Dick Advocaat luistert aandachtig naar Louis van Gaal. (Foto: ANP)

AMSTERDAM - Het WK 2002 in Zuid-Korea en Japan moet nog gespeeld worden, maar met 'dank' aan Louis van Gaal, trapte de nieuwe bondscoach Dick Advocaat namens Oranje af voor het EK 2004 in Portugal. Met de bekendmaking van de 19 internationals, die zich vanmiddag in de hoofdstad melden om woensdag te oefenen in de ArenA tegen Engeland. Tot het serieuze werk in september rest Oranje slechts wat oefenpotjes.

Achter de selectie en het programma, wat Advocaat bij zijn rentree in Zeist in elkaar heeft gedraaid, zit een duidelijk statement. Hoe tegenstrijdig het ook klinkt; ondanks de keus voor nagenoeg dezelfde selectie als ten tijde van Van Gaal, neemt Advocaat nadrukkelijk afstand van z'n voorganger. Je kan zelfs stellen, dat hij (on)bewust diens kwaliteiten als trainer-coach diskwalificeert, of beter: z'n eigen kwaliteiten juist hoger inschat. Want waar Van Gaal faalde met Oranje, denkt Advocaat een vergelijkbare klus te klaren met identiek spelersmateriaal. De achterliggende gedachte: de bondscoach kan het verschil maken tussen een falend en winnend team.

Een vergelijking trekken is plausibel omdat Advocaat het overige personeelsbestand van Louis van Gaal ook overneemt. Keeperstrainer Joop Hiele en de zittende medische staf blijven zeker tot de zomer aan Oranje verbonden. Het verschil zal de bondscoach moeten maken met de keus van zijn assistent: Wim van Hanegem, zijn coaching en invulling van het programma.

Wat het laatste betreft vindt er een aardverschuiving plaats. Advocaat heeft geluisterd naar de grieven van internationals toen die van een Oranje-uitje terugkwamen bij Glasgow Rangers. Waar Van Gaal elke concessie weigerde, zal Advocaat zich niet doof houden voor geluiden uit de spelersgroep. Zonder zich uit te leveren aan de internationals of als bezigheidstherapeut te worden neergezet. Zo gepokt en gemazeld als hij en Van Hanegem zijn, zal zo'n diskwalificatie ze nooit overkomen. In het verleden gaf Advocaat vedettes als Ruud Gullit, Marco van Basten en Ronald Koeman inspraak bij Oranje zonder dat het ten koste ging van z'n geloofwaardigheid in de groep en daarbuiten.

In Advocaats programma is geen plaats voor Fort Hoenderloo. Het maakt plaats voor Badplaats Noordwijk. Voor de interland tegen Engeland wordt uitgeweken naar Hilton Amsterdam omdat Huis ter Duin onvoldoende kamers beschikbaar had. Alle trainingen zijn weer toegankelijk voor het publiek, wat zich eigenaar van Oranje mag noemen. Wel wordt getracht in een nabij gelegen stadion te trainen zodat het veld niet zomaar wordt bestormd.

Heel belangrijk: het aantal van vier trainingen in twee dagen is gehalveerd tot twee. Het is de bron geweest, waaruit het woord bezigheidstherapeut opwelde. Van Gaal wilde juist veel arbeid leveren. Vaak is het juist beter rust te nemen dan te trainen, weet Advocaat, die de trainingsintensiteit mede laat afhangen van de clubagenda van z'n Oranjeklanten. Tenslotte heeft iedere international het recht op z'n eigen wedstrijdvoorbereiding en hoeft niet verplicht mee te lopen aan het lijntje van inspanningsfysioloog Raymond Verheijen.

Of de voornemens van Advocaat leiden tot betere resultaten blijft afwachten. In ieder geval dringt hij de spelers meer zelfverantwoordelijkheid op en verschuilt zich niet achter een loze kreet als 'gebrekkige mentale weerbaarheid'. Dit zijn de beste spelers van Nederland, met een halve finale op het WK en EK in de benen, en in het hoofd. Volgens de bondscoach zijn zij de besten en bezitten ze ruimschoots de kwaliteiten om mee te strijden in de top van Europa.

Blijft de actuele vraag: hoe ontwikkelt de combinatie Advocaat-Van Hanegem zich? Ze kennen elkaar meer dan dertig jaar, maar zoveel overeenkomsten, zoveel verschillen. Alhoewel Advocaat als bondscoach heeft gevraagd aan Van Hanegem hem bij te staan als assistent. Het koppel dient zich te ontwikkelen tot eenheid. Beiden moeten offers brengen. Een scheef gezicht betekent onherroepelijk een scheiding, met desastreuze gevolgen voor Oranje.

Advocaat zal zich erbij moeten neerleggen dat vaak wordt gesproken over de bondscoaches en niet over bondscoach Advocaat en zijn assistent Van Hanegem. Straalt resultaat en succes normaliter alleen af op de bondscoach; met iemand zo populair als Van Hanegem zal de buitenwereld een deel van de bloemen reserveren voor de assistent. Wellicht dus komt Advocaat, omdat Van Hanegem zo prominent is, af en toe in de schaduw te staan. De Hagenaar zal het moeten negeren; een competentiestrijd kost hem ongetwijfeld de kop.

Aan de andere kant zal Van Hanegem moeten accepteren dat Advocaat als woordvoerder van Oranje optreedt en eindverantwoordelijke is als bondscoach. Van Hanegem dient intern en extern loyaliteit aan de dag te leggen, ook wanneer hij het oneens is met keuzes van Advocaat en hij moet aanvaarden dat er na dit seizoen een streep gaat door z'n 'schnabbels' als analyticus bij Canal+ en columnist bij het Algemeen Dagblad terwijl Advocaat z'n baan als technisch directeur van Glasgow Rangers een jaar voortzet.

Zo kan na het roerige tijdperk Van Gaal het boeiende tijdperk Advocaat-Van Hanegem volgen bij Oranje.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 11 februari 2002