AMSTERDAM - Een aantal ondernemingen gaat het gevecht aan met TPG in een poging marktaandeel af te snoepen. Tot nu toe is de oud-monopolist ongevoelig gebleken voor dergelijke stoutmoedige initiatieven. Vier jaar na het vrijgeven van een groot deel van de markt is TPG nog in bijna alle segmenten marktleider.
De enige bedrijven die het Nederlandse postconcern partij kunnen bieden zijn de 'oud-PTTers' uit andere Europese landen. Het gevecht om de Europese postmarkt zal tussen een paar giganten gaan.
Wegener-dochter Interlanden Spreigroep start in april met een eigen postbedrijf. Interlanden Post zoals de nieuwkomer gaat heten, richt zich vooral op het bezorgen van direct-mail stukken en gesponsorde magazines. Het bedrijf is al actief in het bezorgen van huis-aan-huis-kranten en folders, maar wil nu dus ook geadresseerde poststukken gaan bezorgen.
Ook de Bodegraafse groothandel Van Tol opent de aanval op TPG-dochter PTT Post. Het bedrijf is van plan via zijn winkelformules landelijk brieven te gaan bezorgen. Of Van Tol er werkelijk in slaagt postbezorger te worden is nog de vraag. Vooralsnog is in juni 2000 in de Postwet vastgelegd dat PTT Post het alleenrecht heeft op het plaatsen van brievenbussen en het afhandelen van de poststroom van stukken onder de 100 gram.
Los van deze initiatieven van eigen bodem is ook een aantal 'oud-PTTers' uit andere Europese landen actief in Nederland. Deutsche Post heeft dankzij de overnames van Van Gend en Loos en Selektvracht een sterke positie verworven op markt voor zakelijke pakketpost. Ook Consignia, de voormalige Britse The Post Office Group, wist via de acquisitie van de Nederlandse Pakket Dienst voet aan de grond te krijgen in ons land.
Van aardverschuivingen op de Nederlandse postmarkt is echter geen sprake. De totale omzet wordt geschat op zo'n €3,5 miljard. Analist Bert van Hoogenhuyze (Effectenbank Stroeve) denkt dat TPG daar nog rond de €2,5 miljard van in handen heeft. Traditioneel hebben naast TPG de verschillende stadsposten met slechts een lokaal bereik een deel van de markt in handen.
Dat er nauwelijks sprake is van concurrentie op de Nederlandse postmarkt concludeerde TNO Strategie Technologie en Beleid (TNO-STB) onlangs ook. In de eerste jaren van de liberalisering stelde TPG zijn positie veilig door direct een aantal concurrenten over te nemen. "Zo werd het proces van liberalisering goeddeels afgesloten voor het goed en wel was begonnen", concludeert Lucien Dantuma, auteur van het TNO-STB-rapport 'marktontwikkeling in de Nederlandse postsector 2001'.
Alleen in de distributie van kranten, tijdschriften en zakelijke pakketpost moet TPG een andere partij voor zich dulden.
Grootste horde die nieuwkomers op de postmarkt moeten nemen is het opbouwen van een eigen landelijk dekkend en fijnmazig distributienetwerk, dat nodig is om een volledige postdienst op te zetten. "Dat vraagt om enorme investeringen", ziet analist Geert-Jan Hoppers (SNS Securities). Hij denkt dan ook dat bedrijven die al over een dergelijk netwerk beschikken zoals Wegener-dochter Interlanden Spreigroep, maar ook bijvoorbeeld De Telegraaf, PCM en een aantal koeriersbedrijven de beste papieren hebben om een aanval te doen op de huidige marktleider. De liberalisering van de Europese postmarkt verloopt traag en moeizaam. Vanaf volgend jaar is de postbezorging van stukken boven de 100 gram vrij voor iedereen. Deze grens wordt in Nederland al gehanteerd. In 2006 is het de bedoeling dat commerciële bedrijven poststukken van 50 gram of meer mogen gaan bezorgen. Wanneer de hele markt vrij gegeven wordt is nog onduidelijk, de Europese Commissie wil in 2007 eerst onderzoeken wat de gevolgen van volledige marktwerking zijn. Grootste angst van veel lidstaten is dat mensen in afgelegen gebieden straks geen post meer krijgen als alles in commerciële handen komt, omdat die leveringen economisch niet interessant zouden zijn. "Voorlopig komt de Europese markt niet erg in beweging", ziet Van Hoogenhuyze.
Op de langere termijn zal er volgens TPG op de vrije Europese postmarkt slechts plaats zijn voor een klein aantal, grote spelers. Het zal niet verbazen dat het Nederlandse bedrijf één van de leidende bedrijven in de wereld wil worden. Wat dat betreft is het concern goed op weg. Via een groot aantal samenwerkingsverbanden met buitenlandse partijen heeft TPG nu al zich verzekerd van een goede uitgangspositie om die ambitie te verwezenlijken.