EINDHOVEN - Vandaag wordt bij Philips een verwarrend cao-toneelstuk opgevoerd. Formeel komen de vier vakbonden VHPP, De Unie, CNV Bedrijvenbond en FNV Bondgenoten en Philips bijeen voor de laatste onderhandelingsronde. De vraag daarbij is niet of partijen er vandaag uitkomen, maar of zij dat wel willen. Met name de rol van de bonden is pikant.

De multinational heeft een loonbod gedaan van 0,75% voor 12 maanden. De economische omstandigheden en de matige prestaties van het bedrijf laten niet meer toe, zo is de sobere boodschap. De vakbonden trekken zich hier niets van aan en willen respectievelijk 3,75 tot 4,25% meer loon over eenzelfde looptijd. De nieuwe cao had al op 1 januari van dit jaar moeten ingaan.

Cao-gesprekken Philips maatgevend. (Foto: WFA FOTOBURO DIJKSTRA)

De partijen zijn het er wel over eens dat er dit jaar vooral sprake is van een zogenoemd poencontract, waarbij de loonvraag voor de 30.000 Nederlandse Philips-werknemers centraal staat. Daarnaast staan alleen een evaluatie van de pensioenregeling en arbeidstijdverkorting voor oudere werknemers op de agenda.

Complicerende factor is dat de Philips-cao in de BV Nederland als opmaat wordt beschouwd voor de rest van het cao-jaar. De bonden zullen daarom koste wat het kost proberen een zo goed mogelijk resultaat te boeken om hun collega's in andere grote sectoren en ondernemingen een vliegende start te bezorgen. Althans, zo ziet het klassieke plaatje eruit.

De multinational zette eind vorig jaar meteen de cao-toon namens de grote werkgevers en verweet de bonden gebrek aan realiteitszin. Inmiddels drie cao-rondes verder is Philips-onderhandelaar Ed de Haas er niet milder op geworden. Integendeel. "Een pas op de plaats met de lonen dit jaar is niet meer dan normaal. Dat kan iedereen bedenken als je naar onze resultaten van dit jaar kijkt en dat zal ook aanstaande donderdag bij de presentatie van onze jaarcijfers blijken. De cao moet hier een realtie mee hebben." Eerder al gaf financieel topman Jan Hommen van Philips aan dat het verlies voor buitengewone lasten over 2001 op ongeveer €600 miljoen zal uitkomen. In vakbondskringen wordt echter met een lager verlies rekening gehouden. De kerstverkoop wereldwijd, vooral van elektronica, zou boven verwachting zijn geweest.

Maar ook los daarvan toont FNV-onderhandelaarster Joke Hubert zich onverzoenlijk. "Philips is supergezond. Het bedrijf is weliswaar conjunctuurgevoelig, maar wij zijn niet vergeten dat in 2000 een winst werd geboekt van ruim €9,5 miljard. Maar nu het slechter gaat, moeten we opeens meeademen, omlaag wel te verstaan. Daar passen wij dus voor." Zij benadrukt dat voor een cao over 12 maanden "een uitkomst van minimaal 3,5% loonstijging nodig is. Anders gaan onze leden er in koopkracht op achteruit".

Zowel Hubert als De Haas suggereert dat een oplossing ligt in de mogelijkheid de looptijd van de cao op te rekken van 12 naar 15 maanden. Een deel van de loonsverhoging zou voor Philips dan in een volgend boekjaar vallen. "Wij zijn hier toe bereid, maar de 3,5% voor dit jaar blijft hoe dan ook gehandhaafd", aldus Hubert. De Haas vindt een cao "voor 15 maanden heel goed bespreekbaar. Een langere looptijd is gezien de onzekere economische tijden uitgesloten".

Boze tongen in de wandelgangen beweren echter dat de bonden helemaal geen haast hebben. Vooral FNV en CNV zouden liever zien dat er voorlopig 'even' geen akkoord komt, zodat hun collega's in de bouw de maat kunnen aangeven.

Beide bonden kunnen in de bouw traditioneel een grotere vuist maken, omdat daar meer te halen valt. Ook nog vers in het geheugen ligt de invoering van de collectieve prestatiebeloning vorig jaar bij Philips, die de bonden niet konden stoppen. Slecht functionerende werknemers liepen daardoor de helft van hun loonsverhoging mis. Vooral de FNV heeft wat dat betreft geen enkele behoefte water bij de wijn te doen. Hubert ontkent dit scenario. "Ik ben gebonden aan de speelruimte bij Philips en richt me daarop."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 5 februari 2002