DEN HAAG - De kans is groot dat alle Nederlanders straks automatisch orgaandonor zijn, behalve als ze daartegen bezwaar aantekenen. Minister Borst (Volksgezondheid) vreest dat het huidige systeem, waarbij Nederlanders zichzelf bij het donorregister moeten aanmelden, ook na een extra voorlichtingscampagne nog te weinig organen oplevert.

Borst bereidt achter de schermen al wetgeving voor om het zogeheten 'geen bezwaar-systeem' in te voeren als over twee jaar mocht blijken dat er nog steeds een nijpend tekort aan levensreddende organen is. Ondertussen probeert zij met het aanstellen van tientallen speciale donatiefunctionarissen in ziekenhuizen en door emotionele voorlichtingscampagnes het aantal organen op te schroeven.

De D66-bewindsvrouw schrijft in een sombere brief aan de Tweede Kamer dat zij teleurgesteld is over de Wet op de orgaandonatie, die in 1998 werd ingevoerd. Het donorregister wordt door chirurgen nauwelijks geraadpleegd, de nabestaanden blokkeren vaak de laatste wens van de overledene of verbieden zonder pardon het uitnemen van organen. Met name voor allochtone patiënten is er een ernstig tekort aan donororganen aan het ontstaan.

Om het tij te keren komt er een grote voorlichtingscampagne, waarbij iedereen opnieuw het verzoek krijgt zich te laten registreren. De verwachting is dat na die campagne 47 procent van de Nederlanders zal zijn ingeschreven, tegenover 37 procent nu. Van die 47 procent geeft naar verwachting ruim de helft toestemming voor donatie, eenderde geeft geen toestemming en de overige 13 procent laat de beslissing aan de nabestaanden over.

Borst schrijft dat het "helaas niet is uitgesloten dat de nu in gang gezette intensieve aanpak niet tot werkelijke verbeteringen leidt". "Dan blijft nog één optie over: aanpassing van het beslissysteem."

De bewindsvrouw probeerde al in de vorige kabinetsperiode het geen bezwaar-systeem in te voeren, maar de Tweede Kamer hielp dit voorstel toen om zeep.

De minister beklemtoont dat ze niet hoopt dat het nodig is om een ander systeem in te voeren, omdat dit alléén het organentekort niet zal oplossen. Ziekenhuizen moeten ook anders en doelmatiger gaan werken om optimaal gebruik van het donorregister te kunnen maken. Toch heeft Borst, "om geen tijd te verliezen", haar ambtenaren de opdracht gegeven om andere beslissystemen te onderzoeken.

Minister Borst gaat volgende week met de Tweede Kamer in debat over de Wet op de orgaandonatie. In de Kamer is grote onrust ontstaan over het teleurstellende effect van de wet, maar vooralsnog is er geen meerderheid om het beslissysteem al te veranderen.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 22 februari 2002