HILVERSUM - "Als ouders uit elkaar gaan, dan zijn er altijd kinderen die dat jammer vinden. Maar er is geen tussenweg." Jan Nagel bestelt in 't Pandje, een etablissement aan de rand van Hilversum, een bal gehakt. De voorzitter van Leefbaar Nederland is tegenwoordig crisismanager en naarstig op zoek naar een nieuwe lijsttrekker voor zijn partij. We hebben het over de sensationele gebeurtenissen van de afgelopen dagen. De diepe val van Pim Fortuyn dreunt nog na.
"Wat Pim heeft gezegd, kan niet. Nederland is niet vol en er mag niet gediscrimineerd worden. Als je zou willen lijmen, dan moet Pim alsnog zeggen dat hij bij nader inzien er anders over denkt. Maar dat doet hij niet. Ik heb respect voor Pim dat hij bij zijn mening blijft. Dat is eerlijke taal. Maar wij blijven ook bij onze opvattingen. Daar kun je niet mee gaan schipperen."
"Ongeloofwaardig", wuift Nagel het idee van een lijmpoging weg. Het bestuur van Leefbaar Nederland komt vandaag in spoedzitting bijeen. Oprichter en geldschieter Willem van Kooten keert zelfs eerder terug uit Portugal. De procedure voor de zoektocht naar een nieuwe lijsttrekker wordt op voorstel van Jan Nagel onmiddellijk geopend.
De recente 'Nacht van Fortuyn' flitst nog door het hoofd van Nagel, die de PvdA inwisselde voor Leefbaar Nederland. Nagel en Fortuyn zaten tegenover elkaar in een klein kamertje van de woning van campagneleider Kay van der Linde. Buiten op straat stonden tientallen journalisten in de februarikou te wachten op nieuws.
"'Hoe nu verder, Jan?' vroeg Pim aan mij, na urenlang overleg die zaterdagavond. Toen heb ik tegen hem gezegd: 'Pim, bekijk het als een schaakspel. Welke zetten kun jij nu nog doen? Je kunt in Noord-Italië een boek gaan schrijven, je kan het conflict aan het partijcongres voorleggen of je kunt voor jezelf een eigen lijst beginnen. Als jij de politiek in wil, minister-president wil worden, waarom kom je dan niet met je eigen lijst? Dat is mijn advies. Jouw opzet was paars onmogelijk maken. Dat kan nog steeds.'"
Maar wie o wie moet Pim Fortuyn opvolgen? Henk Westbroek? "Henk heeft altijd gezegd dat hij de Kamer niet in wil", werpt Nagel tegen. Ex-minister Tjerk Westerterp? "Ik weet niet of een ex-CDA'er het gezicht moet worden van de partij?" denkt Nagel hardop na. De hoogleraar David Pinto dan? De man heeft geen enkele kans, maar ziet zichzelf wel als serieuze kandidaat.
Of dan toch maar Jan Nagel zelf? We bestellen bij barkeeper Dick nog een koffie en een mineraalwater voor de politicus voordat het hoge woord er uitkomt. Nagel, ook wethouder in Hilversum, zet zich schrap. De politieke strateeg heeft opnieuw een vondst. "Ik wil wethouder in Hilversum blijven. Maar wel onder één voorwaarde: Leefbaar Hilversum moet dan 14 zetels of meer halen. Minder dan 14 zetels beschouw ik als een nederlaag."
De verkiezingsfolder wordt erbij gehaald. 'Beloofd is beloofd' luidt de slogan. "Daar houd ik me dus aan", zegt de Hilversummer, die duidelijk maakt dat hij dus niet in de markt is voor het lijsttrekkerschap en het Kamerlidmaatschap. "Mijn vrouw wil dat niet en een partijvoorzitter kan toch ook eens per week naar Den Haag om het contact te onderhouden met de Kamerfractie?"
Twee vingers steekt Nagel in de lucht als hem op de man af wordt gevraagd of hij toch niet een naam in gedachten heeft. "Ik weet het echt nog niet. Misschien zijn er mensen die destijds al lijsttrekker wilden worden van Leefbaar Nederland, maar zich toen niet hebben opgeworpen vanwege de kandidatuur van Fortuyn. Alles is mogelijk."
Nagel sombert niet over de toekomst. "Leefbaar Nederland heeft een grote naamsbekendheid. Je hoeft niet uit te leggen dat dit een grote politieke partij is", zegt Nagel. "We hebben een stevig netwerk in het hele land. En het fundament van de partij staat recht overeind: wij willen vernieuwing. We hebben meer thema's dan alleen het vreemdelingenbeleid. Het sociale gezicht van de partij is ondergesneeuwd. Als Leefbaar Nederland en Pim Fortuyn met een eigen lijst succes boeken bij de Tweede-Kamerverkiezingen dan weet ik niet of de gevestigde politieke partijen dit weekeinde niet te vroeg hebben gelachen..."