BERLIJN - De val van het Duitse bouwconcern Philipp Holzmann AG heeft tal van interne oorzaken, maar wordt illustratief genoemd voor de slechte gang van zaken in de bouwwereld van de bondsrepubliek. Veel bedrijven zitten met lege orderportefeuilles en in de sector zijn faillissementen en ontslagen aan de orde van de dag. De schaarste aan opdrachten heeft een ongekende prijsdumping in gang gezet. Winstmarges van een half tot maximaal twee procent zijn eerder regel dan uitzondering. Een enkele miscalculatie of tegenslag bij de werkzaamheden heeft rode cijfers tot gevolg.

Sluiting van bouwbedrijf Holzmann. (Foto: REUTERS)

Het in surseance verkerende Philipp Holzmann wordt voorlopig niet opgesplitst om afzonderlijke delen te redden van de ondergang, zo liet bewindvoerder O. Hermann afgelopen weekend weten. Voorwaarde is wel dat het werk op alle circa 500 bouwplaatsen vandaag gewoon wordt hervat en de banken met een aanvullend krediet over de brug komen. Volgens de bewindvoerder zijn de eerste gesprekken met de banken daarover "vruchtbaar" verlopen.

In toenemende mate wordt er in de Duitse bouw op personeelskosten bezuinigd. Het aantal officieel te werk gestelden is dan ook gedaald tot onder het miljoen, terwijl het leger zwartwerkers inmiddels al groter zou zijn dan 250.000 mensen.

Het eind van de malaise is nog niet in zicht. Michael Knipper van de Federatie Duitse Bouwindustrie (HDB) rekent ook dit jaar nog op een omzetdaling. Die zal rond de vijf procent liggen. Pas medio 2003 verwacht hij kans op herstel.

De verwachte opleving komt waarschijnlijk te laat voor de huidige overcapaciteit aan personeel die op 50.000 man wordt geschat.

Tegen deze achtergrond is het niet verrassend dat veel concurrenten in de branche er niet rouwig om zijn dat Holzmann vorige week de laatste adem heeft uitgeblazen. Het bedrijf had een slechte naam waar het ging om prijsdumping. "Daartoe was het in staat, dankzij de concurrentievervalsende steun van banken en overheid." Een kleine ondernemer in de bouw constateert tevreden: "De ongelijke druk van Holzman op de markt valt nu weg, terwijl de opdrachten van het concern niet van de markt verdwijnen. Dat geeft anderen misschien wat lucht."

Ondanks het feit dat de orderportefeuille van het bouwconcern uit Frankfurt verhoudingsgewijs goed was gevuld, slaagde het management er niet in het bedrijf financieel gezond te maken.

Er werd niet alleen in Duitsland maar wereldwijd aan de weg getimmerd. Dochterbedrijven van Holzmann waren op verschillende continenten bezig met tal van projecten, zoals de aanleg van een luchthaven voor vrachtvervoer bij Denver in Colorado (VS) en een hotelcomplex in Burkina Fasso (Afrika).

Op de thuismarkt hangt nog altijd op een groot aantal bouwplaatsen de naam van Holzmann aan de steigers. Van de ombouw tot arena van het overjarige voetbalstadion in Leipzig, de grootste bouwplaats in het oosten van Duitsland, tot de bouw van particuliere woningen.

Maar onder druk van de markt meestal zo scherp gecalculeerd dat het gesubsidieerde klussen waren.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 25 maart 2002