AMSTERDAM - Wie dacht dat operatie Clickfonds afgelopen zomer reeds geëindigd is met de vrijspraak van ex-hoofdverdachte Han Vermeulen, heeft het behoorlijk bij het verkeerde eind. Drie van de vijf belangrijkste beklaagden in de grootste beursfraudezaak die ons land ooit heeft gekend, moeten namelijk nog voor de rechter verschijnen. Deze week is het de beurt aan de effectenhandelaar Eddie Swaab. Maar liefst drie advocaten verdringen zich ter zijner verdediging voor het hekje. Dit in tegenstelling tot de 'voortvluchtige' zelf.

Het leek de afgelopen jaren wel een ruzie tussen een stelletje pubers. Justitie wilde keer op keer niet weten van het opheffen van het internationale opsporingsbevel tegen Swaab in de Clickfondszaak, terwijl die zaak met de voortgang van het onderzoek toch steeds meer op een doodgewone belastingkwestie ging lijken. De veilig in Zwitserland wonende verdachte weigerde op zijn beurt gebruik te maken van de vrijgeleide die het Openbaar Ministerie (OM) hem in het vooruitzicht stelde. Swaab vindt het risico te groot dat hij ondanks de toezeggingen gedurende het proces tóch zal worden aangehouden door de rechtbank. Geen Swaab dus, maar wel drie raadslieden.

Er klinkt instemmend gelach vanaf de achterste rij in de rechtszaal als rechtbankvoorzitter Gerrit Marcus afgelopen vrijdag spreekt van "historisch materiaal" bij het doornemen van het Clickfondsdossier. De rechter snuffelt door de papieren van de huiszoeking bij Swaab aan de chique PC Hooftstraat in 1997, en laat merken dat de inval in zijn ogen wel érg lang geleden heeft plaatsgevonden.

De lachers op de achterste rij zijn enkele leden van de 'criminele organisatie' waarvan ook Swaab verdacht wordt lid te zijn geweest. Als medewerkers van respectievelijk twee banken en een pensioenfonds, zouden zij de hoofdverdachte koersgevoelige informatie hebben verstrekt. Volgens het OM gebruikte Swaab deze informatie voor privé-transacties en werd de winst daarvan onderling tussen de leden van de 'crimiclub' verdeeld. Omkoping dus, stelt officier van justitie Joost Tonino in de dagvaarding. De omgekochte clubleden zijn twee jaar geleden op dit punt reeds veroordeeld. Hun verweer, namelijk dat zij samen met Swaab slechts deelnamen aan een informeel beleggingsclubje, werd destijds door de rechters terzijde geschoven.

Swaab voert deze week eenzelfde verweer. De grote vraag is nu of rechter Marcus, nieuw op het Clickfondsdossier na een geslaagde wraakactie van Swaab, zijn collega-rechters zal volgen in hun toenmalige oordeel. Doet hij dat niet, dan verschaft hij bruikbare munitie aan de veroordeelde clubleden die in hoger beroep zijn gegaan tegen hun eerdere veroordeling. Met als gevolg dat er van de roemruchte beursfraudezaak nóg minder overblijft.

Behalve omkoping en deelname aan de criminele organisatie, wordt Swaab eveneens verdacht van belastingontduiking (voor ettelijke miljoenen), vervalsing van brieven over een lening om zo belastingaftrek te kunnen krijgen, een geheime onderhandse betaling voor zijn huis aan de PC Hooftstraat en een verboden samenspel met SNS Bank bij de beursgang van KPN in 1994. Vandaag houdt de rechtbank zich bezig met de fiscale kant van de zaak.

Hoewel de Clickfondszaak zich nog zeker een jaar zal voortslepen, is het OM inmiddels begonnen aan de voorbereiding van een interne evaluatie. Terugblikken is weliswaar bij het OM niet ongebruikelijk na grote strafzaken, maar de resultaten van deze nabespreking kunnen rekenen op extra belangstelling. Het was tenslotte fraudeofficier Henk de Graaff, in januari tot rechter in Haarlem gebombardeerd, die afgelopen zomer reeds vernietigende kritiek over zich heen gestort kreeg van de speciale beursfrauderechtbank.

Eerder was al gebleken dat er weinig restte van de oorspronkelijke beschuldigingen van het OM, dat in 1997 sprak van een omvangrijke beursfraude, compleet met criminele witwaspraktijken.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 25 maart 2002