CAIRO - Door de agressieve politiek ten aanzien van de Palestijnen loopt Israël de kans de recente Arabische vredesinitiatieven te verspelen. Dat dreigement van de secretaris van de Arabische Liga, Amr Moussa, werd vergezeld van de waarschuwing dat de Arabische wereld ook andere maatregelen kan nemen om het nationale belang te dienen.
Moussa sprak op een bijeenkomst van de Arabische ministers van Buitenlandse Zaken in de Egyptische hoofdstad Cairo, waar voor het eerst de contouren van een tot nu toe nogal vaag Saoedi-Arabisch vredesinitiatief iets duidelijker werden.
Het plan dat aan het einde van de maand op een top in Beiroet wordt gepresenteerd, is door de Arabische wereld "als een laatste kans" voor een oplossing in het Israëlisch/Palestijnse conflict aangeduid. Op de bijeenkomst in Cairo werd duidelijk dat onder druk van onder meer Syrië de voor Israël aantrekkelijke kanten van het plan zijn afgezwakt.
In het oorspronkelijk door kroonprins Abdullah gelanceerde plan werd Israël een volledige normalisatie van de betrekkingen gegarandeerd als het land zich zou terugtrekken uit de bezette gebieden en een Palestijnse staat zou toestaan. Nu wordt de term 'volledige vrede' gebruikt.
Die uitdrukking biedt de mogelijkheid tot een bredere interpretatie, zodat mogelijk het aanbod tot de volledige normalisatie van betrekkingen wordt ingetrokken. Volgens de Israëlische woordvoerder Avi Pazner betekent die aanpassing de doodsteek voor het vredesinitiatief. "Het offer van het normaliseren van de betrekkingen was het enige nieuwe aan het plan. Als dat standpunt nu wordt verlaten, blijft er niets van het initiatief over." Pazner voegde daar nog aan toe niet verrast te zijn door de aanpassingen. "Het plan was vooral bedoeld om de VS vriendelijk te stemmen."
Wat Israël ook dwars zit, is dat nog steeds onduidelijk is hoe Jeruzalem verdeeld zou worden in de Saoedische plannen. De Saoedische minister van Buitenlandse Zaken Al-Faisal sprak van "het toestaan van de oprichting van een Palestijnse staat met Jeruzalem als hoofdstad." Hij zei niet of geheel Jeruzalem of alleen Oost-Jeruzalem aan de Palestijnen zou moeten worden afgestaan.
Israël eist Jeruzalem op als zijn hoofdstad; het afstaan van de gehele stad is voor de Israëli's ondenkbaar. Van Saoedische zijde is er op gewezen dat de details van de regeling moeten worden uitgewerkt in onderhandelingen tussen Palestijnse, Syrische, Libanese en Israëlische onderhandelaars.