AMSTERDAM - Cees Smaling, bestuursvoorzitter van Perscombinatie (PCM), stapt aan het eind van het jaar op. Hij is dan twaalf jaar lang het gezicht van de krantenuitgever geweest. "Het is zo langzamerhand mooi genoeg geweest", zegt hij in een reactie. Zijn vertrek zou niets te maken hebben met de machtsstrijd van de afgelopen maanden.

In de laatste maanden heeft hij "gewoon eens nagedacht" hoe lang hij nog door wilde gaan op zijn huidige plek. Het leek hem nu een mooi moment om te vertrekken. Als hij aan het eind van dit jaar afscheid neemt is het "in ieder geval geen tijd voor een nieuwe fulltime-baan".

Cees Smaling ... vrijwel met iedereen ruzie... (Foto: Hans Peters)

Drie maanden geleden dreigde hij al met zijn vertrek. Als de stichtingen binnen PCM niet geneigd waren om een deel van hun macht op te geven, zou hij per direct vertrekken. PCM heeft gekozen voor pluriformiteit. Volgens Smaling houdt dat in dat het bedrijf kiest om door te gaan met uitgaven die niet de maximale winst opleveren. "Tegelijkertijd moeten we geld verdienen om de pluriformiteit in stand te houden."

De topman wilde daarom de macht van diverse stichtingen binnen het concern aan banden leggen. De invloed van de stichtingen botst naar zijn mening te veel met het winstoogmerk die een onderneming heeft.

Marktkenners gaan er daarom van uit dat Smaling er de brui aan geeft omdat hij geen enkele uitdaging meer ziet. Hij heeft werkelijk met vrijwel iedereen binnen het concern ruzie gekregen en zou eigenlijk niets meer voor elkaar krijgen. De commercieel ingestelde Smaling behandelt de kranten als een gewoon product. En dat zijn ze volgens de redacties nou net niet. Hij werd er dan ook niet als courantier gezien.

Het vertrek komt niet geheel onverwacht. Twee weken geleden liet Smaling zich in het blad Forum van werkgeversorganisatie VNO-NCW al ontvallen dat de baan bij PCM zijn laatste zou zijn. Maar het mocht niet meer zo hectisch worden als vorig jaar. Dat was zeer onrustig.

De verliesgevende internetactiviteiten werden in 2001 abrupt beëindigd. Bij boekenuitgever Meulenhoff stapte een hele groep gerenommeerde auteurs op en een rapport over de structuur bij PCM zorgde voor grote onrust bij de kranten. Volgens dit zogeheten rapport-Bouw zouden de kranten zich meer moeten toeleggen op bepaalde deelgebieden en zouden de stichtingen van de kranten aan zeggenschap moeten inboeten.

Maar successen kende Smaling ook. Zijn grootste wapenfeit bij PCM was de overname van de Nederlandse Dagbladunie, waar hij tot 1990 had gewerkt. In 1988 probeerde hij nog om de NDU te laten samensmelten met PCM. Dat mislukte. Zijn overwinning volgde zeven jaar later, toen het hem lukte om NDU in te lijven.

Begin december vorig jaar boekte hij een klein succes. De Stichting Het Parool bleek onder voorwaarden bereid om haar meerderheidsbelang van 57,4% in PCM op te geven. De stap bood de raad van bestuur de ruimte om nieuwe investeerders te zoeken.

Voor de nog resterende maanden dit jaar heeft Smaling geen lijstje 'nog te doen' gemaakt. Hij ziet wel hoe het loopt. Ook met de zoektocht naar nieuwe financiers lijkt hij geen haast te maken. "Maar stelt u zich gerust. Wij pakken alles binnen PCM voortvarend aan. U hoeft zich niet ongerust te maken", stelt hij.

De raad van commissarissen van PCM gaat de komende maanden gebruiken een opvolger voor Smaling te vinden. Twee kansrijke kandidaten zijn al afgevallen. De overige bestuursleden van PCM, Ben Knapen en Anthony Zomers, hebben aangegeven geen belangstelling te hebben voor de functie van voorzitter.

Secretaris Hans Verploeg van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) hoopt dat Smaling wordt opgevolgd door een persoon die de waarde van kranten begrijpt. "Het moet een man of vrouw zijn die de diverse partijen binnen de complexe organisatie die PCM heet, op één lijn kan krijgen." De NVJ-voorman zou het betreuren als er een puur financieel persoon aan de top bij PCM komt.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 7 maart 2002