HEERENVEEN - Prima hoor, als mensen hem een eigenheimer vinden. "Je kunt in het leven nou eenmaal niet alleen maar vrienden hebben." Zolang Jochem Uytdehaage maar niet over één kam wordt geschoren met 'die voetballers' vindt hij alles best. "In dat wereldje heerst een heel andere mentaliteit. Die gasten vertonen enige arrogantie waar ik zo mijn vraagtekens bij zet. Ik kán en hóef de komende maanden niet met rust te worden gelaten, dat besef ik dondersgoed. Maar ik hoop alleen dat ik door de buitenwacht op dezelfde manier word benaderd als voor de Olympische Spelen." Retorische vraag. "Dat moet toch niet zo moeilijk zijn?"
Nobel streven van de tweevoudig olympisch schaatskampioen aan de vooravond van de wereldkampioenschappen allround in Heerenveen, het hoge wandtegelgehalte ten spijt. "Verbeter de wereld, begin bij jezelf."
Misschien is hij wel een beetje naïef, zegt hij zelf. Ten overvloede: "Ik ben niet de standaardsporter die alleen met zijn eigen hachje bezig is. Op de momenten dat het moet kan ik heel egoïstisch zijn. Maar ik vind het geweldig om allerlei dingen te regelen. Ik hoop dat ik mijn prestaties zo kan uitdragen, dat ik andere sporters motiveer. Ik kan ook wel zeggen dat ik het niet doe omdat niemand het doet, maar dan schieten we helemaal niets op. Het is niet uitgesloten dat ik een keer van een koude kermis thuis kom. Maar ondanks het feit dat ik nog geen écht vastomlijnde plannen heb en dus niet in details kan treden, heb ik hier bepaalde gevoelens bij dat ik het redelijk voor elkaar kan krijgen."
"Het zou niet verkeerd zijn een bepaalde omslag teweeg te brengen in de Nederlandse sport om zodoende het algemene niveau op te krikken. Eens aantonen hoe mooi sport kan zijn en ook naar de jeugd toe laten zien hoe ver we met z'n allen kunnen komen. Vorig jaar ben ik, gewoon als toeschouwer, naar de Nederlandse kampioenschappen atletiek geweest. Dat vond ik echt geweldig. Ik kan me niet voorstellen dat ik de enige sportliefhebber ben die enthousiast word van zo'n evenement. Van binnen borrelt het van de ideeën hoe bijvoorbeeld het opleidingscircuit verbeterd kan worden, hoe ik als atleet andere sporters kan stimuleren. Er lopen in Nederland een heleboel mensen rond die wel naar de top willen, maar daar de mogelijkheden niet voor hebben. En daar moet ruimte voor gecreëerd worden. Als je iets heel graag wilt en je loopt de juiste mensen tegen het lijf, krijg je een heleboel voor elkaar. Alleen al het overbrengen van die wetenschap kan al heel erg veel helpen. Ik loop al veel langer met die ideeën rond, maar met twee gouden en een zilveren medaille achter mijn naam gaan er nu wellicht deuren voor me open die voor Salt Lake City gesloten bleven. Wanneer ik alleen maar kijk naar de impact van de prestaties tijdens de Olympische Spelen, denk ik dat er nog heel veel mogelijkheden zijn. Toch?" Vragende blik. Dan: "Ik kan het op zijn minst proberen."
De 25-jarige Uytdehaage weet het. "Alleen positieve reacties zal ik niet krijgen. Niet iedereen vindt me immers een leuke jongen. Ach, daar kan ik op dit ogenblik wel wakker van liggen, maar ik zal er mee moeten leren leven." Zoals hij ook moet leren omgaan met de status van Bekende Nederlander. "Het is vervelend om mensen te moeten teleurstellen, maar om mezelf in bescherming te nemen zal ik af en toe nee moeten zeggen, ook al heb ik daar de grootste moeite mee. Ik hoop niet dat de mensen me ineens arrogant gaan vinden, want dat ben ik beslist niet. Laat ze in hemelsnaam de echte Jochem Uytdehaage voor ogen houden." Dat dat niet per definitie het geval is, ondervond hij reeds aan den lijve. "Over het algemeen zijn de reacties positief, word je gefeliciteerd of vragen de mensen of je het nou écht bent. Maar ik heb bijvoorbeeld ook al meegemaakt dat ik bijvoorbeeld stond te bellen en dat mensen dan schreeuwden dat ze on-mid-del-lijk een handtekening van me moesten hebben. Hoewel dergelijke incidenten op de vingers van één hand te tellen zijn, heb ik me daar hogelijk over verbaasd. Maar ja, er lopen wel meer rare mensen op deze aardkloot rond."
