BRUSSEL - De Europese Commissie is gisteren een tamelijk unieke rechtszaak begonnen. Zij is naar het Europese Hof in Luxemburg gestapt om een besluit aan te vechten dat de ministers van de vijftien lidstaten hebben genomen. De lidstaten besloten begin dit jaar om een commissiemaatregel tegen Portugal terug te draaien en de commissie pikt het niet dat de lidstaten zo over haar autoriteit heenwalsen.
Het gaat om een relatief bescheiden zaak, maar die dreigt uit te groeien tot een keiharde principestrijd.
De Europese Commissie wilde staatssteun aan Portugese varkensboeren verbieden omdat die oneigenlijk en concurrentievervalsend was. Maar Portugal wist de overige lidstaten aan haar kant te krijgen en gezamenlijk draaiden de ministers de maatregel terug, want zoiets kan alleen met unanimiteit. Het ging om een bedrag van €16,3 miljoen, dat Portugal terug zou moeten vorderen van de betreffende boeren.
Volgens de commissiewoordvoerder is het slechts eenmaal eerder voorgekomen dat de Europese Commissie een ingreep van de lidstaten in een beslissing van de commissie over ongeoorloofde staatssteun aanvocht. Het betrof een Franse affaire uit 1994 die niet vergelijkbaar is met de steun aan de Portugese varkensboeren. Overigens verloor de commissie toen de zaak, maar dat weerhoudt haar nu niet van een nieuwe poging.
Het is de tweede aanvaring in twee weken tijd tussen de commissie en lidstaten. Begin februari legden de ministers van Financiën een aanbeveling van de commissie naast zich neer om Duitsland en Portugal een 'gele kaart' te geven omdat het begrotingstekort in de gevarenzone kwam.
De commissiewoordvoerder zei gisteren dat het de normale gang van zaken moet zijn dat een lidstaat die bezwaar heeft tegen een commissiebesluit dat aanvecht bij het Hof. Portugal koos voor een andere weg. Daarmee dreigt volgens de commissie 'een gevaarlijk precedent'. "Dit is niet de manier waarop de controle op staatssteun geregeld moet zijn", aldus de commissiewoordvoerder gisteren.
Medio maart dreigt alweer een nieuwe clash tussen de lidstaten en de commissie als tijdens de top in Barcelona moet worden gesproken over de versnelling van de economische hervormingen in de EU; volgens de commissie gaat dat veel te langzaam.