HAARLEM - Zo'n 30.000 zestig plussers zitten gemiddeld 14 weken te wachten op een staaroperatie die de kwaliteit van het leven duidelijk verbetert. Een aantal zelfstandige behandelingscentra (zbc's) zegt jaarlijks 5.000 extra van dergelijke operaties, zogeheten cataracten, uit te kunnen voeren.
Maar de zorgverzekeraars wilden lange tijd niet over de brug komen. Gisteren zijn de twee partijen eindelijk nader tot elkaar gekomen en lijkt de extra capaciteit benut te gaan worden.
De sfeer in de operatiekamer van het Haarlemse Oogheelkundig Medisch Centrum (OMC) is uiterst ontspannen. Terwijl oogarts Benedicte Putting de staaroperatie met strakke hand uitvoert, klinken op de achtergrond de zachte klanken van een celloconcert van Vivaldi. Op een beeldscherm is haarscherp te zien hoe de oude lens uit het oog wordt verwijderd en vervolgens de kunstlens wordt ingebracht. Binnen een kwartier is de klus geklaard en zit de patiënt met een kapje voor het oog en een kop koffie in de hand in de wachtkamer bij te komen.
Mevrouw Buitenkamp (79) ondergaat de operatie voor de tweede keer. Haar linkeroog is al voorzien van een kunstlens, vandaag is haar rechteroog aan de beurt. "Ik was helemaal bont en blauw van het vallen omdat ik geen diepte meer zag", vertelt mevrouw Buitenkamp monter. "Toen hebben de opticien en huisarts me naar het OMC doorverwezen en na de operatie ging er een wereld voor me open. Ik kan bijvoorbeeld weer televisie kijken en de straat op zonder bril. Vandaar dat ik vandaag mijn andere oog laat doen."
Jaarlijks voert de Haarlemse particuliere oogkliniek nu ruim 2000 staaroperaties uit tegen een tarief van €969,30. Door op tijden te opereren waarop de kliniek normaal gesproken dicht is, kan het OMC meer patiënten van hun staar afhelpen. Door bijvoorbeeld zaterdagochtend of woensdagmiddag staaroperaties uit te voeren. Volgens algemeen directeur Peter de Boer kan de kliniek zo 1000 extra cataracten per jaar uitvoeren.
Maar dat gaat niet voor niets. "Ziekenhuizen krijgen €484 extra voor het uitvoeren van staaroperaties die de wachtlijsten inkorten", vertelt De Boer. "Die wachtlijsten korten we hier ook in, wij willen daar dus geld voor zien. Bovendien zijn onze oogartsen in loondienst. Wanneer zij in hun vrije tijd meer opereren moet ik ze ook meer betalen."
Begin 2000 zegde de Haarlemse oogkliniek al 1000 extra cataracten toe, in de veronderstelling dat de verzekeraars wel met extra geld over de brug zouden komen. "Maar terwijl de ziekenhuizen wel het extra wachtlijstgeld ontvingen hebben wij daar niets van gezien", beklaagt De Boer zich. "Daarom zijn we daar in juli 2001 mee gestopt. Dat is doodzonde, want zo'n staaroperatie betekent gewoon een verbetering van de kwaliteit van leven."
Minister Borst (Volksgezondheid) liet de voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, Hans Wiegel, in april vorig jaar weten dat de verzekeraars de zbc's in moesten schakelen bij de bestrijding van de wachtlijsten. Zonder resultaat.
Vorige maand kwamen de staaroperaties weer in het nieuws toen bleek dat er nog steeds geen afspraken waren gemaakt voor de extra cataracten. Gisteren kwamen de Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de Nederlandse Raad van Particuliere Klinieken (NRPK) eindelijk nader tot elkaar. "Binnen twee maanden ligt een tarief voor de extra operaties bij het College Tarieven Gezondheidszorg", zo verzekerde de directeur van de NRPK, Martijn Muijser. "Dit geldt overigens niet alleen voor de staaroperaties maar ook voor ander operaties die zbc's momenteel uitvoeren."
Het CTG moet die prijs vervolgens officieel vaststellen. Wanneer dat is gebeurd, kunnen in totaal 5.000 extra cataracten worden uitgevoerd. Naast de kliniek in Haarlem nemen ook zbc's in Groningen, Rijswijk en Utrecht de operaties voor hun rekening. Aan het einde van dit jaar en begin volgend jaar komen daar nog twee particuliere oogklinieken bij.