Ook de overstap van de Utah Olympic Oval naar ijsbanen als die van Inzell en Heerenveen viel hem niet echt licht. Allereerst was het moeilijk de motivatie in de post-olympische weken te hervinden. "Ik heb na Salt Lake echt reikhalzend uitgekeken naar de dingen die ik na het seizoen ga doen. Een keertje lekker de stad in, beetje shoppen, kleren kopen. Ik ben nog steeds op zoek naar een goed bed voor mijn nieuwe huis. En de clinics die ik, op geheel eigen wijze, ga geven." Om zijn toekomst op zakelijk gebied in goede banen te leiden, is hij druk doende professionele hulp in te schakelen. "Nee, alsjeblieft zeg, noem het geen manager. Ik ben bezig met een belangenbehartiger. We hebben een eerste gesprek gehad, nu laten we het even betijen, daarna beslissen we of we samen verder gaan. Natuurlijk zal ik het niet nalaten een extra centje te verdienen, maar ik wil ook een aantal zaken gewoon voor niets doen. Voor mijn middelbare school bijvoorbeeld, die me vroeger de mogelijkheid heeft gegeven mijn sport te bedrijven. En iets als Olympic Aid, daar sta ik ook volledig achter. Maar daar ga ik zondagavond pas over nadenken.
Dergelijke gedachten leiden me alleen maar van het schaatsen af, dat bleek vorig weekeinde wel tijdens de Wereldbeker in Inzell. Het heeft me echt mateloos geïrriteerd dat ik op de vijf kilometer niet verder kwam dan de tiende plaats en daardoor van de vijfde naar de achtste plek in de eindstand kelderde. Maandag heb ik de knop echt bewust moeten omzetten om me op scherp te zetten en me op deze WK te richten."
Bovendien had hij moeite aan het ijs te wennen. "In Salt Lake wist ik precies wat ik moest doen om een rondje 28,3 te rijden, op deze banen verschilt het ijs per dag. Daardoor is het heel moeilijk in te schatten hoe je moet rijden om op een bepaalde rondetijd uit te komen. Het is natuurlijk eigenlijk ook vreemd dat je na hèt sportevenement in de vier jaar nog een wereldkampioenschap allround moet rijden. Eigenlijk zou je er na de Olympische Spelen gewoon mee moeten kappen. Nog een mazzel dat deze WK in Heerenveen, voor een vol huis worden verreden. Want voor hetzelfde geld had je in Baselga di Piné aan de start gestaan."
WK allround, loting vrouwen.
500 m. 1e rit: Tonsberg (Noo) - Jaksjina (Rus), 2e rit: Cramer (Ned) - Prokasjeva (Rus), 3e rit: Raney (VSt) - Visokova (Rus), 4e rit: Sjatsjkova (Rus) - Opitz (Dui), 5e rit: Seo (Jap) - Vis (Ned), 6e rit: Ishino (Jap) - Anschütz (Dui), 7e rit: Nemoto (Jap) - Barisjeva (Rus), 8e rit: Pechstein (Dui) - Groves (Can), 9e rit: Tabata (Jap) - Groenewold (Ned), 10e rit: De Jong (Ned) - Rodriguez (VSt), 11e rit: Klassen (Can) - Driscoll (VSt), 12e rit: Hunyady (Oos) - Friesinger (Dui).
1500 m. 1e rit: Driscoll - Sjatsjkova, 2e rit: Tonsberg - Vis, 3e rit: Cramer - Ishino, 4e rit: Opitz - Visokova, 5e rit: Jaksjina - Nemoto, 6e rit: Prokasjeva - Hunyady, 7e rit: Anschütz - Barisjeva, 8e rit: Raney - Seo, 9e rit: Tabata - Klassen, 10e rit: De Jong - Friesinger, 11e rit: Pechstein - Groenewold, 12e rit: Rodriguez - Groves.