Diplomaten, goed opgeleide Afghaanse vrouwen, maar ook traditionele stamhoofden woonden gisteren de Vrouwendag-bijeenkomst bij in Kaboel. (Foto: De Telegraaf)

AMSTERDAM - Jarenlang werden ze onder de Taliban verbannen uit het openbare leven. Maar gisteren bleek de intellectuele en artistieke voorhoede van de Afghaanse vrouwen te blaken van zelfvertrouwen tijdens een bijeenkomst in het Ministerie van Vrouwenzaken, ter gelegenheid van de Internationale Vrouwendag van de Verenigde Naties.

Niemand had zich gehuld in een chadri, de eenpersoonstent waarin veel vrouwen nog steeds lopen. Met kleurrijke hoofddoeken om luisterden zij naar hun minister van vrouwenzaken, Sima Samar, naar interim-premier Hamid Karzai en naar de VN-gezant voor Afghanistan, Lakhdar Brahimi.

Het verhaal was zo klaar als een klontje. Meer rechten voor de vrouw, meer gelijkheid, meer banen en onderwijs, geen discriminatie. "Maar", benadrukte minister Samar, "Afghanistan is een islamitisch land, hier willen we geen Europees, geen westers model". Applaus weerklonk en de mannen in de zaal, naast diplomaten en VN-functionarissen ook een handjevol stamhoofden, knikten vol instemming.

Afgezien van de elite heeft de gewone Afghaanse vrouw nog geen uitzicht op bevrijding; zij is nog immer gevangen in het web van geloof en traditie. Buiten de zaal werd een vrouw in haar chadri door de pas opgerichte oproerpolitie met nieuwe glanzende witte helmen weggejaagd. Het leek wel alsof het mannen-establishment wilde zeggen dat er binnenskamers zoveel gemord mag worden als ze willen, buiten moeten de vrouwen zich houden aan hun ondergeschikte rol.

Daarom waren de spandoeken die in de hal hingen met het opschrift 'Onderwijs je een vrouw, dan onderwijs je een natie', in het Afghaanse geval bepaald bezijden de waarheid. Alfabetisering van de vrouw is een wenselijke zaak, zeker, maar een beter begrip van de gelijkwaardigheid van het zwakke geslacht in de samenleving moet vooral de mannen worden ingeprent. En op dat punt heeft Afghanistan nog een lichtjaar te gaan.

Aan de rand van de stad zou later deze dag 'Buzkashi' gespeeld worden, een ruwe teamsport waarbij ruige bonken te paard met een gedood kalf dollen zoals vedetten met een voetbal. Louter mannen hadden zich verzameld bij het gehavende stadion waar de partij zou worden gespeeld. De enige vrouw in de duizendendkoppige menigte was onze fotograaf. Onder groot vermaak werd zij door mannen te paard achterna gezeten alsof zij het kalf was. Uiteindelijk moest de wedstrijd worden afgelast, want er bleek geen kalf voorradig en er braken ruzietjes uit.

De twee evenementen gisteren in Kaboel zijn illustratief voor de uitdaging. Een macho samenleving, oer-conservatief en wars van verandering, die wat lacherig aankijkt tegen pogingen tot verbetering van het lot van de doorsnee vrouw. Die is net zo behoudzuchtig als de man en maar al te bereid zich te schikken in haar lot.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 9 maart 2002