markt (consumentenproducten) in één jaar tijd. Eerder maakte Shell bekend in Duitsland de pompstations van DEA over te willen nemen.
In oktober vorig jaar bereikte Shell overeenstemming over de overname van de Texaco-belangen in de gezamenlijke Amerikaanse ondernemingen Equilon en Motiva. Hierdoor werd Shell met een marktaandeel van 14% in één klap de grootste aanbieder van benzineproducten in de VS. Volgens analisten sluit de gisteren bekendgemaakte overname mooi aan bij deze activiteiten. "Maar het wachten is toch op een overname in de up-stream, de exploratie en productie", aldus één van hen. Een aantal recente pogingen daartoe mislukte, zoals het Amerikaanse gasbedrijf Barrett en het Australische Woodside.
Pennzoil-Quaker is met 1300 producten onder twintig merken één van de grootste producenten van motoroliën. Het concern is actief in meer dan negentig landen. In Amerika heeft Pennzoil onder meer 2000 snelstations voor olieverversen, onder de naam Jiffy Lube. Een aantal jaar geleden doken deze snelstations ook op in Nederland, maar de keten wist geen voet aan de grond te krijgen. In de Verenigde Staten hebben de smeeroliën Pennzoil en Quaker 36% van de 'smeeroliemarkt' voor personenauto's in handen. Het aandeel van Shell in de VS op deze markt is 12%. Shell exploiteert momenteel zelf Havoline. Het is de bedoeling dat dit merk op termijn verdwijnt.
Shell is van plan om na de definitieve overname 15% van de gecombineerde werkgelegenheid in de VS te schrappen. Pennzoil telt circa 7400 werknemers, bij de Amerikaanse smeerolieactiviteiten van Shell zijn circa 800 werknemers betrokken.