TEHERAN - Iraniërs in diverse steden hebben gisteren massaal de viering van de 23ste verjaardag van de Islamitische Revolutie aangegrepen om te demonstreren tegen 'de grote satan', de Verenigde Staten. In de hoofdstad Teheran waren honderdduizend betogers op de been om hun onvrede te laten blijken over de uitspraken van de Amerikaanse president George Bush die Iran vorige week nog indeelde bij 'de As van het Kwaad'.
Met leuzen als 'Bush is Dracula' en het verbranden van vlaggen en poppen maakten de demonstranten hun ongenoegen kenbaar. Zowel gematigde als conservatieve Iraniërs voelen zich beledigd. De hervormingsgezinde president Khatami noemde de leiders van de Verenigde Staten "onvolwassen" en vroeg hun om het beleid jegens Iran te veranderen.
De afgelopen dagen riepen zowel conservatieve als hervormingsgezinde politici de Iraniërs op om te komen demonstreren. Er was zelfs een gouden munt uitgeloofd voor degene die de mooiste anti-VS-poster kon fabriceren.
Na de aanslagen van 11 september leken de VS en Iran nader tot elkaar te komen. Maar president George Bush maakte vorige maand een einde aan de speculaties door Iran samen met Irak en Noord-Korea 'de As van het Kwaad' te noemen. De machthebbers zouden op massavernietigingswapens en destabilisatie uit zijn.
Khatami verweet Bush gisteren een destructieve buitenlandse politiek te voeren. "Welke politiek leidde tot de aanslagen van 11 september?", vroeg Khatami, die suggereerde dat de Amerikanen het onheil over zichzelf hebben afgeroepen. Khatami zei dat Washington alle landen tegen zich in het harnas jaagt die hun "vrijheid en onafhankelijkheid" willen handhaven.
De hoge opkomst bij de betogingen was opmerkelijk, omdat de meeste Iraniërs hun spaarzame vrije tijd liever gebruiken om de stad te ontvluchten. Zoals ieder jaar tijdens de viering van de revolutie barstte het ski-oord Dizin bijna uit zijn voegen.
Groen, wit en rood vuurwerk - de nationale kleuren - spat boven de hoofden van de toeschouwers uit elkaar. Hier roept niemand leuzen tegen Amerika. De arts Reza (26) heeft geen behoefte om mee te demonstreren. Skiën kan hij niet, maar alles is beter dan in het door luchtvervuiling geteisterde Teheran te blijven. Hij vindt de uitspraken van Bush idioot, maar voegt eraan toe: "Het is moeilijk om hier normaal te leven met alle beperkingen die er zijn. De economie is slecht, mensen hebben geen werk en geen persoonlijke vrijheid.''