NEW YORK - Tina Thomas, een 34-jarige alleenstaande moeder van twee kinderen en al jaren werkzaam bij Arthur Andersen, is de wanhoop nabij. Deze week wierp zij zichzelf in tranen voor de voeten van dominee Jesse Jackson. "Help ons, red onze banen!" zo smeekte zij Jackson, die op het Andersen-hoofdkantoor zijn opwachting maakte om het personeel van de geplaagde accountant een hart onder de riem te steken.

"Ik heb net een nieuw huis gekocht, hoe moet ik straks overleven als ik zonder werk zit?" zo vroeg Thomas zich vertwijfeld af. Zij is niet de enige die voor de toekomst vreest, nu het 89 jaar oude concern op instorten staat door de misstappen in het schandaal rond de ondergang van energieconcern Enron.

Manager Todd Richards (41) heeft slapeloze nachten van de affaire. Zijn negenjarige zoontje moet in juni een openhartoperatie ondergaan en Richards vreest dat hij tegen die tijd geen ziektekosten meer krijgt vergoed. Recruterings-medewerker David Swinehart (32) had net zijn huis verkocht. Eind april moet hij eruit met zijn familie, maar een nieuwe woning hebben ze nog niet gevonden. Swinehart is doodsbang dat geen enkele bank de aankoop wil financieren als hij straks geen baan meer heeft.

Voor de 4700 partners die zich hebben moeten inkopen is de dreigende ondergang bijzonder wrang. Sommigen hebben bijna hun hele vermogen in het concern zitten. Naar één van de rivalen overlopen is geen optie, omdat de partners met handen en voeten gebonden zijn aan een anti-concurrentiebeding.

Andersen heeft de strijd tegen Justitie ingezet met kokende woede en menselijke drama's. Waarom moeten tienduizenden hardwerkende mensen boeten voor het wangedrag van een paar 'rotte appels' onder het personeel?, zo luidt de boodschap. Overheidsdiensten worden overspoeld met oproepen van personeelsleden om de aanklacht in te trekken. Als onderdeel van de goed geoliede pr-campagne gingen deze week zelfs honderden accountants de straat op.

In Houston, Philadelphia, Boston en in Washington - op de treden van het Capitool - werd luidkeels geprotesteerd tegen Justitie. Gehuld in T-shirts met het opschrift 'I am Arthur Andersen' staken sommige partners huilend de loftrompet over het concern, dat ooit gold als het geweten van de accountancy maar de afgelopen jaren door een reeks schandalen steeds vaker in opspraak kwam.

Terwijl de hekkensluiter van de 'Big Five'-accountantsconcerns wereldwijd uit elkaar valt, is de Amerikaanse divisie maar met één ding bezig: een snelle en klinkende vrijspraak behalen in het strafproces dat op 6 mei begint. Advocaten maken overuren met de voorbereiding van het verweer tegen de aanklacht, waarin Andersen wordt beschuldigd van het opzettelijk vernietigen van 'tonnen' Enron-documenten. De accountant hangt formeel een boete van $500.000 en een proeftijd van vijf jaar boven het hoofd, maar een veroordeling zou feitelijk het eind van het concern betekenen.

In het zicht van overheidsonderzoeken naar fraude bij de energiereus, zo stelt Justitie, zou op de Andersen-kantoren in Houston, Chicago, Portland en Londen van hogerhand het bevel zijn gegeven papieren en e-mails te vernietigen. Andersen zou zo getracht hebben de betrokkenheid bij dubieuze accountingmethodes te verbergen. Enron ging over de kop toen uitkwam dat schulden en verliezen waren verdonkeremaand via 'off balance partnerships'.

Volgens Andersen bleef het kwaad echter beperkt tot Houston, waar het Enron-account liep. Partner David Duncan werd ontslagen, nadat Andersen de vernietiging zelf onthulde. Inmiddels wordt beweerd dat het 'documentenbeleid' te vaag zou zijn geweest, waardoor van opzet geen sprake was.

Eén van de betrokkenen, Sharon Thibaut, verklaarde onlangs tijdens een civiel getuigenverhoor hoe de vernietiging in z'n werk ging. Haar relaas is tekenend voor de sfeer aan de vooravond van het Enron-debacle.

Volgens Thibaut puilde haar afdeling letterlijk uit van dozen en kisten vol documenten, bestemd voor de papierver-snipperaar. "Er stonden zelfs kisten op de gang, ik was er niet blij mee." Op het hoogtepunt van de operatie werden ook hele vrachten documenten afgevoerd door een extern bedrijf, aldus Thibaut. Zij nam daartoe contact op met de professionele versnipperaar Shred-It, dat aan de weg timmert met de lijfspreuk: "Uw geheimen zijn bij ons in goede handen."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 23 maart 2002