DEN HAAG - Het was gisteren geen echt feestje in de Sociaal-Economische Raad (SER) bij de officiële ondertekening van het advies aan het kabinet voor een strenger wao-stelsel. Daarvoor is er de afgelopen maanden te veel gebeurd. Geschilpunten werden door sociale partners op straat uitgevochten en drie kroonleden weigerden uiteindelijk te tekenen.
SER-voorzitter Herman Wijffels hield er desondanks flink de moed in. Eerder deze week sprak hij van een "historisch moment" op het gevoelige wao-dossier. Ondanks dat hij maanden geleden pleitte voor een unaniem advies richting politiek, toonde hij zich tevreden met "een breed draagvlak voor een advies van grote maatschappelijke importantie".
Het kabinet wordt door de SER onder meer geadviseerd de nieuwe wao alleen nog toegankelijk te maken voor werknemers die volledig en gedurende vijf jaar arbeidsongeschikt zijn. Dit moet de jaarlijkse wao-instroom van 100.000 terugbrengen naar 25.000 gevallen.
De sociale partners nemen het de drie dissidente kroonleden kwalijk dat zij twijfelen aan de haalbaarheid hiervan. Het Centraal Planbureau (CPB), De Nederlandsche Bank (DNB) en oud-bewindsman Robin Linschoten steunen een strenger wao-stelsel, maar hekelen de verhoging van de wao-uitkering en afschaffing van de Pemba (boetepremie voor werkgevers met een te hoge wao-instroom). Tot overmaat van ramp meldde zich deze week ook nog een vierde, twijfelend kroonlid. Fokko van Duyne, oud-bestuursvoorzitter van het voormalige Hoogovens, bevestigt desgevraagd de kritiek van het trio te delen. "Natuurlijk heb ik ook getwijfeld. Zeker nadat het CPB met vernietigende berekeningen bleef komen. Ik heb toch ingestemd, omdat ik wél vertrouwen heb in het sociale draagvlak. Het zijn de werkgevers en de vakbeweging die het moeten doen, dan moet je niet dwars gaan liggen, zeker niet als je pas een maand SER-lid bent zoals ik."
Als klap op de vuurpijl schitterden CPB-directeur Henk Don en DNB-president Nout Wellink, beiden kroonleden, gisteren door afwezigheid. In de wandelgangen van de SER werd dit als een belediging ervaren. CNV-voorzitter Doekle Terpstra toonde zich ondanks zijn christelijke roots gisteren weinig vergevingsgezind. "Schandalig, op zo'n belangrijk dossier als de wao kun je op de laatste plenaire vergadering niet afwezig zijn. Het lijkt mij een goed idee als het CPB zijn SER-zetel inlevert ten gunste van het Centraal Bureau voor de Statistiek."
De 'alleingang' van de drie kroonleden vindt hij aanleiding om de rol van kroonleden in de SER te evalueren. Andere SER-leden voelen hier ook wel voor, maar spreken de wens niet publiekelijk uit. In ieder geval is er in het dagelijks bestuur van de SER over gesproken. "Maar dit is niet in de notulen vastgelegd", aldus Terpstra. Don laat weten "verbaasd te zijn" over de kritiek. "Het zou flauw zijn geweest tegenover onze onderhandelaar Casper van Ewijk als ik daar nu was gaan zitten. Bovendien werk ik me rot. We zitten in de drukste periode van het CPB."