DEN HAAG - De Koninklijke/Shell Groep heeft een slecht vierde kwartaal achter de rug. Het nettoresultaat kelderde met maar liefst 71% ten opzichte van de laatste drie maanden een jaar eerder. Hierdoor vielen ook de jaarcijfers lager uit dan verwacht. Toch bleef topman Jeroen van der Veer positief. "Ondanks de verslechterde marktomstandigheden is dit het op één na beste resultaat in de geschiedenis." Er wordt dan ook niet getoornd aan het plan om dit jaar weer $12 miljard te investeren.

(Foto: ANP)

Analisten hadden gemiddeld gerekend op daling van het nettoresultaat van 10%, maar deze bleek met 15% gezakt te zijn tot ruim $10,8 miljard. Ook het resultaat op basis van geschatte actuele kosten (aangepast voor bijzondere posten en voorraadeffecten) viel lager uit dan voorzien. Dat daalde met 9% tot net onder de $12 miljard. Shell had het afgelopen jaar te kampen met een lage olieprijs, lage raffinagemarges in Europa en een zeer moeilijke chemiemarkt. In het vierde kwartaal van het recordjaar 2000 lag de olieprijs van Brent gemiddeld op $29,65 per vat, in de laatste drie maanden van het afgelopen jaar was dat $19,40 per vat. Over het hele jaar genomen daalde de prijs van Brent-olie van $28,50 gemiddeld in 2000 naar $24,45 in 2001.

Hierdoor viel het resultaat van Shells belangrijkste activiteit, de exploratie en productie, met 15% terug. Het positieve effect van de topproductie van koolwaterstoffen en de hogere gerealiseerde prijzen voor gas wisten de lager gerealiseerde prijzen voor olie wel iets te compenseren.

Van der Veer verwacht dat de springerigheid van de olieprijs voorlopig niet voorbij is. "We hebben zelden met zo veel onzekerheden te maken gehad", zei Van der Veer. De divisie chemie kampte met zulke slechte marktomstandigheden dat er volgens Van der Veer bijna sprake was van een historisch dieptepunt. Procentueel was de daling bij deze divisie met bijna 70% het sterkst. Door de lage vraag en de aanhoudende overcapaciteit zag Shell zich genoodzaakt een deel van de productie stil te leggen. Shell heeft de chemiedivisie de afgelopen drie jaar flink opgeschud. Ongeveer 60% van de activiteiten werd verkocht. De overgebleven chemie-activiteiten vormen zo'n 10% van de totale Shell-portefeuille. Van verder terugdringen van deze activiteiten lijkt Van der Veer ondanks de slechte cijfers niet te willen horen. "Het is nu eenmaal een cyclische tak. In deze omvang kunnen we dat wel dragen. Er is genoeg synergie om dat te rechtvaardigen."

Ondanks de tegenvallers houdt Shell het investeringsniveau op hetzelfde hoge peil als het afgelopen jaar. "Ook dit jaar zijn we van plan $12 miljard te investeren. Dat was voor 11 september al het doel en daar hebben de aanslagen niets aan veranderd." Het bedrag is exclusief de overname van de Texaco-belangen in de gezamenlijke ondernemingen Motiva en Equilon. Gisteren kreeg Shell de laatste goedkeuring van de Amerikaanse autoriteiten voor de overnames. Shell wordt met de 12.700 benzinestations die er nu bijkomen de grootste exploitant van pompstations in de VS.

Het zat ook niet overal tegen. Zo boekten de divisies Olieproducten en Downstream gas en elektriciteitsopwekking recordresultaten. Aan deze laatste divisie droeg vooral de gestegen vloeibaar aardgas-activiteiten (LNG) flink bij. Er werd bijna 20% meer LNG verkocht. Het resultaat bij de divisie Olieproducten kon worden verbeterd dankzij de doorgevoerde kostenbesparingen en het afstoten van ondermaats presterende onderdelen.

Ook de marketingmarges waren hoger. Volgens Van der Veer was dat deels te danken aan de 'speciale' benzines zoals Shell Pura, waar de consument bereid is meer voor te betalen. In Italië verkoopt Shell, in plaats van Pura, benzine die lijkt op formule-1 brandstof. "Ongelofelijk hoeveel ze daar in Italië voor willen betalen."

Van der Veer reageerde uitgebreid op de val van het Amerikaanse energieconcern Enron. Shell heeft een bedrag moeten reserveren om de klap op te vangen. Hoeveel precies wil hij niet zeggen. "Maar het is in ieder geval substantieel minder dan $50 miljoen dollar." Het lange termijn effect van de Enron-affaire is ingrijpender. "De hele energie-industrie lijdt onder het slechte imago van Enron. Men gaat zich afvragen of Shell ook zulke dingen doet", ziet Van der Veer. Hij stelde de wereld meteen gerust. "Wij zijn heel conservatief. Topmannen in dit bedrijf moeten begrijpen wat, waarin en hoe je investeert."

Shell heeft het in 1998 aangekondigde kostenbesparingsprogramma nu definitief afgesloten. Het concern wist in 2001 de kosten met $5,1 miljard terug te dringen en overtrof daarmee de doelstelling van $5 miljard. Shell streeft er nu naar de kosten met $500 miljoen per jaar terug te dringen.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 8 februari 2002