AMSTERDAM - Vopak maakt zich op voor een ingrijpende koerswijziging. Het Rotterdamse concern werkt na een tegenvallend jaar onder aanvoering van een nieuwe Amerikaanse topman, Gary Pruitt, aan een strategische heroriëntatie, waarbij "geen enkele optie" is uitgesloten. Onder grootaandeelhouders wordt alsnog de verkoop van de tankopslagactiviteiten verwacht. Of erger: "HAL probeert ons uit te roken."
De mededeling van de kersverse bestuursvoorzitter dat de onderneming wordt doorgelicht, kwam gisteren niet als een verrassing. De kracht van het fusieconcern Vopak is sinds de geboorte in 1999 nooit uit de verf gekomen, en ook in 2001 viel er weer weinig te lachen. Door operationele tegenvallers en buitengewone lasten duikelde de nettowinst via drie waarschuwingen met 78% naar €35,6 miljoen. Ter vergelijking: de afgetreden topman Ton Spoor had beleggers aan het begin van 2001 nog een winstgroei van 20% beloofd.
Die belegger dient volgens Pruitt weer centraal te staan. Maar grote vraag is wie de topman daar precies tot rekent? Vopak deelde gisteren namelijk mee dat er geen dividend over 2001 wordt uitgekeerd. En dat werd in beleggerskringen opgevat als een regelrechte belediging.
"Dit is gewoon je aandeelhouders schofferen", reageert een boze Kees Molenaar van Hidden Value Fund dat een belang van 1,5% heeft en dit wil uitbouwen. "Welk scenario je ook bedenkt, dat je het dividend nu passeert is not done."
Molenaar vermoedt een diepere betekenis achter de maatregel. "Een aantal institutionele beleggers mag alleen investeren in fondsen die dividend uitkeren. Als je slecht gaat denken, kun je veronderstellen dat Vopak zoveel mogelijk aandeelhouders wil wegpesten om vervolgens met een bieding van HAL te komen. Die kan de zaak dan vervolgens rustig buiten de beurs om uitpompen."
Investeringsmaatschappij HAL heeft een belang van 39% in Vopak. HAL-topman Martijn van der Vorm heeft zitting in de raad commissarissen. De investeringsmaatschappij, die vorig jaar kantoorinrichter Ahrend opkocht, moest in januari nog de eigen winstverwachting over 2001 met €43 miljoen neerwaarts bijstellen doordat Vopak met een winstwaarschuwing kwam. En de Van der Vorm's doen natuurlijk niets gratis, zo is de redenering.
Geruchten dat HAL het Rotterdamse tankopslag- en chemische distributiebedrijf van de beurs wil halen, steken herhaaldelijk de kop op. Pruitt zei gisteren desgevraagd "geen specifieke discussie" met HAL over de heroriëntatie te hebben gehad. De Amerikaan, die Van der Vorm's vader Nico nog heeft gekend, ziet in het grote HAL-belang in Vopak evenwel geen problemen. "Dat kan goed zijn voor het bedrijf."
Bod of geen bod, duidelijk lijkt in ieder geval dat Vopak niet met twee kerndivisies (tankopslag, chemische distributie) verder gaat. Pruitt: "We denken dat we in beide takken succesvol zijn. Maar we moeten ook kijken hoe we de waarde uit deze activiteiten halen. Voor onze aandeelhouders."
Dat was een regelrechte hint naar het lucratieve Britse miljardenbod voor de tankopslag, dat Vopak vorig jaar tegen de zin van een aantal grootaandeelhouders negeerde. Oud-topman Spoor verdedigde die afwijzing door op de samenhang tussen beide divisies - "de hoeksteen van onze strategie" - te wijzen. Zijn opvolger Pruitt, die een achtergrond in de chemische distributie en financiën heeft, benadrukte gisteren daarentegen vooral de verschillen: "Je moet een strategie neerzetten die zin heeft."
De Amerikaan wilde niet ronduit bevestigen dat er afscheid zal worden genomen van een kernactiviteit. "Het is beleid dat ik daar geen mededelingen over doe. Maar niets is op voorhand uitgesloten", herhaalde hij op de aanhoudende journalistenvragen. Een andere grootaandeelhouder had zijn oordeel al klaar. "Natuurlijk gaat de tankopslag eruit."
Het besluit over de toekomst van Vopak zal vlak voor de jaarvergadering van 24 april worden bekendgemaakt. De persconferentie van gisteren kwam daarvoor te vroeg, erkende bestuurslid Paul Govaart. "De timing van de jaarcijfers is natuurlijk vrij ongelukkig. Als we hier nu niets zeggen en straks met een duveltje uit een doosje komen, zegt de pers: waarom heb je toen niets gezegd. Maar we zijn nog niet klaar, dus kunnen we nu niet naar buiten."