MELBOURNE - De Canadese Formule 1-coureur Jacques Villeneuve rijdt morgen zijn honderdste Grand Prix. Uitgerekend in Melbourne waar hij de uitersten van de sport meemaakte. Zes jaar geleden debuteerde hij er opmerkelijk. De rookie reed moeiteloos voorop met de Williams-Renault totdat een haperende motor hem afremde. Toch nog tweede. Een droomdebuut voor de man die een jaar later wereldkampioen werd, maar vorig jaar ook de keerzijde van de Formule 1 meemaakte. Bij zijn luchtreis na een botsing met Ralf Schumacher kwam een baancommissaris om het leven. Het drama maakte grote indruk op de zoon van een legendarische maar verongelukte vader. Desondanks stelt de volbloed racer zijn leven weer in de waagschaal en wint de kick het van de risico's.

Zijn spiedende blik achter smalle brillenglazen verschaft hem een enigszins studentikoos aureool. Hij is eraan gewend zijn eigen gang te gaan; in zijn kleding - met rafelige broeken en sportpet op zijn hoofd - en met uitspraken zonder een blad voor zijn mond. De buitenwacht vindt Jacques Villeneuve vaak arrogant, maar hij zegt gewoon waar het op staat. Een eigenschap die hem op gelijke hoogte plaatst met zijn non-conformistische collega Eddie Irvine, een vrouwenversierder van de eerste orde die de laatste tijd door de Schot David Coulthard naar de kroon wordt gestoken. 'DC' is bezig het alfabet af te werken, zoals een Australische krant snedig opmerkte. Hij had al een Amerikaanse en Canadese en nu dan een Braziliaanse. Op dat vlak is het rustiger geworden rondom Jacques met de beladen achternaam. Hij verbrak de vriendschap met de zangeres Dannii Minogue.

Jacques verloor zijn vader toen hij elf was. De grote Gilles verliet op een kwade ochtend in mei 1982 Hotel Maastricht aan de boorden van de Maas om naar het circuit van Zolder in België te rijden. Het werd een enkele reis, omdat hij na een misverstand in de training na het nemen van de Sacramentsheuvel via de March van Jochen Mass letterlijk de hemel in werd gelanceerd.

In de Formule 1 staat de veiligheid hoog in het vaandel en is spreken over 'Magere Hein' taboe. Toch was de dood precies een jaar geleden hoogst actueel in het idyllische Albert Park van Melbourne. Daar gebeurde tijdens de zesde opvoering van het Formule 1-theater het onvermijdelijke en toch onvoorstelbare. In een van de hoofdrollen: Jacques Villeneuve. Door een misverstand ramde hij de Williams van Ralf Schumacher. De witte BAR-Honda maakte draconische buitelingen. Dat Villeneuve ongedeerd uit het wrak stapte, leek een direct verband te hebben met de naam van sponsor Lucky Strike.

Die twee woorden immers waren voor de in het Canadese Saint-Jean de Richelieu geboren Villeneuve de perfecte samenvatting. Maar dat ging niet op voor de 52-jarige baancommissaris Graham Beveridge, die door een fataal toeval dodelijk werd getroffen. Een wiel van Villeneuve's auto zocht zich een weg door een opening in het hek.

Ook hier drongen zich parallellen op met vader Gilles, die in 1977 met zijn uit de koers geraakte Ferrari twee slachtoffers maakte onder het publiek op het Fuji-circuit in Japan. Villeneuve en onverschrokkenheid is een natuurlijke combinatie. Villeneuve en gevaar is een logische tweede. Een jaar later geeft Jacques Villeneuve toe dat het ongeval hem heeft getekend. "Dat gaat je niet in je koude kleren zitten. Het is iets wat is gebeurd en dat in mijn geheugen blijft gegrift." Hij is het eens met het onderzoeksteam dat vaststelde dat het een 'te vermijden ongeluk' was. "Zo gaat het altijd. Als er een slachtoffer valt, dan is achteraf altijd wel iets te voorkomen geweest. Dat is het leven."

Net zoals het leven grillig kan zijn met de glanzende première in Melbourne en een zwarte bladzijde in dezelfde stad. In Australië, zes jaar terug, was hij reeds zijn wilde haren kwijt. Tijdens zijn beginjaren als coureur in Italië maakte hij veel fouten. Racen zei hem niet veel. Hij wilde geen tweede Gilles Villeneuve worden. "Mijn vader heb ik trouwens nooit goed gekend. Hij was altijd onderweg om te racen. Ik geloof niet dat je op dit niveau erfelijk belast bent. Je moet veel zelf zien uit te vinden."

