AMSTERDAM - De bouwsector reageert koeltjes op de massale inval van Justitie gisteren. "Ach, je wist dat er wat aan zat te komen", aldus woordvoerder Fons van Lith van Heijmans. Volgens Arno Pronk, zegsman van Hollandsche Beton Groep (HBG), is het "niet meer dan logisch dat er een onderzoek komt naar aanleiding van ernstige beschuldigingen". De omvang van de actie oogstte wel verwondering.
Justitie heeft vooral oog gehad voor bedrijven in de weg- en waterbouw. Bij HBG zijn gisteren drie vestigingen door Justitie bezocht. Heijmans kreeg bezoek op vijf kantoren. Bij Bam NBM waren het drie wegenbedrijven in het westen van het land die visite kregen. Bij Volker Wessels Stevin één. En ook bij Strukton en bij acht kantoren van Koop Tjuchem zijn invallen gedaan.
De voorbereidingen van Justitie lijken grondig. "De rechercheurs geven duidelijk aan waar ze naar zoeken", aldus Pronk. "Ze hebben specifieke dossiers op het oog." Overigens wordt bij HBG niet gezocht naar mogelijke malversaties rond de aanleg van de Schipholtunnel.
De verbazing dat klokkenluider Bos, oud-directeur van het Groningse bouwbedrijf Koop, weigert om concrete informatie aan het Openbaar Ministerie te geven, is groot bij de bouwbedrijven. "Daardoor wordt de bouwfraude een steeds opgekloptere zaak", aldus directeur A. Buur van het Economisch Instituut Bouwnijverheid (EIB). "Het vuurtje wordt opgestookt zonder de suggesties en halve waarheden te controleren."
De meeste bouwbedrijven hebben de afgelopen maanden intern nog eens goed duidelijk gemaakt wat de regels zijn ten aanzien van aanbestedingen. "Bij Bam NBM hebben we de fusie aangegrepen om een nieuwe gedragscode op te stellen", zegt bestuursvoorzitter Wim van Vonno van het Utrechtse bedrijf. "Die is er bij iedereen ingepeperd." Maar zeggen dat er geen fraude is gepleegd doet hij niet. "Ik ga ervan uit dat 99% van alle mensen te goeder trouw is. Een procent trapt rotzooi. En dat geldt niet alleen voor de bouwsector."
Vooral van de door Bos genoemde miljarden kijkt de sector erg op. Het EIB, het bureau dat zich bezighoudt met het verzamelen van feiten uit de sector, vindt dat bedrag zeer overdreven. Buur: "Zo'n woord als miljardenfraude bekt natuurlijk lekker. Voeg daar nog eens de fictieve facturen bij de bouw van de Schipholtunnel aan toe en de rapen zijn gaar. Die miljarden impliceren dat er vele miljoenen zwart geld in de branche circuleren. Daar geloof ik helemaal niets van. Laat Bos dat maar eens bewijzen."
Oud AVBB-topman Terlingen ondersteunt echter het verhaal over grootschalige fraude in de sector. Volgens Terlingen maakt vrijwel de gehele bouwwereld zich schuldig aan het omkopen van ambtenaren. "Het begint bij een fles wijn", aldus Terlingen. "Als een ambtenaar gevoelig blijkt te zijn voor dergelijke kleine zaken, gaat de aannemer verder."
Over oud-voorman Terlingen is de AVBB kort: "Wat die man zegt is buitengewoon kwetsend voor iedereen die met hard werken zijn boterham verdient. Hij is bovendien nogal generaliserend. Nogal kort door de bocht, zeg maar." Ook andere partijen die we spreken laten weinig heel van het optreden van de oud-aannemer. "Met een klant naar Yab Yum? Ik moet er niet aan denken", zegt zowel bestuursvoorzitter Van Vonno van Bam NBM als Buur van het EIB. En het geven van kerstpakketten dan? "Dat is wijdverbreid. Dat beperkt zich echt niet tot de bouw."