DEN HAAG - Robin Linschoten leunt tevreden achterover in een Chesterfield-stoel in zijn kantoor aan het Lange Voorhout. Na het opsteken van een stevige sigaar stelt hij dat de kroonleden in de Sociaal-Economische Raad (SER), die vandaag weigeren hun handtekening onder een advies voor een strenger wao-stelsel te zetten, het land voor een nieuwe wao-ramp behoeden.

Robin Linschoten ...kabinet komt binnen twee weken met wao-plan ...

Het voorstel van de sociale partners bevat volgens de oud-bewindsman onvoldoende financiële prikkels. "SER-voorzitter Herman Wijffels is door de gong gered. Unanimiteit was ten koste van de kwaliteit gegaan. Stel het kabinet neemt het SER-advies in zijn geheel over en het blijkt over een paar jaar niet te werken, dan komt dat Wijffels slecht uit. Hij kan zich op dit gevoelige dossier geen verkeerd verleden veroorloven."

Deze polderparadox geldt volgens Linschoten voor meer hoofdrolspelers. "Ook FNV-voorzitter Lodewijk de Waal en werkgeversvoorzitter Jacques Schraven (VNO-NCW, red.) weten in hun hart dat het SER-advies een goede oplossing van de wao-problematiek in de weg staat. Maar dat zullen zij nooit openlijk zeggen."

De SER stelt voor de nieuwe wao alleen nog toegankelijk te maken voor werknemers die volledig en gedurende vijf jaar arbeidsongeschikt zijn. De vakbeweging en werkgevers hebben volgens Linschoten respectievelijk een hogere wao-uitkering bedongen in ruil voor afschaffing van de zo gehate Pemba-boete. De wao-uitkering stijgt in het SER-advies van 70 naar ongeveer 75% van het laatst verdiende loon en de Pemba-boete voor werkgevers met een te hoge wao-instroom moet komen te vervallen. Linschoten staat verre van alleen in zijn kritiek. Hij wist de afgelopen weken ook het Centraal Planbureau (CPB) en De Nederlandsche Bank zo ver te krijgen niet te tekenen. Wijffels verwachtte vorige week nog dat zij wél zouden tekenen in ruil voor een stevige kritische voetnoot in de adviestekst. Hij kwam echter bedrogen uit. Linschoten wijt deze houding aan "wishful think-ing".

De kritische kroonleden steunen weliswaar de strengere keuringscriteria die de sluizen naar de wao moeten dichten, maar eisen tevens meer financiële prikkels in een nieuw stelsel. "Pas als blijkt dat de jaarlijks instroom van 100.000 wao'ers met 75.000 gevallen wordt teruggedrongen en van die groep zeker de helft aan nieuw werk wordt geholpen kun je verder kijken. Op voorhand de uitkeringen verhogen en de Pemba afschaffen voordat je resultaten hebt gezien is het kind met het badwater weggooien", meldt Linschoten als een repeteergeweer. Tevens vrezen de kroonleden dat werkgevers en verzekeraars 'moeilijke reïntegratiegevallen' afwentelen op wao en ww.

Betrouwbare bronnen rond de SER melden overigens dat vandaag naast het genoemde trio "zeker één of misschien wel meer kroonleden" hun handtekening zullen weigeren. Dat zou vandaag voor Wijffels en de sociale partners een extra domper op de feestvreugde zijn.

Linschoten verwacht dat het kabinet binnen twee weken met een eigen wao-voorstel komt dat "zo goed als naadloos aansluit op het minderheidsstandpunt" van de dissidente kroonleden. "Alle grote politieke partijen steunen inmiddels eveneens het idee dat een hogere wao-uitkering en afschaffing van de Pemba onwenselijk is."

Het kabinet zou daarom het SER-advies op essentiële punten bij het huisvuil zetten. Het sociale draagvlak valt dan weg, zo hebben werkgevers en vakbeweging al gewaarschuwd. Linschoten ziet echter met plezier het politieke primaat bij grote sociaal-economische vraagstukken herleven. "Dat de sociale partners daar niet blij mee zijn, telt voor het kabinet niet. Het gaat uiteindelijk om voldoende politiek draagvlak en dat is er. De wao zal dan ook waarschijnlijk geen inzet zijn van de verkiezingsstrijd. Of anders gezegd: een SER-advies dat is aangepast aan onze kritiek kan zo worden ingebracht bij de kabinetsformatie."

Grootste winstpunt in het SER-advies is volgens Linschoten de zogenoemde demedicalisering. De criteria voor de keuringsartsen worden fors aangescherpt, zodat grensgevallen niet langer in de wao stromen. "Overal waar je in de sociale zekerheid artsen bij betrekt, gaat het fout. Dat heeft de praktijk en met name de wao aangetoond. In het advies krijgen artsen strengere protocollen die weinig keuze laten." Dat is volgens Linschoten en ook de 32 andere SER-leden harder nodig dan ooit.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 22 maart 2002