Eenmaal in Amerika transformeerde hij zich tot een begaafd renner die bewees dat genen wel degelijk meespelen. Zijn eerste glansjaar was 1995 toen hij als jongste coureur ooit het prestigieuze Amerikaanse Indycar-kampioenschap won in een Reynard-Ford. Vier races won hij, waarvan de mooiste natuurlijk de Indy 500 was. Zijn wedstrijdnummer 27 zorgde bij veel fans voor ontroering. Het was immers het klassieke getal waarmee vader Gilles in de bloedrode Ferrari reed.

Een jaar later was Villeneuve Grand Prix-coureur in een toonaangevende Williams-Renault. Critici werd de mond gesnoerd bij zijn debuut. Hij reed alsof hij al jaren tot de elite behoorde. Zijn teamgenoot was Damon Hill, door een speling van het lot ook de zoon van een verongelukte coureur, al kwam vader Graham om het leven bij een vliegtuigongeluk. Villeneuve startte vanuit pole position. Hield Damon Hill, later dat jaar wereldkampioen, van zich af. Te hoog olieverbruik noopte hem tot intomen, maar hij werd tweede achter Hill. Villeneuve bleef er nuchter onder. Alsof het vanzelfsprekend was dat hij dat jaar al na vier races zijn eerste Grand Prix won. Zonder op te snijden analyseert hij: "Dat verwachtte ik echt. Ik wist dat ik bij een topteam was terechtgekomen met een goede auto en motor. Bovendien debuteerde ik op een moment dat de toppers van team waren veranderd." Zo zat Michael Schumacher voor het eerst in een Ferrari. "Dat gebeurt niet zo vaak. En ik wist dat ze tijd nodig hadden om aan hun nieuwe teams te wennen. Sommige mensen vroegen zich af of ik het aan kon. Voor mij telde dat niet. Ik had vertrouwen in mijn capaciteiten."

Twijfel was er nooit. De wereld van mechanische glitter en glamour kreeg er een tijger bij. Die onverschrokken omging met de gevaren van het vak. Hij houdt van risico's, maar uitleg is gewenst. "Het gaat mij niet om snelheid op zich, maar om de controle over het grensbereik." Die smalle scheidslijn tussen debacle en triomf, verschafte Jacques ongekende adrenalinestoten. Succes en gevaar op het slappe koord van de Formule 1. In de meest uitdagende bocht van allemaal, de gevreesde Eau Rouge op Francorchamps, raasde hij eens zo snel van de weg dat zijn auto desintegreerde. Iedereen hield zijn hart vast, maar Villeneuve stapte ongedeerd uit. Kwaad op zichzelf. "De bocht kon ik volgas nemen, maar ik maakte een foutje." Een normaal mens zou nog dagenlang op zijn benen staan te trillen, maar Villeneuve kroop een uurtje later alweer in zijn auto.

Zijn laatste van elf eerste plaatsen dateert van 1997. Met de BAR-Honda kan hij geen potten breken, maar ondanks zijn heftige kritiek bleef hij. Morgen dan zijn honderdste F1-race. Een kaal getal, zonder belang. "De honderdste? Leuk. Maar het zegt me niet veel." In sommige statistieken heeft Jacques er een race minder op zitten. In Suzuka werd hij vijf jaar geleden gediskwalificeerd, omdat hij tijdens de training inhaalde terwijl er met gele gevaarvlaggen werd gezwaaid. Onder protest startte hij in de Grand Prix van Japan, eindigde als vijfde, maar werd uit de uitslag geschrapt. Niettemin had hij gereden, wat telt voor het totaal. Een klein smetje, want na de volgende race werd hij wereldkampioen. Een beslissing in de laatste wedstrijd waarin Michael Schumacher zich van zijn duistere kant liet zien door Villeneuve van de baan te tikken. De Duitser stelde ook zichzelf buiten gevecht; Villeneuve werd gekroond tot kampioen.

Ook al spookt het drama van verleden jaar door zijn hoofd, als morgen de motoren voor de start oploeien tot aan de pijngrens, dan zal Jacques als een ijskoude kikker in zijn BAR-Honda, nog steeds Lucky Strike op de flanken, als altijd alles geven wat hij in zijn mars heeft. De BAR is verre van een winnaar, Villeneuve junior - inmiddels dertig - blijft de volbloedracer, die nog steeds zijn leven in de waagschaal stelt voor de grote kick die het beteugelen van risico's met zich meebrengt.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 2 maart 2002