AMSTERDAM - Topbestuurders van Rabobank Nederland spelen elkaar de zwartepiet toe in het strafrechtelijk onderzoek naar de Anwas-affaire, waarbij de Rabobank Doetinchem wordt verdacht van beleggingsfraude.

Dit blijkt uit de getuigenverhoren van de twee hoogste bazen van de bank die afgelopen weken achter gesloten deuren plaatsvonden op de rechtbank in Zutphen.

Directievoorzitter Hans Smits voor de onderzoeksrechter: 'Anwas behoorde niet tot mijn portefeuille.' (Foto: anko stoffels)

Directievoorzitter Hans Smits verklaart aan de onderzoeksrechter dat hij pas in een zéér laat stadium en slechts korte tijd met het Anwas-dossier is geconfronteerd. "Anwas behoorde niet tot mijn portefeuille", aldus Smits. Haaks daarop getuigt scheidend bestuurder Wim van den Goorbergh vervolgens dat hij de voltallige hoofddirectie voortdurend op de hoogte hield van het explosieve dossier. Ruim een maand geleden maakte Van den Goorbergh geheel onverwachts zijn vertrek uit de Rabotop bekend.

Hans Smits en Wim van den Goorbergh zijn twee van de in totaal zesentwintig getuigen die in de afgelopen maanden in het kader van een vooronderzoek zijn gehoord door het Openbaar Ministerie (OM) in Zutphen. Aanleiding vormden aangiftes van respectievelijk De Nederlandsche Bank en beleggingsclub D'n Anwas na ontdekking van mogelijk frauduleuze handelingen die eind jaren negentig gepleegd werden door de effectenafdeling van de Rabobank Doetinchem. Uit de getuigenverhoren van de Rabobestuurders valt op te maken dat het OM twijfels heeft over de oprechtheid waarmee de bank is omgesprongen met de aanpak van de beleggingsfraude. Fraude-officier M. Verwiel laat tijdens de besloten zittingen merken dat de Rabo-top de affaire volgens haar het liefst onder het tapijt heeft willen schuiven. Ook zou de bank zich volgens het OM lange tijd verzet hebben tegen het verstrekken van schadevergoedingen aan gedupeerde beleggers. Keer op keer zeggen de bestuurders zich hierin niet te herkennen. "De mening van de officier dat de bank de hakken in het zand heeft gezet, deel ik niet", verklaart Smits.

De directievoorzitter - die eind 1998 aantrad en in maart 1999 zijn voorganger Herman Wijffels opvolgde - schaamt zich er niet voor om vrijwel alle inhoudelijke vragen over de fraudezaak door te schuiven naar zijn collega Van den Goorbergh, die enkele weken later aan de beurt komt bij de rechtbank. Van den Goorbergh was volgens Smits tot de zomer van 2000 als enige verantwoordelijk voor het Anwas-dossier.

Opmerkelijk is dat brieven van klokkenluider Ton Bazelmans, daterend uit 1999 en gericht aan het huisadres van Smits met daarin alle door de beleggingsspecialist geconstateerde misstanden bij de Rabobank Doetinchem, blijkbaar nooit onder ogen van de directievoorzitter zijn gekomen. "Dat soort stukken wordt afgehandeld door onze juridische dienst", verontschuldigt Smits zich.

Pas op het moment dat Van den Goorbergh in de zomer van 2000 gedurende vier maanden een sabbatical-verlof nam, kwam Smits tussenbeide. "Ik greep in omdat de toenemende publiciteit en het niet tot een oplossing kunnen geraken te veel schade aan de reputatie van de bank veroorzaakte. De dossiers waren in een juridisch paradigma (wirwar van meningen, red.) terechtgekomen, hetgeen tot jarenlange juridische disputen zou kunnen leiden. Ik heb toen de dossiers bekeken en ben met voorstellen voor een schikking (met gedupeerde beleggers en de klokkenluider, red.) gekomen", aldus de Rabotopman.

Vice-voorzitter Van den Goorbergh, die voorafgaand aan het verhoor aangeeft dat hij ter voorbereiding het getuigenverhoor van Smits heeft gelezen, wijst nadrukkelijk op de gespreide verantwoordelijkheid voor het Anwas-dossier binnen de hoofddirectie. "Alles wat ik nu verteld heb, is steeds bij de hele hoofddirectie bekend geweest, ook bij de heer Smits. Ik heb gedurende het gehele traject de hoofddirectie op de hoogte gehouden", stelt hij klip en klaar.

Uit het getuigenverhoor van Van den Goorbergh komt ook naar voren dat in oktober 1998 gesprekstapes van Rabobank Doetinchem 'per ongeluk' vernietigd zouden zijn. Welgeteld één dag voor het binnenvallen van het crisis- en fraudeteam van Rabobank Nederland verdwijnt een grote stapel bandopnamen uit een dossierkast op het bankantoor. De tapes bevatten alle binnenkomende en uitgaande telefoongesprekken van de beleggingsafdeling van de bank gedurende drie jaar voorafgaand aan 1998.

Van den Goorbergh is verbaasd als hij hierover wordt ondervraagd door de officier van justitie. "Daar weet ik niks van. Van deze kwestie heb ik tot op de dag van vandaag niets gehoord."

De Rabobank wil niet reageren op de inhoudelijke verschillen tussen de getuigenverslagen van Smits en Van den Goorbergh.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 9 maart 2002