door Hans Kuitert KABOEL - Iran en Pakistan proberen zich opnieuw te mengen in Afghanistan. Ze willen vooral via de oude verzetspartijen, de moedjaheddien, hun verloren invloed op te gebeurtenissen in het buurland herwinnen. Deze inmenging bedreigt de toch al fragiele stabiliteit in het land.

Bouwvakkers in de keuken van het nieuwe huis van ex-koning Zahir Sjah. (Foto: AP)

Tot deze conclusie komt de Amerikaanse oud-gezant voor Afghanistan, Ed McWilliams. Volgens hem lijken Iran en Pakistan nu samen te werken bij pogingen de samenstelling van de Loya Jirga naar hun hand te zetten. Deze vergadering van stamoudsten moet in juni een nieuwe regering samenstellen, die het zal overnemen van de huidige interim-regering van Hamid Karzai.

Naast de Verenigde Staten maken ook Rusland en de Centraal-Aziatische buurlanden zich zorgen. Ze vrezen voor een herhaling van 1992, toen Iran en Pakistan zich ook nadrukkelijk mengden in de ontwikkelingen na de val van het communisme in Afghanistan. Dat leidde tot een burgeroorlog, waarbij vooral de fundamentalistische moedjaheddien-leider Gulbuddin Hekmatyar en de Tadzjieken, die nu als Noordelijke Alliantie de sleutelposities in de regering innemen, Kaboel in drie jaar burgeroorlog in puin schoten.

Veel oude moedjaheddien-commandanten zijn ontevreden omdat zij buiten de macht zijn gehouden. Dat geldt vooral voor de Pasjtoenen onder hen, waartoe ook Hekmatyar behoort. Volgens McWilliams zouden Iran en Pakistan zelfs bereid zijn Hekmatyar weer een rol te laten spelen. Vanuit zijn asieloord Teheran is hij spoorloos verdwenen.

McWilliams vermoedt dat hij in Pakistan zit en daar hulp krijgt. Het idee is dat met deze Iraanse en Pakistaanse hulp de aan de dijk gezette moedjaheddien-leiders stromannen zullen aanwijzen als lid van de Loya Jirga om zelf later terug te keren in de macht in Kaboel.

De Loya Jirga, die wordt geleid door ex-koning Zahir Sjah die op 23 maart voor het eerst terug zal keren sinds hij in 1973 werd afgezet, wordt momenteel voorbereid door een speciale commissie. De commissie wil de oude leiders zoveel mogelijk buitenspel zetten. Een teken dat de spanningen oplopen, is bijvoorbeeld dat vorige week in de provincie Kunar zeven potentiële, niet-moedjaheddien gezinde leden zijn vermoord.

In de bergen van de Oost-Afghaanse provincie Paktia werden gisteren opnieuw Talibanstellingen gebombardeerd. Rond de bergen, waar Al-Qaeda en Taliban zich hebben verscholen, ligt een cordon van 5000 Afghaanse soldaten, die zich opmaken voor een eindoffensief.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 13 maart 2002