door Harry Blom AMSTERDAM - Maria Alice Mabota zou tevreden moeten zijn met de ontwikkelingen in haar vaderland Mozambique. Het land kent na 16 jaar burgeroorlog alweer meer dan tien jaar vrede en is een van de 22 landen die door de Nederlandse regering uitverkoren zijn als ontvangers van structurele ontwikkelingshulp. Vorig jaar werd ruim 190 miljoen gulden gevoteerd en de economische ontwikkeling van het land gaat sneller dan ooit.

Maria Alice Mabota ...lichtpuntje...

Maar mevrouw Mabota, juriste en voorzitter van de Mozambikaanse Liga voor de Mensenrechten (LDH), heeft na het constateren van de zegeningen, heel wat kritiek: "Er zijn wetten en allerlei verdragen en conventies ondertekend. Maar het gaat om de toepassing. Wij hebben daar helemaal geen controle op."

Het handjevol voorbeelden dat zij noemt, maakt duidelijk dat Mozambique nog een lange weg heeft te gaan. De visrechten worden aan rijke landen verkocht ten nadele van de eigen vissers. Er is een ongecontroleerde toevloed van buitenlandse avonturiers. De misdaad tiert welig - "zelfs op straat en in het openbaar vervoer is het niet meer veilig". De politie is een staat in de staat. Zoek je rechtshulp dan moet je eerst de rechter omkopen en dan pas een advocaat zoeken.

"Veel te veel mensen in overheidsdienst zijn uit op zelfverrijking", zegt mevrouw Mabota. In het parlement heeft noch de regeringspartij Frelimo, noch de oppositie Renamo ook maar enige belangstelling voor klachten over recht en mensenrechten. Doe je te hard je mond open, dan kun je worden bedreigd of zelfs een kopje kleiner worden gemaakt, zoals vorig jaar de journalist Carlos Cardoso.

Als een van de lichtpuntjes in dit sombere beeld noemt mevrouw Mabota de pers, die betrekkelijk weinig in de weg wordt gelegd. "Het recht op vrije meningsuiting dat we hebben, behoort tot een van de beste in Afrika", zegt zij. "Ze doden hier maar heel weinig journalisten. Maar dat wil nog niet zeggen dat naar hen wordt geluisterd".

Maria Alice Mabota, te gast bij het Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika (NIZA), heeft een duidelijke boodschap aan de beheerder van de ontwikkelingsmiljoenen, minister Evelien Herfkens: "Steun ons niet alleen, maar controleer die steun. Help niet alleen de overheid, maar ook de burgermaatschappij. Houd de democratie in de gaten, let op goed bestuur".

zoek naar gerelateerde artikelen

do 7 februari 2002