Milos Zeman (Foto: EPA)

door Theo Jongedijk BERLIJN - Een nieuw ontbrande strijd over de omstreden Benes-decreten, op basis waarvan drie miljoen Duitsers, Hongaren en Oostenrijkers na de Tweede Wereldoorlog werden verdreven, zet de betrekkingen tussen een aantal landen in Midden-Europa op scherp. Hongarije eist dat Tsjechië de decreten formeel intrekt alvorens het land in 2004 lid kan worden van de Europese Unie. Voor Praag alle reden om de standpunten juist te verharden.

Door de opgelopen spanning tussen deze twee staten en een aantal recente uitlatingen van de Tsjechische premier Milos Zeman, heeft de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder afgezien van een reis naar Praag ter bekrachtiging van de met veel moeite in 1997 tussen Duitsland en Tsjechië overeengekomen verzoening over het lot van de verdreven Sudeten-Duitsers.

Achteraf bezien is de keuze om het politieke huzarenstukje van vijf jaar geleden dit jaar van een handtekening te voorzien, uiterst ongelukkig. In Praag en Berlijn staan de agenda's de komende maanden volledig in het teken van nationale verkiezingen. Vooral in Tsjechië vormt dit gegeven aanleiding tot het bespelen van anti-Duitse gevoelens.

De Tsjechische premier Milos Zeman karakteriseerde onlangs de Sudeten-Duitsers als de vijfde colonne van Hitler en deed hun verdrijving af als een terechte straf voor verraders. In zijn verkiezingsretoriek vergat Zeman even de verzoening van 1997, toen zijn land verklaarde veel onschuldige Duitsers na de Tweede Wereldoorlog onrecht te hebben aangedaan door hen over de grens te zetten. Duitsland nam vijf jaar geleden op zijn beurt de verantwoordelijkheid op zich voor de wandaden die de nazi's in Tsjechië hadden begaan.

Fischer, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, reisde na de ongelukkige woordkeus van Zeman direct naar Praag om de ontstane plooien glad te strijken. De Tsjechische regeringsleider benadrukte verkeerd te zijn begrepen, waarmee de ergste kou uit de lucht leek. Het feit dat Schröder niettemin afziet van zijn voorgenomen bezoek aan Tsjechië wijst erop dat niet alle irritaties zijn weggenomen.

Regeringsvertegenwoordigers van beide landen vinden het onwaarschijnlijk dat er op korte termijn een nieuwe datum voor de ontmoeting wordt vastgesteld. De afspraak zal naar het zich laat aanzien pas worden gemaakt na de verkiezingen in Tsjechië, die in juni plaatsvinden, en die van september in Duitsland.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 5 maart 2002