"Als zij schuldig blijken, dan volgt ontslag," aldus de bewindsvrouw, die "de buik vol" heeft van alle geruchten en hoopt dat het onderzoek nu snel duidelijkheid biedt.
Vrijwel alle grote bouwbedrijven - waaronder HBG, Heijmans, Strukton, Volker Wessels Stevin en Koop Tjuchem - kregen bezoek van justitie.
De actie van het Landelijk Parket, die zich lijkt te concentreren op de provincies Noord-Holland en Noord-Brabant, vindt plaats naar aanleiding van de 'schaduwboekhouding' die oud-directeur Ad Bos van bouwbedrijf Koop Tjuchem vorig jaar aan minister Korthals (Justitie) overhandigde.
Volgens de handgeschreven boekhouding van Bos zouden bouwbedrijven jarenlang veel te hoge facturen aan de overheid hebben gestuurd en daarnaast op grote schaal ambtenaren hebben omgekocht. Met de fraude zouden vele honderden miljoenen euro's zijn gemoeid.
Een woordvoerder van justitie bevestigde gisteren de verdenking dat in de bouwwereld illegale prijsafspraken zijn gemaakt en de prijzen voor bouwprojecten kunstmatig zijn opgedreven.
De bouwsector reageerde opvallend koeltjes op de massale inval van justitie. Voor de meeste bedrijven komen de aanvallen niet als een verrassing. "Dat er onderzoek komt naar aanleiding van ernstige beschuldigingen is niet meer dan logisch", zo stelt een woordvoerder van HBG.
De bedrijven lieten weten wel verbaasd te zijn over de omvang van de acties, die zich voornamelijk op de wegenbouw concentreerden. Volgens ooggetuigen wisten de rechercheurs precies wat ze zochten.
De leden van de branchevereniging AVBB werden geïnstrueerd alle medewerking te verlenen aan Justitie.
De sector verwijt 'klokkenluider' Bos dat hij weigert concrete informatie aan het Openbaar Ministerie te geven. Hierdoor wordt volgens het Economisch Insituut Bouwnijverheid (EIB), dat zich bezig houdt met het verzamelen van feiten uit de sector, de bouwfraude "een steeds opgekloptere zaak". Het EIB voegt hieraan toe de door Bos genoemde miljardenfraude zeer overdreven te vinden.
Alleen voormalig AVBB-topman Terlingen ondersteunt het verhaal over grootschalige fraude in de sector. Volgens hem maakt vrijwel de hele bouwwereld zich schuldig aan frauduleuze praktijken, zoals het omkopen van ambtenaren.
Vanwege het vermoeden dat overheidspersoneel zich riant liet betalen in ruil voor informatie en opdrachten, deed justitie gisteren ook een inval bij drie ambtenaren van rijkswaterstaat thuis en op hun kantoor. Op het korte lijstje met de namen van corrupte ambtenaren dat informant Bos eerder aan het OM overhandigde stonden vier ambtenaren, maar een is er volgens Netelenbos vrijgepleit.
Vorige week beweerde Bos dat mogelijk meer dan honderd ambtenaren bij de smeergeldaffaire zijn betrokken. De informant zou zelf met corrupte ambtenaren naar het sekshuis Yab Yum zijn geweest. In ruil voor geld, reisjes of bordeelbezoek werden grote bouwprojecten aan bepaalde bedrijven gegund. Zo mocht Koop Tjuchem vorig jaar de opknapbeurt van de ringweg A10 in Amsterdam-West uitvoeren.
Voorzitter M. Vos van de parlementaire enquêtecommissie naar de bouwfraude weigert te bevestigen of ze door het openbaar ministerie vantevoren op de hoogte is gesteld van de invallen. "Wel wil ik kwijt dat justitie en onze commissie elkaar op de hoogte houden van de werkzaamheden." De enquêtecommissie is nog met het OM in gesprek over het uitwisselen van informatie. "We zijn bezig om hierover afspraken te maken'', aldus Vos, die niet verwacht dat het OM de werkzaamheden van haar commissie zal belemmeren.
"Er zijn allerlei manieren voor ons om andere zaken te onderzoeken dan het OM. Het gaat hier om gigantische projecten en gigantisch veel instellingen. Wij zouden bijvoorbeeld kunnen onderzoeken hoe structureel het is en wat de rol van de overheid is geweest'', aldus Vos, die er overigens nog steeds vanuit gaat dat haar commissie, die na de verkiezingen start met de openbare verhoren, voor Prinsjesdag in september haar eindrapport kan presenteren.
Minister Korthals (Justitie) en de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) waren, in tegenstelling tot Netelenbos, vooraf op de hoogte gebracht van de justitiële actie. Volgens de bewindsman gaat het om "een grote zaak", maar ook hij weigerde details te geven over de betrokken bedrijven en ambtenaren.