HAARLEM - De beveiliging van de 650 musea in ons land is absoluut onder de maat. Dat stelt Jack Kantelberg van het in museumbeveiliging gespecialiseerde bedrijf Best Alert naar aanleiding van de onthutsend simpele kunstroof in het Haarlemse Frans Halsmuseum afgelopen zondagavond.
Volgens Kantelberg bestaan er in ons land geen wettelijke eisen voor de beveiliging van musea. Dat heeft een volstrekte willekeur tot gevolg. Kantelberg: "Van de 650 musea in ons land heeft slechts éénderde medewerkers in dienst die veiligheid als hoofdtaak hebben. De helft van deze bewakers werkt als vrijwilliger en krijgt niets betaald. Dat betekent dat de meeste musea een eigen beveiligingsdienst hebben die al dan niet bestaat uit onbetaalde of ongediplomeerde vrijwilligers. Van die vrijwilligers heeft bij 20 procent geen antecedentenonderzoek plaatsgevonden. Dus is het voor criminelen gemakkelijk zo'n organisatie binnen te dringen."
Het werken met niet goed opgeleide en ongecertificeerde beveiligers heeft volgens Kantelberg ook tot gevolg dat er door museumpersoneel veel kunst uit de depots gestolen wordt. "Het is een gegeven dat er veel kunst uit de archieven verdwijnt, die voor een buitenstaander nauwelijks toegankelijk zijn", zo stelt hij. "Musea in ons land zouden bij hun beveiligingsplannen meer moeten kijken naar toonaangevende musea in New York en Londen stelt Kantelberg. "Daar is de zaak zodanig beveiligd, dat er nog geen potlood wordt gestolen."
Veel musea in ons land beschikken verder niet over een goed beveiligingsplan, omdat er zelden of nooit iets schokkends gebeurt. Eén op de vier leidinggevenden in Nederlandse musea weet niet eens of er een beveiligingsplan is. Als het er al is, wordt er zelden of nooit mee geoefend.
De desinteresse van het management in beveiliging wordt volgens Kantelberg veroorzaakt doordat museumdirecteuren te veel bezig zijn met het doen van nieuwe kunstaankopen en het organiseren van nieuwe tentoonstellingen. "Er dreigt daardoor een vicieuze cirkel te ontstaan", waarschuwt hij. "Er wordt kunst gestolen. Vervolgens wordt met het geld van de verzekering of met hulp van sponsors weer veel moeite gedaan om een vergelijkbaar topstuk binnen te halen. Dat wordt vervolgens ook weer door criminelen geroofd omdat de beveiliging een lachertje is. Ik vrees met grote vreze dat er ondanks de roof in het Frans Halsmuseum geen enkele directeur is, die met zijn medewerkers om de tafel gaat zitten en zegt 'ik wil een betere beveiliging'. Museumdirecteuren roepen 'Wij willen geen bunker hebben', maar hoe beter je beveiligd bent, hoe gemakkelijker je in een museum kunt rondlopen."
Het Frans Halsmuseum laat weten dat het eigen personeel deels gediplomeerd en deels opgeleid is door de Nederlandse Museumvereniging. Volgens het museum is er na sluitingstijd geen bewakingspersoneel aanwezig. "Het personeel kan worden omgekocht. Daarnaast is het uit veiligheidsoverwegingen te gevaarlijk om 's avonds in het museum te verblijven", aldus woordvoerder M. Kersten. Een piketmedewerker die in de buurt van het museum woont, kreeg zondagavond een alarm binnen dat er iets mis was in het museum. De medewerker heeft volgens instructie de komst van de politie afgewacht. In het museum is wel cameratoezicht aanwezig. Ook op de route die de criminelen hebben afgelegd. "
Het museum was gisteren weer voor publiek geopend.